Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Πρόσφατα δημοσιεύθηκε μία μελέτη του Ινστιτούτου Εμπορίου που ασχολείται με τον κύκλο εργασιών που έγινε το Δεκέμβριο του 2015 και στην ουσία το αποτέλεσμα ήταν ότι σημειώθηκε πτώση 8,3% σε σχέση με πέρυσι και την καταναλωτική δαπάνη να εκτιμάται στα 3,22 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί, πως αν το συγκρίνει κανείς με το 2009 η πτώση κυμαίνεται στο 42%, ενώ ο τζίρος βρισκόταν στο ποσό των 5,6 δισ. ευρώ.
Αναλυτικότερα, το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝ.ΕΜ.Υ.) της ΕΣΕΕ (Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου) εκτιμά ότι ο κύκλος εργασιών του Δεκεμβρίου 2015 συρρικνώθηκε περαιτέρω κατά 8,3% σε σύγκριση με εκείνον του 2014. Και αποδίδει την πτώση σε μία αλληλουχία γεγονότων, που επέδρασαν αρνητικά τόσο στην ψυχολογία των καταναλωτών, με αποτέλεσμα τη μείωση της καταναλωτικής δαπάνης, όσο και στην απρόσκοπτη λειτουργία των επιχειρήσεων.
Οι κλάδοι τώρα του λιανικού εμπορίου που έχουν δεχθεί τις μεγαλύτερες πιέσεις, για τον μήνα Δεκέμβριο από το 2009 μέχρι τώρα, όπως επισημαίνει η ΕΣΕΕ, είναι: στο -56,1% στον οικιακό εξοπλισμό, πτώση κατά 42,9% σε ένδυση και υπόδηση, μείωση κατά 38,1% στα φαρμακευτικά και καλλυντικά είδη, ακολουθούν με πτώση 36,4% τα πολυκαταστήματα, με -36% στα ποτά και τον καπνό, στο -28,8% στα καύσιμα, με πτώση 28,1% στα βιβλία-χαρτικά και τέλος με μείωση κατά 19,9% στα καταστήματα τροφίμων.
Ακόμα, οι σημαντικότερες παράμετροι της εκτιμώμενης ετήσιας πτωτικής πορείας του τζίρου στα καταστήματα λιανικής σταχυολογούνται ως εξής:
• Οι παρενέργειες από την επιβολή των Capital controls στη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου του έτους, αν και βαίνουν σταδιακά μειούμενες, με τις επιχειρήσεις να επιδεικνύουν υψηλό βαθμό προσαρμοστικότητας, συνεχίζουν να αποτελούν περιοριστικό παράγοντα της προώθησης και ανάπτυξης του εγχώριου επιχειρείν.
• Η πληθώρα φορολογικών υποχρεώσεων που πρέπει να διευθετηθούν μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου (3η δόση ΕΝΦΙΑ, πληρωμή τελών κυκλοφορίας 2016, δόση στο πλαίσιο ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών, καταβολή ΦΠΑ για τις μεγάλες επιχειρήσεις) συνιστά ανασταλτικό παράγοντα της τόνωσης της δαπάνης του καταναλωτικού κοινού, που παρατηρείται διαχρονικά στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα κάθε έτους.
• Η διαπιστωμένη μεταρρυθμιστική κόπωση φορέων τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα, ως αποτέλεσμα των υπέρμετρων απαιτήσεων, δημοσιονομικού κυρίως χαρακτήρα, που εγείρουν οι δανειστές μας, αποσυντονίζουν την αγορά και διαμορφώνουν ένα κλίμα αβεβαιότητας και συνεχούς αναβλητικότητας.
Από την κίνηση και τον τζίρο των τριών Κυριακών του Δεκεμβρίου είναι ξεκάθαρο πως -παραδοσιακά- η Κυριακή 20/12 πριν από τα Χριστούγεννα ήταν, κατά γενική ομολογία, μακράν η καλύτερη τόσο σε μικρές και μεγάλες αγορές όσο και σε επισκεψιμότητα στα καταστήματα σε όλη την Ελλάδα.
