Γράφει ο Κωνσταντίνος Παντελής
Δεκαεπτά δημοσιογράφοι και στελέχη της τελευταίας έγκυρης ανεξάρτητης εφημερίδας στην Τουρκία, της Cumhuriyet, δικάστηκαν στην Κωνσταντινούπολη τη Δευτέρα, κατηγορούμενοι ότι υποβοήθησαν τρομοκρατικές οργανώσεις κατά τη διάρκεια των κυβερνητικών κατασταλτικών δράσεων που ακολούθησαν το αποτυχημένο πραξικόπημα πέρυσι το καλοκαίρι.
Δύο άλλοι κατηγορούμενοι, ένας φυλακισμένος δάσκαλος, δημοφιλής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ένας πρώην ανταποκριτής που εδρεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν συμπεριληφθεί στο ίδιο κατηγορητήριο. Η δίκη, η οποία αναμένεται να λάβει προσωρινή απόφαση την Παρασκευή, θεωρείται η πλέον δοκιμαστική υπόθεση για την ελευθερία του Τύπου στην Τουρκία, που είναι πλέον η χώρα με τους περισσότερους φυλακισμένους δημοσιογράφους στον κόσμο.
«Η εικόνα είναι ξεκάθαρη», δήλωσε ο Akin Atalay, διευθύνων σύμβουλος της εφημερίδας και πρώην δικηγόρος, σε μια δικαστική αίθουσα γεμάτη με συναδέλφους του δημοσιογράφους, οικογένειες κατηγορουμένων και διεθνείς παρατηρητές.
«Ένας στόχος είναι να σιγήσει η Cumhuriyet ή να καταληφθεί από την κυβέρνηση», είπε. «Ο δεύτερος στόχος είναι να υποδειχθεί στους άλλους δημοσιογράφους τι θα συμβεί στην πράξη εάν γράψουν αυτά που δεν θέλει η κυβέρνηση».
Να αναφερθεί ότι δώδεκα υπάλληλοι της Cumhuriyet – μεταξύ των οποίων κορυφαίοι αρθρογράφοι, ο συντάκτης και ο διευθύνων σύμβουλος – έχουν φυλακιστεί τους τελευταίους εννέα μήνες. Κατηγορούνται ότι ακολουθούν μια συντακτική γραμμή που ευνοεί τον Fethullah Gulen, τον κληρικό που εδρεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες, κατηγορούμενο για την ενορχήστρωση του πραξικοπήματος, καθώς και το απαγορευμένο κουρδικό εθνικιστικό κίνημα το ΡΚΚ και ένα τρίτο ακρο-αριστερό κόμμα.
Οι κατηγορίες περιλαμβάνουν την παροχή βοήθειας στις φερόμενες τρομοκρατικές ομάδες με την υποβολή αναφορών και τη σύνταξη στηλών, την αναφορά των θέσεών τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε ορισμένες περιπτώσεις την επαφή με μέλη των ομάδων.
Ο Ilhan Tanir, ο οποίος εργάστηκε ως ανταποκριτής της εφημερίδας στην Ουάσινγκτον, κατηγορήθηκε ότι ήταν μέλος του κινήματος του Gulen. Ο δάσκαλος, Ahmet Kemal Aydogdu, ο οποίος διατηρούσε έναν δημοφιλή λογαριασμό στο Twitter, αντιμετωπίζει πιο σοβαρές κατηγορίες ότι είναι ηγέτης τρομοκρατικού κινήματος.
Υπενθυμίζεται ότι ο Πρόεδρος, Recep Tayyip Erdogan, αντιμετώπισε μια αιματηρή προσπάθεια ανατροπής της κυβέρνησής του τον περασμένο Ιούλιο, κατά την οποία έχασαν τη ζωή τους 249 άνθρωποι. Έκτοτε έχει επιβάλει κατάσταση έκτακτης ανάγκης, έχει συλλάβει 50.000 ανθρώπους, ενώ έχει υποχρεώσει σε αναστολή καθηκόντων δεκάδες χιλιάδες δημόσιους υπαλλήλους.
Μεταξύ αυτών τουλάχιστον 120 δημοσιογράφοι έχουν τεθεί σε κράτηση. Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Ερντογάν δήλωσε ότι μόνο δύο δημοσιογράφοι έχουν κρατηθεί και όλοι οι υπόλοιποι κρατούμενοι είναι τρομοκράτες.
Η δίκη άνοιξε χθες εν μέσω πρωτόγνωρων σκηνικών, καθώς οι οικογένειες των κατηγορουμένων, οι δικηγόροι και οι δημοσιογράφοι έσπρωχναν για να έχουν πρόσβαση στην αίθουσα του δικαστηρίου.
Στην απολογία τους, οι πρώτοι κατηγορούμενοι μίλησαν ανοιχτά.
«Η Cumhuriyet δεν πρόκειται να φοβηθεί, δεν πρόκειται να σταματήσει», είπε ο Atalay. «Δεν είχε καμία σχέση με καμία τρομοκρατική ομάδα. Η μόνη δραστηριότητά της είναι η δημοσιογραφική», συμπλήρωσε.
Ο Kadri Gursel, ανώτερος αρθρογράφος και σύμβουλος του συντακτικού συμβουλίου, ο οποίος κατηγορήθηκε ότι έλαβε μηνύματα και τηλεφωνήματα από άτομα που συνδέονται με τον Gulen, δήλωσε ότι γνώριζε για μια εκστρατεία δημοσιότητας από αστυνομικούς που απομακρύνονταν από τις θέσεις τους, εντούτοις είχε έρθει σε επαφή μόνο με λίγους από αυτούς.
«Μίλησα με αυτούς ως δημοσιογράφος για επαγγελματικούς σκοπούς», είπε. «Οι δημοσιογράφοι είναι περίεργοι από τη φύση τους και η δουλειά μας είναι να παρουσιάζουμε διαφορετικές προοπτικές στο κοινό. Αυτή είναι η δημοσιογραφία».
Οι κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν ποινές φυλάκισης από 22 έως 43 έτη εάν κριθούν ένοχοι. Ο δικαστής υποσχέθηκε προσωρινή απόφαση για την περαιτέρω κράτηση μέχρι την Παρασκευή, αλλά η ίδια η δίκη είναι πιθανό να διαρκέσει μήνες.
«Η υπόθεση αυτή ξεπερνά τη δίκη των εργαζόμενων της Cumhuriyet», δήλωσε ο Aydin Engin, εις εκ των κεντρικών αρθρογράφων της εφημερίδας. «Πρόκειται για μια δοκιμασία της ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας στην Τουρκία».
«Ο πρόεδρος τονίζει με έμφαση ότι διαθέτουμε μια ανεξάρτητη δικαιοσύνη», πρόσθεσε ο ίδιος. «Εάν οι φίλοι μας ελευθερωθούν την Παρασκευή τότε θα αρχίσω να πιστεύω στο τουρκικό δικαστικό σύστημα. Αλλά δεν είμαι σίγουρος γι’ αυτό».
Πηγές: Reuters, New York Times
