Γράφει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος
Προσπαθώ να σου πω πως ζούμε στην εποχή του παραδόξου και της διαρκούς εξαίρεσης από αρχές και κανόνες που συγκροτούν το πνεύμα και το γράμμα των ευρωπαϊκών θεσμών… αλλά μάλλον δυσκολευόμαστε στη συνεννόηση! Και αυτό είναι μάλλον εύλογο: Το Grexit το ζεις εδώ και χρόνια – ουσιαστικά από τη σύσταση του ατομικού μηχανισμού – αλλά δεν το βλέπεις, καθώς δεν υπάρχει ως επίσημος θεσμός, αλλά αποκλειστικά ως λειτουργία εξαίρεσης, αποκλεισμού (exclusion) της Ελλάδας από την κανονικότητα που ορίζει τον καταστατικό χαρακτήρα των σχέσεων στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ. Εσύ έχεις ακόμη ευρώ, άρα δεν υπάρχει Grexit, νομίζεις, επειδή το Grexit ορίστηκε παραπλανητικά αποκλειστικά ως προς τη δομή της ευρωζώνης και την δομή της ΕΕ και όχι όπως θα ήταν ορθό, λογικό και ορθολογικό μεθοδολογικώς, ως προς την λειτουργία των δομών (των σχέσεων) που καθιστούν τόσο την ευρωζώνη, όσο και την ΕΕ καταστατικές πραγματικότητες.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την υπόθεση της Συνθήκης Σένγκεν σε ό, τι αφορά στην Ελλάδα. Ζεις υπό το φάσμα της απειλής εξόδου από αυτήν, πράγμα ωστόσο που δεν συμβαίνει – ούτε υπάρχει διαδικασία για να συμβεί μόνιμη έξωση, όπως δεν προβλέπεται αντίστοιχα τέτοια διαδικασία από την Συνθήκη της Λισσαβόνας – την ώρα που βιώνεις την λειτουργία ενός Schexit, στην πράξη. Για να αποφύγει η Ελλάδα την ενεργοποίηση του άρθρου 26 της Σένγκεν που θα επέφερε την διετή αναστολή της Συνθήκης σε ό, τι την αφορά, ζητεί η ίδια την δημιουργία ενός «ατομικού μηχανισμού» υπό την ΕΕ για να αντιμετωπισθούν οι σοβαρές ελλείψεις σχετικά με τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της χώρας, που αποτελούν και τα οικονομικά στην ουσία σύνορα της ΕΕ. Έτσι, χωρίς να βλέπουμε Schexit, έχουμε στην ουσία Schexit, καθώς οι έλεγχοι από την Frontex, αποκλείουν την Ελλάδα από την κανονική λειτουργία που ορίζει η ίδια η δομή της Συνθήκης.
Το αποτέλεσμα αυτού του λειτουργικού αποκλεισμού από την Σένγκεν είναι εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες που μπορεί να φτάσουν – αν κλιμακωθεί η εμπόλεμη κατάσταση στην Εγγύς Ανατολή και την Β. Αφρική, όπως και η δυσκολία επιβίωσης σε άλλες περιοχές της Ασίας – σε δύο με τρία εκατομμύρια, να εγκλωβιστούν παρά τη θέληση, ή στο αδιέξοδό τους στην Ελλάδα. Και τότε ολόκληρη η χώρα θα αποτελέσει μια εξαίρεση από όλες τις διαστάσεις που ορίζουν την κανονικότητα στην ΕΕ, μια ειδική περίπτωση στην οποία θα εφαρμόζονται εξαιρετικά μέτρα με εξαιρετικά μέσα για να μην υπάρξει Grexit και Schexit από την ευρωπαϊκή δομή, την ώρα που οι πολίτες της Ελλάδας, όπως και οι μετανάστες θα υφίστανται τις συνέπειες τόσο του Grexit, όσο και του Schexit με πραγματικούς όρους, με όρους λειτουργίας δηλαδή.
Κάπως έτσι η Ελλάδα μετατρέπεται σε μία ιδιόμορφη «Buffer State» τόσο σε ο, τι αφορά στην οικονομική δομή, όσο και στην δομή ασφαλείας της ΕΕ. Γίνεται δηλαδή βήμα-βήμα μία Ειδική Ζώνη ουδετεροποίησης/εξουδετέρωσης λειτουργιών, που ορίζονται ως μείζονες απειλές οικονομικού χαρακτήρα και ασφάλειας για τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Με μαρξιστικούς όρους αυτό θα μπορούσε να οριστεί ως Ειδική Ζώνη Εκμετάλλευσης που θα συμπεριλάβει ολόκληρη την Ελλάδα και θα αφορά τόσο στους έλληνες εργαζόμενους, όσο και στην μεγαλύτερη μερίδα των εγκλωβισμένων στην χώρα μας μεταναστών, οι οποίοι ασφαλώς θα βιώσουν συνθήκες απόλυτου αποκλεισμού. Και όλα αυτά θα συμβαίνουν υπό την διαρκή απειλή του Grexit και του Schexit!!!
