Γράφει ο Ανδρέας Μπανούτσος
(Αναλυτής Διεθνών Σχέσεων με ειδικότητα σε θέματα Ασφαλείας)
Το θρίλερ του δημοψηφίσματος στη Σκωτία τελείωσε την Παρασκευή (19/9/2014) το πρωί, με νίκη των «ενωτικών» και τη παραμονή της Σκωτίας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι οπαδοί του «όχι» στην ανεξαρτησία συγκέντρωσαν λίγο παραπάνω από 2 εκατ. ψήφους ήτοι το 55% περίπου του εκλογικού σώματος, ενώ οι υποστηρικτές του «ναι» έλαβαν 1,6 εκατ. ψήφους δηλαδή ποσοστό που προσεγγίζει το 45%. Στην πρωτεύουσα της Σκωτίας, το Εδιμβούργο, οι «ενωτικοί» θριάμβευσαν με ποσοστό 61% έναντι 39% των αντιπάλων τους. Στη Γλασκώβη οι υποστηρικτές μιας ανεξάρτητης Σκωτίας πέτυχαν νίκη με ποσοστό 53% έναντι 47% των «ενωτικών». Η νίκη τους όμως στη Γλασκώβη και στο Νταντί δεν ήταν αρκετή για να ανατρέψει τη συνολική τάση η οποία έδωσε τελικά μια καθαρή νίκη στους «ενωτικούς».
Ας προσπαθήσουμε όμως να κάνουμε μια πρώτη αποτίμηση του αποτελέσματος ξεκινώντας αντίστροφα, δηλαδή αξιολογώντας τις συνέπειες από μια πιθανή επικράτηση του «ναι». Μια επικράτηση του «ναι» θα είχε ως πιθανό αποτέλεσμα καταρχήν τη διεκδίκηση της ανεξαρτησίας της Βόρειας Ιρλανδίας από το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς οι εθνικιστές Ιρλανδοί θα χρησιμοποιούσαν το επιχείρημα «αφού έφυγε η Σκωτία γιατί όχι και εμείς;». Επομένως βραχυχρόνια θα παρατηρούσαμε κάποιου είδους πολιτικής αναταραχής στη Βόρεια Ιρλανδία ενώ κατά πάσα πιθανότητα θα επανερχόταν και το αίτημα των εθνικιστών για ένωση με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Μια δεύτερη συνέπεια θα ήταν η σαφής αποδυνάμωση του Ηνωμένου Βασιλείου μέσα στα πλαίσια της Ε.Ε και του ΝΑΤΟ και η συνεπακόλουθη υποτίμηση της στερλίνας. Μια ανεξάρτητη Σκωτία επίσης είναι πιθανόν να επέλεγε μια πιο στενή σχέση με τη Ρωσία στον ενεργειακό (και όχι μόνο) τομέα (με τη πιθανή συνεκμετάλλευση των πετρελαϊκών κοιτασμάτων της Βόρειας Θάλασσας με Ρωσικές κρατικές εταιρείες) ακόμα και αν γινόταν μέλος του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. Επίσης όπως είχαν διακηρύξει προεκλογικά οι οπαδοί της ανεξαρτησίας θα έδιωχναν τις βάσεις των Βρετανικών πυρηνικών υποβρυχίων από τη Σκωτία, με αποτέλεσμα (αν επικρατούσαν) να υπόκειτο πλήγμα το δόγμα πυρηνικής αποτροπής όχι μόνο του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά και του ΝΑΤΟ. Επιπρόσθετα μια αποχώρηση της Σκωτίας από το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πιθανό να επέσπευδε την έξοδο του ιδίου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. Τέλος μια πιθανή επικράτηση του «ναι» θα άνοιγε τα φτερά στα κάθε είδους αυτονομιστικά κινήματα στο Δυτικό κόσμο από την Καταλονία στην Ευρώπη μέχρι το Τέξας στις Η.Π.Α.
Συμπερασματικά λοιπόν η τελική επικράτηση του «όχι» έφερε μεγάλη ανακούφιση στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Βρετανική κυβέρνηση, στην Ε.Ε, στο ΝΑΤΟ και στις Η.Π.Α για όλους τους λόγους που αναφέραμε παραπάνω. Ωστόσο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πολλών διεθνών αναλυτών το γεγονός ότι οι οπαδοί της ανεξαρτησίας της Σκωτίας συγκέντρωσαν ένα υψηλό ποσοστό της τάξης του 45% σημαίνει ότι η Σκωτία και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα είναι ποτέ ξανά όπως πρώτα και πως ο δρόμος για το μετασχηματισμό του Ηνωμένου Βασιλείου σε ένα κράτος με ενδυναμωμένες ομοσπονδιακές δομές και ενισχυμένη αυτονομία τόσο για τους Σκωτσέζους όσο και για τις λοιπές εθνότητες (Άγγλους, Ουαλούς, Βόρειο-Ιρλανδούς) αποτελεί και το πιο πιθανό σενάριο για το άμεσο μέλλον.
