Γράφει η Κωνσταντίνα Κωνσταντίνου
Όποιος λέει πως ξέρει τι είναι ο ιατρικός τουρισμός και δεν είναι γιατρός ή πολύ καλά πληροφορημένος, δεν λέει την αλήθεια. Διότι ενώ πρόκειται για ένα ζήτημα πολύ σημαντικό, το οποίο γιατροί, οικονομολόγοι και επιχειρηματίες υπογραμμίζουν συνεχώς, δεν έχουμε ασχοληθεί καθόλου ως χώρα με την κατανόηση και αναγνώριση της σημασίας του και σε ένα επόμενο βήμα με την υλοποίηση και προώθησή του.
Πρόκειται, λοιπόν, για μετακίνηση ανθρώπων σε κάποια άλλη χώρα, είτε για να κάνουν επέμβαση αν έχουν ήδη πρόβλημα υγείας, είτε απλώς για την πρόληψη και διατήρηση της καλής υγείας τους. Μιλάμε πάντα για υπηρεσίες όπως check-up, αιμοκαθάρσεις, αισθητική ιατρική, οδοντιατρική, χειρουργικές επεμβάσεις και γενικότερα κάθε είδους αποκατάσταση. Ακόμα και υπηρεσίες όπως σπα, θαλασσοθεραπείες και ιαματικές υδροθεραπείες που ευρέως τα θεωρούμε τουρισμό πολυτελείας, ανήκουν στον ιατρικό τουρισμό.
Η νέα αυτή τάση και συνεχώς αναπτυσσόμενη οικονομική δραστηριότητα αυτή την στιγμή που μιλάμε αποφέρει μεγάλα έσοδα σε πολλές χώρες που έχουν αγκαλιάσει και προωθήσει την ιδέα. Παρότι απαιτεί μια σύνθετη συνεργασία και συνεννόηση μεταξύ επιχειρηματιών τουρισμού και ιατρών, για τον ίδιο ακριβώς λόγο εξελίσσει και επιφέρει έσοδα σε δύο διαφορετικά επαγγέλματα, διαφορετικών χώρων, πράγμα που σημαίνει πως τα χρήματα αυτά σε δευτερογενές επίπεδο θα τραβήξουν δύο ξεχωριστούς δρόμους.
Ας δούμε ένα αναλυτικό παράδειγμα για να γίνει αυτό κατανοητό: Έχουμε κάποιον τουρίστα που επισκέπτεται κάποιο ελληνικό νησί για να κάνει μια οποιαδήποτε επέμβαση. Θα ξοδέψει κάποιο ποσό, το οποίο χωρίζεται σε δύο μέρη: έξοδα ιατρικής επίσκεψης και έξοδα διαμονής. Ξεκινώντας από την πλευρά των ιατρικών εξόδων, θα πάει σε κάποιο ιατρικό κέντρο για την επέμβαση αυτή. Το ιατρικό κέντρο στην συνέχεια θα πληρώσει κάποια προμηθευτική αποθήκη για τα φάρμακα και τον εξοπλισμό που θα χρησιμοποιήσει και η αποθήκη αυτή στην συνέχεια, θα πληρώσει τις εταιρείες για τα προϊόντα της, οι φαρμακευτικές και παραφαρμακευτικές εταιρείες έχοντας πουλήσει αυτά τα προϊόντα, θα παραγγείλουν καινούργιες παρτίδες από τα εργοστάσια με τα οποία συνεργάζονται (και για να προλάβω την σκέψη μερικών, στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο οικονομικό να παράξεις προϊόντα – και ειδικά στον τομέα της ιατρικής και της αισθητικής- στην Ελλάδα παρά να εισάγεις, οπότε όχι δεν θα καταλήξουν τα χρήματα αυτά πάλι στο εξωτερικό) και λοιπά και λοιπά. Το ίδιο ισχύει και με το κομμάτι των χρημάτων που θα πάει στην μετακίνηση, διαμονή και εστίαση του ίδιου αυτού τουρίστα.
Αντίστοιχα, στα πλαίσια της διαμονής και εστίασης, το ποσό που θα πάει στο ξενοδοχείο ή ταβέρνα, θα δοθεί από τους επιχειρηματίες στους προμηθευτές και λοιπά και λοιπά. Με λίγα λόγια, παίρνουν ανάσα και κερδίζουν έσοδα δύο χώροι και οι οικονομικές αλυσίδες πίσω τους.
Από εκεί και πέρα, θετικά υπάρχουν και για τους ίδιους τους ανθρώπους που κάνουν αυτό το ταξίδι. Διότι αν και εκ πρώτης όψεως η «επίσκεψη στον γιατρό» είναι κάτι που αγχώνει όλους, ο συνδυασμός της με ένα ταξίδι αναψυχής μειώνει θεαματικά κάθε άγχος και ψυχική πίεση του ασθενή, ενώ μάλιστα περνάει καλά κατά την διάρκεια της διαδικασίας.
