Η υψηλή τεχνολογία και οι ψηφιακές εφαρμογές έρχονται πλέον να γίνουν σύμμαχοι στην προσπάθεια των Αρχών να προστατεύσουν βουνά και δάση, από τον μεγάλο κίνδυνο της θερινής περιόδου, τις φωτιές. Ο Σύνδεσμος Προστασίας και Ανάπτυξης Υμηττού (ΣΠΑΥ) δούλεψε εκτεταμένα πάνω σε αυτόν τον τομέα και είναι πλέον σε θέση να θέσει την ψηφιακή τεχνολογία στην υπηρεσία των δυνάμεων πυρόσβεσης και στη διάθεση των 11 δήμων-μελών του, που βρίσκονται πέριξ του Υμηττού.
Ο ΣΠΑΥ δημιούργησε ένα πλήρως εξοπλισμένο με ψηφιακή τεχνολογία Κέντρο Ελέγχου και Διαχείρισης, το οποίο μπορεί πλέον να επιβλέπει, να εντοπίζει, να διαχειρίζεται, αλλά και να επικοινωνήσει για τον συντονισμό των δυνάμεων κατά τη διάρκεια ενός συμβάντος, ακόμη και όταν η επικοινωνία έχει χαθεί για τα συμβατικά μέσα λόγω των συνθηκών που επικρατούν εκείνη τη στιγμή. Παράλληλα μπορεί να ελέγχει ασταμάτητα όλα αυτά που οφείλουν να είναι έτοιμα για την περίπτωση ενός συμβάντος, όπως για παράδειγμα οι δεξαμενές νερού ή η κατάσταση των οχημάτων κ.α. Αποτέλεσε προσωπικό «στοίχημα» όταν ανέλαβε, του προέδρου του ΣΠΑΥ και δημάρχου Ελληνικού-Αργυρούπολης Γιάννη Κωνσταντάτου και τώρα το έργο υλοποιήθηκε κι έτσι τέθηκε σε εφαρμογή η Smart θωράκιση του βουνού ή αλλιώς ο «Smart Υμηττός».
Η αντιπυρική περίοδος ξεκίνησε και το ΑΠΕ-ΜΠΕ επισκέφτηκε το Κέντρο Διαχείρισης του ΣΠΑΥ. «Ξεναγοί» σε αυτή την επίσκεψη ήταν ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας του δήμου Ελληνικού-Αργυρούπολης Βασίλης Κρητικός και ο επιστημονικός συνεργάτης του προέδρου του ΣΠΑΥ Νίκος Κιούσης. Αμφότεροι ανέλυσαν όλα αυτά τα νέα τεχνολογικά «όπλα», που θα συνδράμουν στην ανθρώπινη προσπάθεια να προστατευτεί η ίδια η φύση και πνεύμονας του λεκανοπεδίου και της πρωτεύουσας.
«Ο ρόλος του ΣΠΑΥ στα συμβάντα, είναι πάντα επικουρικός, δηλαδή βρίσκεται στη διάθεση των φορέων που διαχειρίζονται την κρίση, όπως η Πυροσβεστική. Όλη αυτή η δύναμη της τεχνολογίας που διαθέτει πλέον ο ΣΠΑΥ, έρχεται να συνδράμει επικουρικά και σε ό,τι διαθέτει ο κάθε δήμος που βρίσκεται γύρω από τον Υμηττό», τονίζει αρχικά στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο κ. Κιούσης.
Η τεχνολογία στην υπηρεσία προστασίας του βουνού και της φύσης
Τι είναι όμως ο «Smart Υμηττός»; Ο κ. Κρητικός αναλαμβάνει να εξηγήσει. Λέει συγκεκριμένα: «Αυτό που περιγράφουμε ως Smart Υμηττός είναι ουσιαστικά όλες οι τεχνολογικές εφαρμογές, η τεχνολογία δηλαδή, που έχουμε στη διάθεσή μας, για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε όσο πιο αποτελεσματικά τα έκτακτα συμβάντα στον Υμηττό. Άρα έχουμε δημιουργήσει τεχνολογικά εργαλεία προς όφελος των εμπλεκομένων στην Πολιτική Προστασία.
