Ας το παραδεχτούμε. Τα πυρηνικά όπλα -ή μάλλον η απειλή της πυρηνικής ενέργειας- έχουν βοηθήσει με πολλούς τρόπους στη διατήρηση της ειρήνης. Ας ελπίσουμε μόνο ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν ποτέ.
Του Mark Almond
Όταν ο Χένρι Κίσινγκερ έλαβε το Νόμπελ Ειρήνης το 1973, ο Tom Lehrer ανακοίνωσε τη συνταξιοδότησή του επειδή ο παραλογισμός της πραγματικότητας είχε καταστήσει τη σάτιρα περιττή.
Καλοπροαίρετοι άνθρωποι θα χαιρετίσουν, επομένως, την απονομή του Βραβείου Ειρήνης του 2024 στην ιαπωνική ομάδα Nihon Hidankyo, που ιδρύθηκε από επιζώντες των ατομικών βομβαρδισμών της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι το 1945. Προειδοποιούν κατά της φρίκης του πυρηνικού πολέμου και προωθούν τον αφοπλισμό.
Μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι δεν θα ακολουθήσουν κάποιους πρόσφατους πολιτικούς αποδέκτες του Νόμπελ Ειρήνης, οι οποίοι πολύ συχνά το έχουν θεωρήσει ως καθαγιασμό των ιδίων και των πολιτικών τους φιλοδοξιών – συμπεριλαμβανομένης της χρήσης βίας.
Θυμάστε πώς, στην ομιλία του στο Όσλο μετά την παραλαβή του Νόμπελ, ο Μπαράκ Ομπάμα δικαιολόγησε εύγλωττα την προσφυγή των ΗΠΑ στη βία για να υπερασπιστούν και να επιβάλουν τις αξίες τους, πριν βομβαρδίσουν τη Λιβύη;
Πιο πρόσφατα, ο Abiy Ahmed της Αιθιοπίας βραβεύτηκε με Νόμπελ Ειρήνης, καθώς η τεράστια και πολύπλοκη χώρα του ήταν έτοιμη να βυθιστεί σε έναν πολυεθνικό εμφύλιο πόλεμο.
Ας μην αναφέρουμε καν τους βραβευμένους της Μέσης Ανατολής…
Έχουν χαθεί τόσες πολλές ζωές στους «συμβατικούς» πολέμους που έχουν διεξαχθεί από το 1945 και μετά, ώστε υπάρχει ένα ηθικά αμφίβολο έλλειμμα στο να επικεντρωθούμε στον κίνδυνο του τέλους του κόσμου, που δεν έχει συμβεί ακόμη, και να αφήσουμε την καθημερινή σφαγή να φροντίσει τον εαυτό της.
Ακόμα και η διάσημη (αν και ημι-απόκρυφη) προειδοποίηση του Άλμπερτ Αϊνστάιν ότι αν ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος γινόταν με πυρηνικά όπλα, τότε θα μπορούσαμε να είμαστε σίγουροι ότι ο τέταρτος θα γινόταν με ξύλα και πέτρες, έχει διαψευστεί μέχρι στιγμής από την εμπειρία.
Όταν τα στρατεύματα δύο πυρηνικών δυνάμεων, της Ινδίας και της Κίνας, συγκρούστηκαν τον Ιούνιο του 2020, κατά μήκος των αμφισβητούμενων συνόρων τους στα Ιμαλάια, οι στρατιώτες περιορίστηκαν στο να χτυπούν ο ένας τον άλλον με ρόπαλα και να πετούν πέτρες ο ένας στον άλλον.
Η ανάγκη να αποφύγουν την κλιμάκωση προς μια πυρηνική ανταλλαγή συγκράτησε τόσο το Πεκίνο όσο και το Νέο Δελχί από το είδος του πικρού συνοριακού πολέμου που είχαν διεξαγάγει στα παγωμένα έρημα το 1962, όταν κανένας από τους δύο δεν διέθετε βόμβα.
Στη δυτική πτέρυγα της Ινδίας, το Κασμίρ παραμένει κάθε άλλο παρά ειρηνικό, με τους μουσουλμάνους εξεγερμένους να υποστηρίζονται από ένα πυρηνικά οπλισμένο Πακιστάν. Η Ινδία και το Πακιστάν διεξήγαγαν τρεις σοβαρούς πολέμους μεταξύ 1947 και 1971, όταν κανένας από τους δύο δεν διέθετε τη βόμβα, αλλά κράτησαν την αντιπαλότητά τους περιορισμένη κάτω από το όριο του πυρηνικού πολέμου από τότε που και οι δύο διέθεταν ατομικά όπλα μετά το 1998.
Ακόμα και το καθεστώς της Βόρειας Κορέας δεν έχει χρησιμοποιήσει την πολύπαθη βόμβα του, ενώ το μη πυρηνικό Ιράν και το πυρηνικό Ισραήλ βρίσκονται στα πρόθυρα ολοκληρωτικού πολέμου.
Μη πυρηνικά κράτη έχουν εμπλακεί σε πολέμους με μια πυρηνικά εξοπλισμένη υπερδύναμη χωρίς να έχει γίνει χρήση ατομικής βόμβας από τον κάτοχό της. Η Βόρεια Κορέα και το Βόρειο Βιετνάμ πολέμησαν τους Αμερικανούς στο παρελθόν και σήμερα η Ουκρανία αντιστέκεται στη ρωσική εισβολή. Οι Ουκρανοί θρηνούν ως απώλεια αποτροπής την απομάκρυνση των πυρηνικών κεφαλών της σοβιετικής εποχής από το έδαφός τους τη δεκαετία του 1990 για χάρτινες εγγυήσεις από τη Δύση, αλλά το Κίεβο στην πραγματικότητα δεν τις ήλεγχε. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι το Κρεμλίνο δεν έχει βομβαρδίσει το Κίεβο.
Πρόσφατα, ο πρόεδρος Μπάιντεν παραδέχθηκε τους φόβους του ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να χρησιμοποιούσε τις πυρηνικές κεφαλές της Ρωσίας το 2022, καθώς η εισβολή του στην Ουκρανία εξελίχθηκε άσχημα. Ο σύμμαχός του, η Κίνα, καθώς και οι Αμερικανοί, έχουν προειδοποιήσει τον Πούτιν να μην προχωρήσει σε πυρηνική ενέργεια. Αποδεικνύεται ότι δεν είναι το ατού για έναν επιτιθέμενο, επειδή οι πυρηνικοί ομότεχνοί του θέλουν να διατηρήσουν το ταμπού κατά της χρήσης της βόμβας – ακόμη και εναντίον των αδύναμων.
Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η αποτροπή θα λειτουργεί πάντα, αλλά σκεφτείτε πόσο συγκρατημένοι ήταν ακόμη και μαζικοί δολοφόνοι όπως ο Μάο, θεωρητικοί τρελοί όπως ο Ρίτσαρντ Νίξον ή ο ακόλουθος του Ντόναλντ Τραμπ όταν είχαν τον έλεγχο του «απόλυτου αποτρεπτικού μέσου». Οι πιο καταστροφικοί και καταστροφικοί πόλεμοι μετά το 1945, από την Κορέα μέχρι τη Γάζα, έχουν δείξει πόσο αποκαλυπτικά μπορεί να είναι τα «συμβατικά» όπλα για τους αμάχους.
Δύο ζήτω για τη βόμβα τότε…;