Μάλιστα, σύμφωνα με τις μετρήσεις και εκτιμήσεις του ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ, αυξημένο είναι το κόστος του φετινού χριστουγεννιάτικου τραπεζιού, κυρίως λόγω αύξησης ΦΠΑ και αισθητά μειωμένος ο τζίρος των εμπορικών καταστημάτων για πολλούς και γνωστούς λόγους, αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ κ. Βασίλης Κορκίδης.
Όπως σημειώνει, «η καταβολή του δώρου των Χριστουγέννων στον ιδιωτικό τομέα για άλλη μία χρονιά θα χρησιμοποιηθεί για φόρους και άλλες υποχρεώσεις, αντί για αγορά χριστουγεννιάτικων δώρων. Οι αντίξοες συνθήκες υπό τις οποίες καλούνται σήμερα να δραστηριοποιηθούν και να επιβιώσουν χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με κυριότερες όλων την εφαρμογή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων αλλά και τις αλλεπάλληλες επιβαρύνσεις φορολογικού κυρίως περιεχομένου, είχαν σαν αποτέλεσμα τη διαμόρφωση δυσοίωνων εκτιμήσεων για το ύψος του φετινού εορταστικού τζίρου στην αγορά.
Εντούτοις, το ελληνικό εμπόριο σε μία πολύ δύσκολη οικονομικά συγκυρία, αναδεικνύοντας τις εσωτερικές του αντιστάσεις, κατόρθωσε να αφομοιώσει τα ελάχιστα, θετικά στοιχεία μίας ιδιάζουσας, για τα ελληνικά δεδομένα, κατάστασης. Αποτελεί πλέον κοινή αντίληψη πως η ανάταξη της ελληνικής οικονομίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη στήριξη του επιχειρηματικού κόσμου.
Οι δυσκολίες που προέκυψαν στη διάρκεια του 2015 θα πρέπει να λειτουργήσουν ως συνεκτικός κρίκος και ως αιτία περαιτέρω συστράτευσης των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας, έτσι ώστε η αντιστροφή του αρνητικού κλίματος στην πραγματική οικονομία να επιτελεστεί σε σύντομο χρονικό διάστημα και προς όφελος του εγχώριου επιχειρείν».
Τέλος, οι δυσκολίες που προέκυψαν φέτος δεν αποτυπώνονται στην εξέλιξη της ιδιωτικής καταναλωτικής δαπάνης στο σύνολο της χρονιάς. Το 2015, εκτιμάται ότι συνολικά η ιδιωτική κατανάλωση σε σταθερές τιμές θα είναι αυξημένη κατά 2% στα 130 δισ. ευρώ (από 127,1 δισ. ευρώ το 2014) και ότι θα προσεγγίσει τα επίπεδα του 2012.
Ωστόσο, η αύξηση αυτή των περίπου 2,7 δισ. ευρώ δεν προστίθεται στον τζίρο του λιανικού εμπορίου, που φαίνεται να έχει ετήσιες απώλειες περίπου 1,33 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 300 εκατ. ευρώ από την εορταστική περίοδο του φετινού Δεκεμβρίου. Και η ποσοστιαία αρνητική μεταβολή από το 2009 με τα 158,9 δισ. ευρώ, στα περίπου 130 δισ. ευρώ του 2015 καταδεικνύει την κατακόρυφη πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 20%.
Εν κατακλείδι, μέσα από αυτήν την μελέτη αποδεικνύεται για άλλη μία φορά το γεγονός πως λόγω των φόρων που επιβάλλονται στους πολίτες το εμπόριο αντιμετωπίζει ένα μεγάλο πρόβλημα. Στην ουσία για να μπορέσει να κινηθεί πάλι χρήμα στην αγορά μία καλή λύση θα ήταν η μείωση των τιμών σε όλα τα αγαθά προκειμένου να μπορούν οι πολίτες να κάνουν κάποιες αγορές. Αν λοιπόν μειωθούν οι τιμές οι μισθοί και οι συντάξεις των πολιτών θα φτάνουν σε ένα βαθμό προκειμένου να μπορέσει να κυκλοφορήσει και πάλι χρήμα στην αγορά.