Εμπλεκόμενοι στην Πολιτική Προστασία είναι το ανθρώπινο δυναμικό, δασοπυροσβέστες εθελοντές, διοικητικό προσωπικό και είναι και τα μέσα, δηλαδή τα πυροσβεστικά οχήματα των δήμων και οι υδροφόρες, οι θερμικοί ανιχνευτές έγκαιρης προειδοποίησης της φωτιάς κ.α. Δημιουργήσαμε λοιπόν κάποια εργαλεία, έτσι ώστε όλη αυτή η συσσωρευμένη γνώση να έχει μαζευτεί σ’ ένα κέντρο διαχείρισης κρίσεων, που βρίσκεται στον ΣΠΑΥ. Από εκεί λοιπόν, βλέπουμε όλα αυτά τα εργαλεία και ξέρουμε ανά πάσα στιγμή πού επιχειρεί ο κόσμος μας και σε τι κατάσταση βρίσκεται. Ακόμη κι αν ένας εθελοντής πέσει και άρα είναι οριζόντιος ο ασύρματός του, εμείς θα λάβουμε αμέσως ένα αλάρμ, έχουμε φτάσει σε τέτοιο επίπεδο».
Αμέσως μετά, προσθέτει: «Η τεχνολογία που χρησιμοποιείται είναι ψηφιακή, δεν είναι η παλιά αναλογική και η ψηφιακή τεχνολογία μάς δίνει όλες τις σύγχρονες δυνατότητες να μπορούμε να κωδικοποιήσουμε πολλές πληροφορίες. Δεν μιλάμε μόνο με τη συχνότητα του ασυρμάτου, αλλά μπορούμε να ξέρουμε σε ποιο σημείο βρίσκεται ο δασοπυροσβέστης, σε ποιο σημείο βρίσκεται το όχημα, αν είναι καλά οι εμπλεκόμενοι και τόσα άλλα, που μας δίνουν τη δυνατότητα να έχουμε τη γνώση ανά πάσα στιγμή πάνω στη διαχείριση μιας κρίσης. Επομένως, όταν έχουμε ένα συμβάν, ξέρουμε πού είναι τα οχήματά μας και έχουμε άμεση επικοινωνία μαζί τους. Γιατί το πιο κρίσιμο γρανάζι στη σωστή διαχείριση είναι η πληροφορία. Να πάρουμε έγκαιρα την πληροφορία ότι έχουμε ένα συμβάν και μετά, ενώ έχουν πέσει όλα τα δίκτυα ως συνήθως γίνεται σε τέτοιες καταστάσεις, εμείς να μπορούμε να μιλάμε μεταξύ μας. Και από τη στιγμή που μπορείς να μιλήσεις, μπορείς πλέον και να συντονίσεις».
Δυνατότητες και ψηφιακές εφαρμογές
Στο σημείο αυτό, ο κ. Κρητικός αρχίζει να μας δείχνει και να εξηγεί μια προς μια τις δυνατότητες όλου αυτού του συστήματος.
– Κατ’ αρχήν, υπάρχει η ειδική πλατφόρμα διαχείρισης για την επικοινωνία, που είναι ψηφιακή και επιφέρει τεράστιο κέρδος στον χρόνο. Υπάρχει καταχωρημένος και επικαιροποιημένος τηλεφωνικός κατάλογος όλων των διοικητικών, των υπεύθυνων και εμπλεκόμενων με την Πολιτική Προστασία, όλων των δήμων-μελών του ΣΠΑΥ και όλων των εθελοντικών ομάδων. Έτσι συνδέονται μεταξύ τους και έχει και τη διαλειτουργικότητα με την Πυροσβεστική. Μπορούν να σταλούν φωνητικές κλήσεις και μαζικό sms σε όλους τους εμπλεκομένους και μπορεί να εντοπίζει και τη θέση τους. Είναι από τα πιο κρίσιμα στοιχεία αυτό της διασύνδεσης, καθώς αν προκύψει κάποιο συμβάν, οι ταχύτητες επικοινωνίας, κινητοποίησης και αντίδρασης είναι άμεσες, όταν με τα παλιά μέσα ο χρόνος που χάνεται σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να είναι μεγάλος.
– Υπάρχει ο έλεγχος του βουνού μέσα από τις θερμικές κάμερες, τις οποίες επιβλέπει το σύστημα και αν εντοπίσουν μια υψηλή αύξηση της θερμοκρασίας, αμέσως ειδοποιούν το Κέντρο Επιχειρήσεων, το οποίο μπορεί πλέον να εστιάσει πάνω στην πηγή εκπομπής της θερμοκρασίας. Είναι σε θέση να πιάσουν ακόμη και τον κινητήρα κάποιου οχήματος που περνά, λόγω της θερμοκρασίας που έχει.
