Ο ιδρυτής του μοναστικού τάγματος των σαολίν ήταν ένας βουδιστής μοναχός από την Ινδία, ο οποίος ήρθε στην Κίνα τον 5ο αιώνα για να διδάξει τον βουδισμό στους Κινέζους. Ήταν μυστικιστής δάσκαλος που κατέφυγε στον Ναό των Σαολίν και δίδαξε την πολεμική τέχνη στους μοναχούς, την οποία είχε σκαρώσει φυσικά από τις κινήσεις των ζώων για να της δώσει μια πιο νατουραλιστική αύρα (τεχνική του φιδιού, της τίγρης, του δράκοντα, της λεοπάρδαλης, του γερανού).
Το τάγμα ιδρύθηκε ως προσωπική φρουρά πολέμαρχου και οι τεχνικές μάχης προέρχονται από τα μέλη του. Το τάγμα ήταν πιθανότατα μισθοφόροι σωματοφύλακες που πήραν απλώς κάποια στιγμή τον δρόμο του θεού. Ένας από τους παλιότερους μύθους των σαολίν, σχετίζεται με ένα περιστατικό που φέρεται να συνέβη γύρω στο 621 μ.Χ. Ο αυτοκράτορας της Κίνας πολιορκούσε μια ανεξάρτητη πόλη όταν κατέφθασε σε βοήθεια όμιλος πολεμάρχων με 300.000 στρατό. Ο αυτοκράτορας ζήτησε τη βοήθεια των βουδιστών μαχητών και σύντομα στάλθηκε αποστολή 13 σαολίν. Οι μοναχοί αιφνιδίασαν τον εχθρό σε μια καθοριστική στιγμή της μάχης και έσωσαν τον αυτοκρατορικό στρατό από τον αποδεκατισμό του.
Οι δυσκολίες της εκπαίδευσης και η ολοήμερη προπόνηση των μαχητών μοναχών έχουν πυροδοτήσει αρκετές υπερβολικές ιστορίες για το πρόγραμμά τους και ιδιαίτερα για τις τελικές εξετάσεις. Ο μύθος ισχυρίζεται ότι στα έγκατα του ναού υπάρχει ένας λαβύρινθος από ξύλινα ομοιώματα που οι εξεταζόμενοι οφείλουν να διασχίσουν. Πρόκειται για περιστρεφόμενα ανδρείκελα με κοντάρια διαφόρων μεγεθών που για να τα περάσει ο μοναχός οφείλει να χρησιμοποιήσει μεικτές τεχνικές πολεμικών τεχνών. Ο λαβύρινθος υποτίθεται ότι διαθέτει 36 ξύλινα ανδρείκελα και πολλά από αυτά φέρουν ακόμα και γυμνές λεπίδες.
Ο Vaprapni είναι ο ινδουιστής θεός του πολέμου που έχει ενσωματωθεί στις λατρευτικές δοξασίες των σαολίν και έχει γίνει αντικείμενο ευρύτερης έρευνας από μια ιδιαίτερη ιστορία που έλαβε χώρα κατά τον 7 αιώνα μ.Χ. Ένας μοναχός ο οποίος είχε γίνει σάκος του μποξ στο μοναστήρι και ικέτευε τον θεό να τον βοηθήσει. Ο Vaprapni εμφανίστηκε και τον ανάγκασε να φάει κρέας προκειμένου να τον συνδράμει, γεγονός που είναι ταμπού για τους χορτοφάγους σαολίν. Όταν ο άπειρος μαχητής συγκατατέθηκε στη δοκιμασία του θεού, μετατράπηκε σε τιμωρό και πλέον έδωσε ξύλο στους συναδέλφους που τον εκφόβιζαν και τον χτυπούσαν καθημερινά.
