Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η φιλελεύθερη διεθνής τάξη τελείωσε με την άνοδο της Κίνας και την εκλογή του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Αλλά αν ο Τζο Μπάιντεν νικήσει τον Τραμπ στις εκλογές του Νοεμβρίου, θα έπρεπε να προσπαθήσει να το αναβιώσει; Μάλλον όχι, αλλά πρέπει να το αντικαταστήσει.
Η τρέχουσα πανδημία είναι μια συγκεκριμένη περίπτωση. Ένας ρεαλιστικός στόχος για μια διοίκηση του Μπάιντεν θα πρέπει να είναι η καθιέρωση διεθνών θεσμικών οργάνων που βασίζονται σε κανόνες με διαφορετικά μέλη για διαφορετικά θέματα.
Η Ρωσία και η Κίνα τονίζουν τον κανόνα της κυριαρχίας στον Χάρτη του ΟΗΕ, σύμφωνα με τον οποίο τα κράτη μπορούν να πάνε στον πόλεμο μόνο για αυτοάμυνα ή με την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η ανάληψη βίας από έναν γείτονα ήταν σπάνια από το 1945 και οδήγησε σε δαπανηρές κυρώσεις όταν συνέβη (όπως και η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014).
Επιπλέον, το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει επιτρέψει συχνά την ανάπτυξη ειρηνευτικών δυνάμεων σε προβληματικές χώρες και η πολιτική συνεργασία έχει περιορίσει τη διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής και βαλλιστικών πυραύλων. Αυτή η διάσταση μιας εντολής βάσει κανόνων παραμένει κρίσιμη.
Η οικονομία
Όσον αφορά τις οικονομικές σχέσεις, οι κανόνες θα απαιτήσουν αναθεώρηση. Λίγο πριν την πανδημία, ο υβριδικός κρατικός καπιταλισμός της Κίνας στήριξε ένα άδικο εμπορικό μοντέλο που παραμόρφωσε τη λειτουργία του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Το αποτέλεσμα θα είναι η αποσύνδεση των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού, ιδίως όταν διακυβεύεται η εθνική ασφάλεια.
Σε αυτό το πλαίσιο, δεν αρκεί να σκεφτόμαστε την άσκηση εξουσίας έναντι των άλλων. Πρέπει επίσης να σκεφτούμε όσον αφορά την άσκηση δύναμης με άλλους. Η συμφωνία για το κλίμα του Παρισιού και η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας μας βοηθούν, καθώς και άλλους. Από τότε που συναντήθηκαν οι Richard Nixon και Mao Zedong το 1972, η Κίνα και οι ΗΠΑ συνεργάστηκαν παρά τις ιδεολογικές διαφορές. Το δύσκολο ερώτημα για τον Μπάιντεν θα είναι αν οι ΗΠΑ και η Κίνα μπορούν να συνεργαστούν για την παραγωγή παγκόσμιων δημόσιων αγαθών, ενώ ανταγωνίζονται στους παραδοσιακούς τομείς της μεγάλης αντιπαλότητας.
Ο Κυβερνοχώρος
Ο κυβερνοχώρος είναι ένα σημαντικό νέο ζήτημα – εν μέρει διακρατικό, αλλά υπόκειται επίσης σε ελέγχους κυρίαρχων κυβερνήσεων. Το Διαδίκτυο είναι ήδη μερικώς κατακερματισμένο. Τα πρότυπα σχετικά με την ελεύθερη ομιλία και την ιδιωτικότητα στο Διαδίκτυο μπορούν να αναπτυχθούν σε έναν εσωτερικό κύκλο δημοκρατιών, αλλά δεν θα τηρηθούν από τα αυταρχικά κράτη. Όπως προτείνεται από την Παγκόσμια Επιτροπή για τη σταθερότητα του κυβερνοχώρου, ορισμένοι κανόνες που απαγορεύουν την παραβίαση της βασικής δομής του Διαδικτύου είναι επίσης προς το συμφέρον των εξουσιοδοτημένων, εάν θέλουν συνδεσιμότητα.
Η εμμονή στις φιλελεύθερες αξίες στον κυβερνοχώρο δεν θα σήμαινε μονομερή αφοπλισμό των ΗΠΑ. Αντίθετα, οι ΗΠΑ θα πρέπει να κάνουν διάκριση μεταξύ της επιτρεπόμενης μαλακής δύναμης της ανοιχτής πειθούς και της σκληρής δύναμης του κρυφού πολέμου πληροφοριών, οπότε θα ανταποκρινόταν. Επιτρέπονται τα υπερβολικά προγράμματα και οι εκπομπές από τη Ρωσία και την Κίνα, αλλά αυτό δεν θα ισχύει για τη μυστική συντονισμένη συμπεριφορά, όπως η χειραγώγηση των κοινωνικών μέσων. Και οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να επικρίνουν τα αρχεία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αυτών των χωρών.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κοινό των ΗΠΑ θέλει να αποφύγει στρατιωτικές επεμβάσεις, αλλά όχι να αποχωρήσει από συμμαχίες ή πολυμερή συνεργασία. Και το κοινό ενδιαφέρεται ακόμα για τις αξίες.
Εάν εκλεγεί ο Μπάιντεν, το ερώτημα που θα αντιμετωπίσει δεν είναι εάν θα αποκαταστήσει τη φιλελεύθερη διεθνή τάξη. Είναι εάν οι ΗΠΑ μπορούν να συνεργαστούν με έναν εσωτερικό πυρήνα συμμάχων για την προώθηση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ συνεργάζονται με ένα ευρύτερο σύνολο κρατών για τη διαχείριση διεθνών θεσμικών οργάνων που βασίζονται σε κανόνες που απαιτούνται για την αντιμετώπιση διεθνικών απειλών όπως η κλιματική αλλαγή, οι πανδημίες, οι κυβερνοεπιθέσεις , τρομοκρατία και οικονομική αστάθεια.
Ο Joseph Nye είναι καθηγητής στο Harvard και θεμελιωτής της θεωρίας του νεοφιλελευθερισμού
Project Syndicate: After the Liberal International Order
Απόδοση: Γιάννης Κουτρουμπής