– Υπάρχει πλήρης έλεγχος των οχημάτων και της κίνησής τους, καθώς και του ιστορικού της όποιας κίνησης έχουν κάνει, δηλαδή ποια ακριβώς διαδρομή έχει διαγράψει το όχημα, πόσα χιλιόμετρα έχει καλύψει και σε πόσο χρόνο, πού βρίσκεται τώρα, με τι ταχύτητα κινείται, σε τι κατάσταση βρίσκεται και το πολύ βασικό, αν λειτουργούν τα συστήματά του.
– Ιδιαίτερης σημασίας είναι και το γεγονός πως μέσα από αυτό το Κέντρο Ελέγχου, ο υπεύθυνος βλέπει ανά πάσα στιγμή την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η στάθμη του νερού μέσα σε όλες τις δεξαμενές, που υπάρχουν στον Υμηττό. Ελέγχει την πληρότητα δηλαδή. Αυτή τη στιγμή, ο Υμηττός διαθέτει στο σύνολό του περισσότερο από 4,3 εκατομμύρια λίτρα νερού. Εάν μια δεξαμενή δεν είναι γεμάτη ή έχει αδειάσει, αλλάζει ανάλογα ο χρωματισμός της στον χάρτη, που επιβλέπει το Κέντρο Ελέγχου. Έτσι, μπορεί να δοθεί αμέσως και με ασφάλεια η πληροφορία, για το πού μπορεί να πάει ένα ελικόπτερο που επιχειρεί, να πάρει νερό.
– Φυσικά, το σύστημα διαθέτει διαρκή ενημέρωση για τις καιρικές και μετεωρολογικές συνθήκες σε όλο το βουνό και τους δήμους του, από τον σταθμό που έχει φτιάξει η ΕΜΥ στον Υμηττό, καθώς και ενημέρωση για την πρόβλεψη του καιρού.
– Σε κάθε δήμο έχουν τοποθετηθεί και ψηφιακές οθόνες, όπου περνάνε τα μηνύματα του Κέντρου Ελέγχου του ΣΠΑΥ για ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο των πολιτών. Τόσο ως προς τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν και τον βαθμό επικινδυνότητας, όσο και για όποια άλλη ενημέρωση κρίνεται απαραίτητη, ακόμη και κατά τη διάρκεια ενός συμβάντος.
– Οτιδήποτε υπάρχει στον Υμηττό ή στη διάθεση της Πολιτικής Προστασίας των δήμων, όπως οι κρουνοί, είναι αποτυπωμένο σ’ έναν ψηφιακό χάρτη και επομένως όποιος επιχειρεί, ξέρει που θα κινηθεί ακριβώς, δεν βαδίζει στο άγνωστο.
«Εμπνευστής όλων αυτών των πρακτικών και τεχνολογιών, ήταν ο δήμος μας και ο δήμαρχός μας ο κ. Κωνσταντάτος. Και αυτή τη μικρογραφία του δικού μας τομέα, άρχισε να τη μεταλαμπαδεύει και στους άλλους δήμους, από τότε που ανέλαβε και τη διοίκηση του ΣΠΑΥ», λέει ο αντιδήμαρχος Ελληνικού-Αργυρούπολης και καταλήγει: «Στην ουσία, ο ΣΠΑΥ μπορεί με δύο λάπτοπ να έχει ένα κινούμενο Κέντρο Επιχειρήσεων, καθώς το λάπτοπ διαθέτει όλες αυτές τις πλατφόρμες, δηλαδή ο ΣΠΑΥ μπορεί να στήσει ανά πάσα στιγμή ένα Κέντρο σ’ ένα στρατηγικό σημείο και μέσα στην ύπαιθρο. Κι αυτό, σε κάθε δήμο του Συνδέσμου μας και σε κάθε συμβάν».