Τα θετικά είναι πολλά λοιπόν, από κάθε πλευρά με το όφελος να ξεπερνά το κόστος σε μια πρόχειρη καμπύλη κόστους – οφέλους. Η επιχειρηματικότητα επενδύεται σε δύο χώρους και οι πελάτες μένουν σίγουρα ικανοποιημένοι. Όλα αυτά τα έχουν καταλάβει ήδη πολλές χώρες στο εξωτερικό. Μάλιστα, έχουν ειδικευτεί κάποιες. Σε μια πρόχειρη αναζήτηση ο καθένας μπορεί να ανακαλύψει πως η Ελλάδα, η οποία κρίνεται αρκετά ελκυστική χώρα για ένα τέτοιο εγχείρημα, δεν έχει επωφεληθεί καθόλου από την συγκεκριμένη αγορά, βάζει παράλογη φορολογία και δεδομένου πως ως χώρα υπολογίζεται ότι μπορεί να προσελκύσει το λιγότερο 100.000 ασθενείς – ταξιδιώτες αποκλειστικά με έσοδα το λιγότερο 4 εκατομμύρια ευρώ, δεν αξιοποιεί καθόλου το γεγονός. Χώρες όπως η Ινδία, η Σιγκαμπούρη, η Ταϊλάνδη, η Βραζιλία, το Μεξικό, το Ισραήλ, η Ουγγαρία πρωταγωνιστούν στον χώρο, ενώ έχουν δηλώσει δυναμική παρουσία και η Μεγάλη Βρετανία, η Γερμανία, οι ΗΠΑ, η Νότια Κορέα, το Ντουμπάι, η Μαλαισία σε μια αγορά η οποία ξεπερνά τα 20 δις. δολάρια με περίπου 6 εκατομμύρια ασθενείς παγκοσμίως, με τα ποσοστά ανάπτυξής του χώρου να ανεβαίνουν σε ποσοστό 20% τουλάχιστον κάθε χρονιά και αυτό για τα επόμενα δέκα χρόνια τουλάχιστον. Η γειτονική μας Τουρκία χαρακτηριστικά, είχε το 2015 περίπου 600.000 ασθενείς ταξιδιώτες με υποστήριξη του κράτους και αντίστοιχες επιδοτήσεις και φοροαπαλλαγές. Και εδώ περνάμε στα δύο ουσιαστικά προβλήματα της Ελλάδας, στην αδυναμία στρατηγικού σχεδιασμού για τα επόμενα βήματα της χώρας με την παράλληλη αδιέξοδη παρεμπόδιση κάθε επιχειρηματικού ανοίγματος τα τελευταία χρόνια.
Στο ζήτημα λοιπόν αυτό του ιατρικού τουρισμού τα πράγματα είναι απλά:
- Διαθέτουμε ως πλεονεκτήματα Α) την ίδια της την ομορφιά αλλά και αγάπη που έχουν οι ξένοι για την χώρα μας με φυσικό επακόλουθο Β) έτοιμους πελάτες να έρθουν στην Ελλάδα και τέλος Γ) εξαιρετικούς επιστήμονες στο κομμάτι της ιατρικής και των επιχειρήσεων του τουρισμού που μπορούν να στηρίξουν στο πρώτο επίπεδο αυτό το εγχείρημα (για να μην αρχίσω να λέω πόσοι άλλοι επαγγελματικοί κλάδοι μπορούν να συμμετέχουν).
- Λείπουν όμως (και αυτό είναι πάντα θέμα κρατικό, ειδικά ενός κράτος που αυτή την στιγμή στρέφει τα φώτα στον έντονο κρατισμό και όχι στην επιχειρηματικότητα) Α) οι ευνοϊκές οικονομικές ευκαιρίες, όπως μειωμένη φορολόγηση και επιδοτήσεις, άρα Β) εν μέρει οι υποδομές και κατ’ ουσία, η επίλυση υλικοτεχνικών ζητημάτων τα οποία όλα πηγάζουν ελλείψει Γ) ενός νομικού πλαισίου.
Για να υπερπηδήσει η Ελλάδα το συλλογικό της πρόβλημα που την βουλιάζει καθημερινά, θα χρειαστεί πια αναπτυξιακούς στρατηγικούς στόχους. Στην πραγματικότητα, κυνηγάμε την ουρά μας και δεν ξεφεύγουμε από τις κακοδαιμονίες της χώρας αλλά βουλιάζουμε βαθύτερα σε αυτές. Θυμόμαστε τις προτάσεις για τον τουρισμό μόνο προεκλογικά, άντε και σε καμιά γενική συνέλευση του Σ.Ε.Τ.Ε. και αυτό για να μιλήσουμε για τον ήλιο, την θάλασσα και τα μπαράκια. Καλά όλα αυτά όμως χρειαζόμαστε νέες, δοκιμασμένες ή καινούργιες έστω λύσεις, τις οποίες μόνο η ιδιωτική πρωτοβουλία φαίνεται να κυνηγάει προς το παρόν. Πρέπει να ξεφύγουμε από το μονοδιάστατο τουριστικό προϊόν, το οποίο είναι η βάση μεν που προσελκύει και τους περισσότερους τουρίστες αλλά από μόνο του μας κρατάει πίσω και δεν μας επιτρέπει να ανοιχτούμε σε θεματικές μορφές τουρισμού με πολλαπλάσια έσοδα για όλο το εύρος της οικονομίας.
Το θέμα είναι απλό λοιπόν. Υπάρχουν πράγματα που ως χώρα θέλεις ή δεν θέλεις να κάνεις. Ο ιατρικός τουρισμός πρέπει να ξεφύγει από την κατηγορία του «δεν θέλω» και να αναχθεί στην κατηγορία «θέλω» σε απλή μαθηματική αναγωγή και υπό όρους αντικειμενικότητας και ορθολογισμού. Το ίδιο ισχύει και σε πολλά άλλα ζητήματα στην Ελλάδα, μπας και το μαζέψουμε το πράγμα κάπως. Διότι λύσεις υπάρχουν και το πρώτο βήμα είναι η αναγνώριση τους.
