Ενώ οι προκάτοχοί του στη Σοβιετική Ένωση ανησυχούσαν ότι η κοινή χρήση της βόμβας τους με καθεστώτα κακοποιών θα μπορούσε να τα αφήσει ελεύθερα να προκαλέσουν χάος, ο Ρώσος πρόεδρος έχει δηλώσει ότι δεν συμμερίζεται τέτοιες ανησυχίες
Του Mark Almond
Η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ στην Ουάσινγκτον για να συζητήσει το ενδεχόμενο η Ουκρανία να χρησιμοποιήσει δυτικούς πυραύλους μεγαλύτερου βεληνεκούς εναντίον της Ρωσίας δεν είχε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, αλλά η κατηγορία του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ότι η Ρωσία μοιράζεται πυρηνική τεχνολογία με το Ιράν έχει εγείρει το φάσμα της αναβίωσης του πυρηνικού μπρα ντε φερ μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας.
Για τους Ουκρανούς, τα κακά νέα είναι ότι το Ιράν προμηθεύει τη Ρωσία με νέους πυραύλους με τους οποίους μπορεί να τη βομβαρδίσει. Για τον ευρύτερο κόσμο, ο πραγματικός συναγερμός είναι ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν φαίνεται πρόθυμος να εγκαταλείψει την εδώ και δεκαετίες αντίθεση του Κρεμλίνου στη διάδοση των πυρηνικών όπλων.
Ακόμη και στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου Ανατολής-Δύσης, η παλιά Σοβιετική Ένωση δεν μοιράστηκε την τεχνολογία πυρηνικών όπλων της. Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες παρείχαν στη Βρετανία το σύστημα Polaris (και πιο πρόσφατα το Trident), ο τότε Σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ αρνήθηκε να μοιραστεί πυρηνική τεχνολογία με την Κίνα, προκαλώντας τη ρήξη του Μάο με το Κρεμλίνο στις αρχές της δεκαετίας του 1960.
Πάρα πολλοί δυτικοί σχολιαστές κατηγορούν επιπόλαια τον Πούτιν ότι είναι ένας παλιός ψυχρός πολεμιστής στη γεωπολιτική του συμπεριφορά. Δεν είναι έτσι. Οι προκάτοχοί του στο γραφείο του Στάλιν στο Κρεμλίνο, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του μεγάλου ηγέτη, ήταν αδίστακτοι αλλά προσεκτικοί.
Καθώς μεγαλώνει, ο Πούτιν γίνεται προοδευτικά πιο πρόθυμος να αυξήσει το διακύβευμα, ώστε να μπορέσει να αφήσει πίσω του μια Ρωσία ασφαλή από τις απειλές που υποστηρίζονται από τη Δύση -όπως τις βλέπει- για την εδαφική της ακεραιότητα και τη θέση της στον κόσμο.
Η επιθετικότητα ήταν γενικά χαρακτηριστικό των νεότερων ανδρών. Ο Μέγας Αλέξανδρος ή ο Ναπολέων ξεκίνησαν καριέρες κατακτήσεων σχεδόν 50 χρόνια νεότεροι από τον Πούτιν.
Ας το αφήσουμε στους ψυχιάτρους να εξηγήσουν την διάθεση ανάληψης κινδύνου σε μεγαλύτερη ηλικία, αλλά καθώς ο Πούτιν πλησιάζει τα 70, απορρίπτει την επιφυλακτικότητα που του είχε εμπεδωθεί ως νεαρός αξιωματικός της KGB και γίνεται ατίθασος. Η εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 σηματοδότησε τη σαφή ρήξη του με το παρελθόν.
Είναι αλήθεια ότι το 2008 έστειλε τον ρωσικό στρατό πέρα από τα σύνορα στη Γεωργία, αλλά μόνο αφού ο γεωργιανός στρατός είχε επιτεθεί στη φιλορωσική αποσχισθείσα περιοχή της Νότιας Οσετίας, και ακόμη και τότε ο Πούτιν σταμάτησε τον πόλεμο μετά από πέντε ημέρες, όταν οι δυνάμεις του είχαν κατατροπώσει τις δυνάμεις της Γεωργίας. Δεν πήγε στα άκρα καταλαμβάνοντας ολόκληρη τη χώρα.
Ακόμη και το 2014, όταν τα «μικρά πράσινα ανθρωπάκια» της Ρωσίας ξεχύθηκαν από τις βάσεις τους στην Κριμαία για να καταλάβουν αυτή τη στρατηγική χερσόνησο, ο Πούτιν σταμάτησε και πάλι να κάνει ολοκληρωτικό πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας.
Τώρα, σε μεγαλύτερη ηλικία, έχει εγκαταλείψει τους διεθνείς κανόνες που υποστήριξε μετά την είσοδό του στο Κρεμλίνο το 1999.
Τότε, η Ρωσία του Πούτιν συνεργάστηκε με τη Δύση για την επιβολή κυρώσεων στο Ιράν για το αδιαφανές πυρηνικό του πρόγραμμα. Γιατί το Κρεμλίνο να αντιστρέψει αυτή την πολιτική τώρα; Η Ρωσία του Πούτιν ψήφισε επίσης υπέρ των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την επιβολή των πιο αυστηρών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί ποτέ στη Βόρεια Κορέα, η οποία έκτοτε πραγματοποίησε κατάφωρα υπόγειες πυρηνικές δοκιμές και εκτόξευσε πυραύλους ικανούς να φτάσουν σε όλες τις ΗΠΑ. Ωστόσο, πρόσφατα, ο Πούτιν συναντήθηκε και συναλλάχθηκε με τον Κιμ Γιονγκ Ουν, εισάγοντας βορειοκορεατικά πυρομαχικά και πυραύλους για να ρίξει εναντίον της Ουκρανίας.