Έργα που υλοποιούνται από τον ΣΠΑΥ
«Για την Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι μια πρωτοπορία όλο αυτό. Σε καμία περίπτωση δεν είναι ότι υποκαθιστούμε το έργο των φορέων που δρουν στο πεδίο, όπως η Πυροσβεστική», λέει από τη δική του μεριά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επιστημονικός συνεργάτης του προέδρου του ΣΠΑΥ, Νίκος Κιούσης. Και συνεχίζει:
«Είμαστε προ των πυλών του καλοκαιριού, η αντιπυρική περίοδος ξεκίνησε κι εμείς υλοποιούμε φέτος το μεγάλο και εμβληματικό έργο του ΣΠΑΥ, για το οποίο δούλεψε ο πρόεδρος τρία χρόνια. Το έργο περιλαμβάνει υποδομές και εξοπλισμό. Στην ουσία ξεκινάει φέτος και είναι με ίδιους πόρους του Συνδέσμου και με χρηματοδοτήσεις μέσα από το πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης. Γιατί οι Σύνδεσμοι, όπως ο ΣΠΑΥ, δεν προβλέπονταν για χρηματοδοτήσεις και πέτυχε ο κ. Κωνσταντάτος να ενταχθούν».
Όπως αναφέρει ο κ. Κιούσης, πριν από το Πάσχα ο ΣΠΑΥ μοίρασε πυροσβεστικό εξοπλισμό σε όλες τις εθελοντικές ομάδες των δήμων του Υμηττού, στολές και μέσα ατομικής προστασίας, που καλύπτουν ένα μεγάλο μέρος των αναγκών που είχαν διαχρονικά. Σε λίγες ημέρες παραδίδεται και το δεύτερο μέρος του εξοπλισμού, που είναι ό,τι χρειάζονται να έχουν στα πυροσβεστικά τους οχήματα.
Τοποθετήθηκαν 19 ψηφιακές οθόνες σε όλους τους δήμους γύρω από τον Υμηττό, για την ενημέρωση του κοινού, στην οποία ο ΣΠΑΥ ποντάρει πολύ.
Διαθέτει πλέον δύο ολοκαίνουργιες και πανέτοιμες υδροφόρες, οι οποίες ρίχνονται στη μάχη της αντιπυρικής. Οι υδροφόρες αυτές είναι ήδη στη διάθεση της Πυροσβεστικής, θα βοηθούν επικουρικά οπουδήποτε χρειαστεί και θα βρίσκονται στη διασπορά στον Υμηττό σε όλη την καλοκαιρινή περίοδο. Κι έρχονται 15 ολοκαίνουργια πυροσβεστικά οχήματα, καθώς γίνεται αναβάθμιση του στόλου οχημάτων του ΣΠΑΥ και θα ξεκινήσουν να παραδίδονται στις ομάδες γύρω από τον Υμηττό.
Τέλος, γεμίζουν τις δεξαμενές που είναι στον Υμηττό, αντικαθιστούν όσες έχουν βλάβες ή φθορές, καθαρίζονται οι δεξαμενές ελικοπτέρων. Γίνονται κλαδεύσεις και αποψιλώσεις, που φέτος ξεκίνησαν πιο νωρίς από κάθε άλλη χρονιά, αλλά κι ένα μεγάλο έργο καθαρισμού του βουνού.
«Έχουμε βάλει στόχο να κάνουμε μέσα στην πενταετία τον Υμηττό το πρώτο βουνό μηδενικών αποβλήτων και βρίσκουμε σκουπίδια, μπουκάλια, ελαστικά, που μπορεί να είναι και από τη δεκαετία του ’80. Και όλο αυτό γιατί μπαίνουμε στην καρδιά του δάσους και κάθε μέρα καθαρίζουμε και άλλες περιοχές», λέει ο κ. Κιούσης και προσθέτει:
«Εδώ λοιπόν έρχεται να κουμπώσει κι ένα μεγάλο πρόγραμμα φιλοδασικής συνείδησης, που καλλιεργούμε στα παιδιά. Με χρηματοδότηση μέσα από το Πράσινο Ταμείο τρέχουμε πρόγραμμα, όπου κάθε μέρα έχουμε κι από ένα σχολείο πάνω στον Υμηττό και με ειδική ομάδα εκπαιδευτών κάνουμε ενημέρωση στα παιδιά. Τους μιλάμε για την αξία του δάσους, κάνουμε δράσεις μέσα στο βουνό, το περπατάμε μαζί τους, γιατί θεωρούμε ότι είναι πολύ σημαντικό οι ίδιοι οι μαθητές να το επισκέπτονται και μέσα από βιωματικές δράσεις, να το αγαπήσουν».