Στα μέσα του 6ου αιώνα, οι σαολίν μοναχοί προσπαθούσαν να καταστείλουν την εξέγερση ενός αντάρτικου που ονομαζόταν «Κόκκινα Τουρμπάνια». Οι βουδιστές μαχητές απουσίαζαν από τον ναό τους όταν αυτός δέχθηκε επίθεση και ήταν το βοηθητικό προσωπικό που έπρεπε τώρα να τον υπερασπιστεί. Ένας από αυτούς ήταν ο μάγειρας Ji Nau Lou, ο οποίος μάθαινε την τέχνη των σαολίν μυστικά. Ο σεφ άρπαξε ένα κούτσουρο από τη φωτιά και με την απαράμιλλη σύμφωνα πάντα με τον μύθο ικανότητά του, έτρεψε τους εχθρούς σε φυγή.
Άλλη μια σπουδαία ιστορία αναφέρει πως ένας Ινδός πρίγκιπας, ο Μποντιντάρμα (που άλλαξε το όνομά του αργότερα στο κινεζικό Ντα Μο), μετανάστευσε στην Κίνα για να ενταχθεί στις τάξεις των σαολίν. Απογοητευμένος και αποξενωμένος από τους μοναχούς, ο Μποντιντάρμα κατέφυγε σε γειτονικό σπήλαιο και άρχισε να διαλογίζεται. Ο διαλογισμός του κράτησε περισσότερο από εννιά σεληνιακούς κύκλους, ενώ στην άλλη εκδοχή του μύθου, περισσότερο από εννιά χρόνια! Οι μοναχοί εντυπωσιάστηκαν από την αφοσίωσή του κάνοντας τον αρχηγό.
Στα μέσα του 16ου αιώνα, το μοναστήρι κλήθηκε να υπερασπιστεί την Κίνα από τις επιθέσεις των γιαπωνέζων κουρσάρων. Οι 120 μαχητές σαολίν πολέμησαν τους πειρατές σε τέσσερις μάχες και στις τρεις πρώτες μέτρησαν μόλις τέσσερις απώλειες ανά μάχη. Στην τέταρτη όμως αποδεκατίστηκαν από τον εχθρό και γλίτωσαν μόλις τρεις. Ο θρύλος αφορά στο πώς σώθηκαν οι τρεις σαολίν από τον χαμό. Πήραν λοιπόν καλάμια και θάφτηκαν από κάτω και κατά τη διάρκεια της νύχτας κατάφεραν να το σκάσουν.
Το να εγκαταλείψει μαχητής σαολίν το τάγμα με έντιμους όρους μόνο εύκολο δεν ήταν. Γι’ αυτό και σκαρώθηκε ένας ιδιαίτερος τρόπος που αποδείκνυε ωστόσο ότι οι σαολίν που εγκατέλειπαν τον ναό παραείχαν γίνει καλοί στις πολεμικές τέχνες. Τρεις σαολίν που ήθελαν λοιπόν να παρατήσουν τη μοναστική ζωή τα έβαλαν με 18 πεπειραμένους μοναχούς και η έκβαση της μάχης ήταν ο αποφασιστικός κριτής. Αν οι αποστάτες νικούσαν, κέρδιζαν την ελευθερία.
Άλλος ένας μύθος που σχετίζεται με τα χρονικά του Μποντιντάρμα. Στο έβδομο στάδιο δηλαδή της οδύσσειάς του, ο Μποντιντάρμα ένιωσε τα βλέφαρά του να κλείνουν καθώς είχε περάσει πολύς καιρός από την τελευταία φορά που είχε αποκοιμηθεί. Για τον ίδιο ωστόσο ήταν τόσο απαράδεκτο το γεγονός που ξερίζωσε τις βλεφαρίδες του για να παραμείνει ξύπνιος. Όταν τα ξεριζωμένα ματοτσίνορα άγγιξαν το έδαφος, έδωσαν ζωή στα πρώτα δέντρα τσαγιού στην ευρύτερη περιοχή, λες και η Φύση θέλησε να τιμήσει τη θυσία του βουδιστή μοναχού.