Όπως και με το Ιράν, τώρα η υποψία είναι ότι η Ρωσία μοιράζεται την προηγμένη πυρηνική και πυραυλική τεχνολογία της με παρίες όπως η Πιονγκγιάνγκ και η Τεχεράνη ως αντάλλαγμα για συμβατική βοήθεια.
Ειδικά το Ιράν θα μπορούσε να επιταχύνει δραματικά τις όποιες φιλοδοξίες του να μετατρέψει το διαρκώς εμπλουτιζόμενο ουράνιο του σε βιώσιμη βόμβα με τη ρωσική τεχνική βοήθεια.
Μια ειρωνική συνέχεια από το καθεστώς του μισητού Σάχη, που ανατράπηκε από την Ισλαμική Επανάσταση το 1979, είναι η υιοθέτηση από τους μουλάδες της τριμερούς προσέγγισής του για την απόκτηση ενός βιώσιμου πυρηνικού όπλου και το τι θα μπορούσε να κάνει τώρα το καθεστώς των Αγιατολάχ καθώς αυξάνεται η πίεση που του ασκείται από την Ουάσιγκτον και το Ισραήλ.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ο Σάχης ενέκρινε τρία ξεχωριστά σχέδια: τον εμπλουτισμό ουρανίου, την ανάπτυξη πυραύλων και, τρίτον – ένα συχνά ξεχασμένο ζωτικό συστατικό ενός λειτουργικού πυρηνικού όπλου – την τεχνολογία πυροδότησης για την πρόκληση έκρηξης. Σε μια κρίση με έναν γείτονα, την ΕΣΣΔ ή το Ιράκ, ήλπιζε ότι θα ήταν σε θέση να φέρει γρήγορα και τα τρία μαζί.
Ο Σάχης έπεσε, αλλά δεκαετίες αργότερα ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ μπορεί να είναι έτοιμος να εγκαταλείψει την ισλαμική θεολογική καταδίκη των πυρηνικών όπλων. Αλλά θα γνωρίζει ότι μια υπόγεια δοκιμή βόμβας από το Ιράν θα προκαλούσε έναν μικρό σεισμό, προειδοποιώντας ιδιαίτερα το Ισραήλ για την επικείμενη απόκτηση ενός βιώσιμου πυρηνικού όπλου από το Ιράν.
Αυτό που μπορεί να προσφέρει η Ρωσία στο Ιράν είναι δοκιμασμένες γνώσεις πυρηνικών όπλων για να παρακάμψει μια δωρεάν δοκιμή βόμβας και έτσι να εξοπλίσει τον ιρανικό στρατό με βιώσιμες κεφαλές για το τεράστιο πυραυλικό οπλοστάσιό του.
Κάποιοι στη Δύση λένε ότι το ΝΑΤΟ έχει περάσει αρκετές από τις ουκρανικές «κόκκινες γραμμές» του Πούτιν χωρίς αυτός να ανταποδώσει άμεσα, οπότε δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας τώρα. Ίσως το Κρεμλίνο απλώς κραυγάζει, αλλά Ρώσοι εκπρόσωποι έχουν πει ότι η απάντηση της χώρας τους στη δυτική βοήθεια προς την Ουκρανία θα μπορούσε κάλλιστα να είναι «ασύμμετρη».
Αυτό σημαίνει ότι η Μόσχα θα μπορούσε να προκαλέσει πόνο στην Αμερική και τους συμμάχους της πολύ μακριά από τη γραμμή του μετώπου στην Ουκρανία.
Η εκτροπή της αμερικανικής προσοχής από την Ουκρανία στη Μέση Ανατολή θα εξυπηρετούσε καλά τους στόχους του Πούτιν εναντίον της Ουκρανίας. Ήδη ο Ντόναλντ Τραμπ και ο αντιπρόεδρός του, ο Τζέι Ντι Βανς, κατηγορούν τη διοίκηση του Τζο Μπάιντεν ότι αγνοεί τις απειλές για τα συμφέροντα των ΗΠΑ μακριά από την Ουκρανία, όπως το Ιράν και τους πληρεξουσίους του κατά του Ισραήλ, και φυσικά την Κίνα στην ακτή του Ειρηνικού.
Οι παλιοί Σοβιετικοί ηγέτες φοβόντουσαν ότι μοιράζοντας τη βόμβα τους με τους συμμάχους θα μπορούσαν να τους αφήσουν ελεύθερους να προκαλέσουν πυρηνικό όλεθρο, κάτι που το Κρεμλίνο δεν ήθελε. Τώρα το ερώτημα πρέπει να είναι πόσο μακριά είναι διατεθειμένος να φτάσει ο εβδομηντάχρονος ηγέτης της μετακομμουνιστικής Ρωσίας για να αυξήσει το πυρηνικό διακύβευμα μοιράζοντας τεχνολογία με καθεστώτα απατεώνων. Το ανησυχητικό είναι ότι μόνο ο Πούτιν γνωρίζει.