Ο «έξυπνος» Υμηττός στην υπηρεσία και του πολίτη
Πέρα όμως από τη διαχείριση των κρίσεων, ο «έξυπνος» Υμηττός έρχεται να προσφέρει κι άλλες υπηρεσίες στους δημότες και στους επισκέπτες. Ο επιστημονικός συνεργάτης του ΣΠΑΥ αναφέρει:
«Έχουν αναπτυχθεί διαδρομές και μονοπάτια, η επισκεψιμότητα του βουνού αυξάνεται διαρκώς (ιδιαίτερα μετά την covid) και υπάρχουν ακόμη και ποδηλατικές διαδρομές. Δημιουργείται αυτό το διάστημα ένα ‘δίχτυ’ με wi-fi στη ζώνη όπου εφάπτεται το δάσος με τον αστικό ιστό κι έτσι ο επισκέπτης του Υμηττού θα μπορεί μπαίνοντας στο βουνό, να κατεβάσει ένα application του ΣΠΑΥ στο κινητό του και να έχει όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται, για τη χλωρίδα και την πανίδα, για τα μνημεία, για τα μονοπάτια, για τα σημεία όπου μπορεί να κάτσει κ.α. Πλέον, σε όποιο σημείο κινηθεί ο επισκέπτης μέσα στο βουνό, γνωρίζει τι θα συναντήσει.
Σε αυτό το smart κομμάτι, ο ΣΠΑΥ δημιουργεί ακόμη και σταθμούς επισκευής ποδηλάτων, τους οποίους κάποιος ποδηλάτης μπορεί να τους βρει μέσα από το κινητό του κι έτσι, αν συμβεί κάτι στο ποδήλατό του ή του σκάσει το λάστιχο και βρίσκεται μέσα στο βουνό, να μπορεί να κατευθυνθεί προς τον κοντινότερο σταθμό, ώστε να το επισκευάσει για να συνεχίσει τη διαδρομή του.
Σύντομα θα υπάρξουν και ντρόουνς του ΣΠΑΥ, που επίσης θα συνδράμουν στις πληροφορίες και τις καταγραφές και θα βοηθήσουν πολύ στο να κερδίζονται δυνάμεις ως προς την καταγραφή της προόδου των εργασιών που γίνονται σε καθημερινό επίπεδο, αλλά και ως προς την καταγραφή των μελισσιών, που υπάρχουν στον Υμηττό».
Το βουνό «κατεβαίνει» στην πόλη
Όμως, δεν πάει μόνο ο πολίτης στο βουνό, έρχεται και το βουνό στον πολίτη. Το πώς γίνεται αυτό, εξηγεί ο κ. Κιούσης: «Φτιάχνουμε πάρκα περιβαλλοντικής ενημέρωσης. Το πρώτο έγινε στον δήμο Παπάγου-Χολαργού, ολοκληρώθηκε το δεύτερο στην Ηλιούπολη, δημιουργείται τώρα ακόμη ένα στον δήμο Αγίας Παρασκευής. Είναι χώροι περιπάτου, παιχνιδιού με παιδική χαρά, χώρος για πικ νικ, μέσα στον αστικό ιστό, όπου διαφημίζουμε τον Υμηττό. Θέλουμε δηλαδή να φέρουμε το βουνό μέσα στην πόλη και να το γνωρίσει ο κόσμος μέσα από τις γειτονιές του».
Καταλήγοντας μας λέει ως επιστέγασμα: «Ουσιαστικά όλο αυτά που περιγράφουμε είναι ένα έργο, όπου έρχεται το ένα και κουμπώνει πάνω στο άλλο, επενδύοντας έτσι στην πρόληψη, που είναι και το βασικότερο. Η λέξη κλειδί είναι η διαλειτουργικότητα, που βγήκε και μέσα από το Forum του ΣΠΑΥ. Δηλαδή, πολλές φορές γίνονται πράγματα, που δεν φτάνει η πληροφορία σε όλα τα επίπεδα των φορέων, ώστε να συνεργαστούν. Εμείς λοιπόν, το στοίχημα που έχουμε βάλει είναι σε αυτά που δημιουργούμε να υπάρχει διαλειτουργικότητα. Να βρίσκονται όλα αυτά στη διάθεση και της Πυροσβεστικής και όλων των φορέων και των δημάρχων και να συνεργαστούν».
