Η Εθνική Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή των ΗΠΑ για τη Βιοασφάλεια σύστησε την επέκταση της εποπτείας της ομοσπονδιακής χρηματοδότησης για την έρευνα «κέρδους – λειτουργίας» που τροποποιεί γενετικά επικίνδυνους ιούς.
Όπως αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα των New York Times, οι εμπειρογνώμονες ζητούν από τους αξιωματούχους της δημόσιας υγείας να επεκτείνουν την εποπτεία τους σε λιγότερο επικίνδυνα παθογόνα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι παρόμοια με τον κορονοϊό. Συνέστησαν επίσης τον τερματισμό των εξαιρέσεων για την έρευνα που σχετίζεται με την ανάπτυξη εμβολίων και την επιτήρηση των αναδυόμενων ιών.
Οι προτάσεις της επιτροπής προέκυψαν μετά από μια δεκαετία συζητήσεων σχετικά με τα πειράματα «κέρδους – λειτουργίας» (gain-of-function), που περιλαμβάνουν τη διαφοροποίηση ή τη μετατροπή επικίνδυνων παθογόνων. Τα μέλη της επιτροπής άρχισαν να συζητούν τις τελευταίες τους συστάσεις τον Ιανουάριο του 2020, αλλά αναγκάστηκαν να αναστείλουν τη διαδικασία ώστε να μπορέσουν να επικεντρωθούν στην έρευνα που σχετίζεται με την πανδημία Covid-19. Η πανδημία, σύμφωνα με τους ειδικούς, ενίσχυσε την ανάγκη εποπτείας ενός ευρύτερου συνόλου ιών. Παρά το γεγονός ότι ο κορονοϊός σκότωσε μόνο ένα μικρό κλάσμα όσων μόλυνε, δημιούργησε μια παγκόσμια καταστροφή. Τώρα, το ερώτημα είναι αν οι προτάσεις της συμβουλευτικής επιτροπής καλύπτουν ένα πολύ ευρύ φάσμα παθογόνων ή όχι.
«Εάν η κυβέρνηση εφαρμόσει αυτές τις συστάσεις, αυτό θα είναι μια σημαντική αναθεώρηση της εποπτείας της έρευνας διπλού σκοπού στις Ηνωμένες Πολιτείες», δήλωσε ο Γκρέγκορι Κόμπλεντζ, ειδικός σε θέματα βιοάμυνας στο Πανεπιστήμιο George Mason, αναφερόμενος στην έρευνα που θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για να προκαλέσει βλάβη.
Παρόλα αυτά, είπε, ο Λευκός Οίκος θα πρέπει να προχωρήσει πέρα από τις συστάσεις της επιτροπής, στη δημιουργία μιας ανεξάρτητης υπηρεσίας που θα ασκεί αυτή την εποπτεία, εξορθολογίζοντας ένα σύστημα που ο ίδιος θεωρεί πολύ αποσπασματικό.
Άλλοι εμπειρογνώμονες έχουν προειδοποιήσει ότι ακόμη και οι υπάρχουσες προτάσεις παραβαίνουν τα όρια. Ορισμένοι είπαν ότι οι συστάσεις θα δημιουργούσαν ένα σύστημα εποπτείας τόσο εκτεταμένο και συγκεχυμένο που θα μπορούσε να αποθαρρύνει πειράματα με τεράστια δυνητικά οφέλη για τη δημόσια υγεία.
«Υπάρχουν πολλά που θα μπορούσαν δυνητικά να εμπίπτουν σε αυτό, επειδή είναι τόσο ασαφές γραμμένο», δήλωσε η Τζίτζι Γκρόνβαλ, ειδική σε θέματα βιοασφάλειας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Bloomberg του Johns Hopkins. Πρότεινε ότι ο τύπος της έρευνας που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του εμβολίου κατά του ιού Έμπολα θα μπορούσε να εμπίπτει στη νέα πολιτική.
«Θα μπορούσε ενδεχομένως να δημιουργηθεί ένα τεράστιο βάρος εποπτείας», είπε, «το οποίο η κυβέρνηση δεν έχει την τεχνική ικανότητα να εφαρμόσει», τόνισε.
Τις ανησυχίες αυτές επανέλαβαν σε άρθρο που δημοσίευσαν στο περιοδικό της Αμερικανικής Εταιρείας Μικροβιολογίας 150 ιολόγοι, οι οποίοι ζήτησαν από την επιτροπή να μην παρεμποδίζονται οι ερευνητές με άσκοπα βάρη. Προειδοποίησαν ότι οι δυσκίνητοι κανονισμοί «θα οδηγήσουν σε αδικαιολόγητους περιορισμούς στην προετοιμασία και την αντιμετώπιση της πανδημίας και θα μπορούσαν να αφήσουν την ανθρωπότητα πιο ευάλωτη σε μελλοντικές επιδημίες».
Η Σίμα Λακνταβάλα, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο Emory, δήλωσε στο συμβούλιο την Παρασκευή ότι οι πρόσθετοι κανονισμοί θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να παρεμποδίσουν τις προσπάθειες εντοπισμού της επιδημίας της γρίπης των πτηνών που έχει σκοτώσει εκατομμύρια κοτόπουλα και έχει αυξήσει τις τιμές των αυγών. Τα στελέχη του ιού της γρίπης που μολύνουν τους ανθρώπους εξελίσσονται από ιούς της γρίπης των πτηνών που αποκτούν νέες μεταλλάξεις.
Η τελική έκθεση της συμβουλευτικής επιτροπής θα αποσταλεί στο Γραφείο Επιστημονικής και Τεχνολογικής Πολιτικής του Λευκού Οίκου, το οποίο θα έχει περαιτέρω συζητήσεις με διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες προτού ανακοινώσει νέες κατευθυντήριες γραμμές.
Η επιτροπή πρότεινε τα πειράματα να υπόκεινται σε εποπτεία είτε λαμβάνουν είτε όχι κρατική χρηματοδότηση. Επί του παρόντος, μόνο η έρευνα που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση υπόκειται σε εποπτεία. Αυτό το πρόβλημα αναδείχτηκε πρόσφατα όταν το Πανεπιστήμιο της Βοστώνης δέχθηκε πυρά για ένα πείραμα στο οποίο οι ερευνητές δημιούργησαν έναν υβριδικό ιό συνδυάζοντας την παραλλαγή Όμικρον του κορονοϊού με το αρχικό στέλεχος του ιού που εντοπίστηκε στη Γουχάν. Το πείραμα δεν ελέγχθηκε από μια κυβερνητική επιτροπή επικίνδυνων παθογόνων εν μέρει επειδή διεξήχθη χωρίς ομοσπονδιακά κονδύλια, δήλωσε το πανεπιστήμιο, παρόλο που ομοσπονδιακά χρήματα πήγαν για την ανάπτυξη των εργαλείων που χρησιμοποιήθηκαν στην έρευνα. Τα μέλη του συμβουλίου δήλωσαν ότι το κλείσιμο αυτού του κενού θα απαιτούσε πιθανότατα ομοσπονδιακή νομοθεσία.
Μεγάλο μέρος της συζήτησης σχετικά με τις προτάσεις του συμβουλίου επικεντρώθηκε στο κατά πόσον η εποπτεία της βιοασφάλειας θα πρέπει να περιορίζεται σε συγκεκριμένα παθογόνα και τύπους πειραμάτων ή θα πρέπει να εφαρμόζεται ευρέως σε κάθε έρευνα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε επικίνδυνη επιδημία. Οι προτάσεις, για παράδειγμα, προτείνουν την επανεξέταση σε υψηλό επίπεδο κάθε έρευνας που αναμένεται να δημιουργήσει ένα πιο επικίνδυνο παθογόνο.
«Το αποτέλεσμα είναι αυτό που έχει σημασία», δήλωσε ο Τομ Ίνγκλεσμπι, διευθυντής του Johns Hopkins Center for Health Security στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Bloomberg. «Εάν αυτό είναι ένα εύλογο πιθανό αποτέλεσμα της έρευνάς σας, τότε θα πρέπει να διέπεται με τον ίδιο τρόπο όπως κάτι που γνωρίζουμε ότι έχει ήδη πανδημικό δυναμικό».
Ορισμένοι ιολόγοι δήλωσαν ότι η απειλή που συνιστά ένα πείραμα μπορεί να προσδιοριστεί μόνο με την αξιολόγηση των λεπτομερειών της μεθοδολογίας του, όπως αν ένας ιός τροποποιείται ώστε να αναπτύσσεται καλύτερα σε ένα τρυβλίο Petri ή σε ένα κουνούπι.
«Ποιος αποφασίζει τι είναι λογικό και τι είναι αναμενόμενο», είπε η Άντζελα Ρασμούσεν, ιολόγος στον Οργανισμό Εμβολίων και Λοιμωδών Νοσημάτων στο Πανεπιστήμιο του Saskatchewan στον Καναδά. «Θα επηρεάσει μόνο μερικές μελέτες ή ουσιαστικά κάθε ιολογική μελέτη;»