Είναι θύμα, λοιπόν, η Ελλάδα των δραματικών αντιφάσεων μεταξύ δομής και λειτουργίας της ΕΕ; Όχι, δεν είναι! Είναι ένα πολιτικό ατύχημα για το οποίο υπεύθυνο είναι το πολιτικό σύστημα της χώρας, αλλά και ο καιροσκοπισμός έως ανοησίας, της πολιτικοποιημένης – υποτίθεται – κοινωνίας των πολιτών. Είναι η πολιτική ηγεσία της χώρας που δήλωσε αδυναμία αντιμετώπισης των δημοσιονομικών και χρηματοπιστωτικών δυσλειτουργιών χωρίς την ενεργό παρέμβαση του ΔΝΤ και των ευρωπαϊκών θεσμών. Όπως είναι η πολιτική ηγεσία της χώρας που δηλώνει αδυναμία διαχείρισης των προσφυγικών πιέσεων και γενικότερα των μεταναστευτικών ροών στα σύνορά της και ζητεί διευθυντικού, στην ουσία, χαρακτήρα παρέμβαση από την ΕΕ.
Η απάντηση του «αγανακτισμένου» από αυτή την κατάσταση, γίνεται με όρους exclusion και όχι με όρουςinclusion: Δηλαδή να τα μαζέψουμε και να φύγουμε από την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και τους υπόλοιπους οικονομικούς και πολιτικούς θεσμούς της παγκοσμιοποίησης για να βρούμε την ησυχία μας και να κανονίσουμε κυριαρχικώς τα του οίκου μας! Ωραίο ακούγεται, αλλά άσχετο με την οικονομική, κοινωνική, εσωτερική πολιτική και γεωπολιτική υπόσταση της χώρας εντός του συγκεκριμένου διεθνούς συστήματος, που υπάρχει οντολογικώς και λειτουργικώς. Ο παιδισμός είναι μάλλον αρνητικό χαρακτηριστικό για την άρθρωση οποιασδήποτε πολιτικής. Το ζήτημα για την Ελλάδα αυτή την στιγμή είναι να υπάρξει ως πολιτική οντότητα. Και για να γίνει αυτό θα πρέπει με πολιτικά μέσα να διαμορφώσει μία ταυτότητα στις διεθνείς πολιτικές που θα την διακρίνει με σαφήνεια από μια ιδιόμορφη «Buffer State» για την ΕΕ, όπως είναι η πραγματικότητα της αλλαγής που συμβαίνει στην χώρα μας. Δεν υπάρχει αντίτιμο γι’ αυτήν την βήμα-βήμα αλλαγή που συμβαίνει στην Ελλάδα. Όσα και να «εισπράξεις» από αυτήν την μεταβολή, δεν θα σε αποζημιώσουν για την μακροπρόθεσμη κοινωνική ζημία που θα υποστείς.
Η πολιτική ηγεσία της χώρας είτε θα αφυπνιστεί έστω και σήμερα, έστω και αργά και θα μιλήσει με όρους επιβίωσης και κοινωνικής συνοχής στο πλαίσιο της ΕΕ και της Δυτικής Συμμαχίας, είτε θα συνεχίσει να κάνει δημόσιες σχέσεις αντί πολιτικής, «νανουρίζοντας» τον ελληνικό λαό με παραμύθια που οι ίδιοι οι σημερινοί κυβερνώντες χαρακτήριζαν πριν έρθουν στα πράγματα, παραμύθια της Χαλιμάς. Αλήθεια δεν βλέπω πώς μπορεί να γίνει αυτό, εάν προηγουμένως δεν αφυπνιστεί ένα σημαντικό μέρος της ελληνικής κοινωνίας με διαταξική, μάλιστα, σύνθεση πλέον! Πώς είναι δυνατόν με παραδοσιακές πράξεις διαμαρτυρίας (ευκαιριακές απεργίες, διαδηλώσεις κλπ) και έναν σχιζοφρενή λόγο που εμφανίζεται ως δήθεν επαναστατικό ή φασιστικό αφήγημα, να αντιμετωπιστούν τα παράδοξα που ορίζουν σήμερα τον πολυεπίπεδο, ουσιώδη λειτουργικό αποκλεισμό της Ελλάδας στο πλαίσιο της ΕΕ; Μάλλον η «αφύπνιση» θα έπρεπε να συνδέεται με πολιτικές κινήσεις, προτάσεις και θεσμούς (πρακτικές) που να άρουν το καθεστώς του πολυεπίπεδου αποκλεισμού και όχι με πρωτοβουλίες και λόγο που θα του προσδίδουν πολιτική νομιμοποίηση στο εσωτερικό, είτε θετικά, είτε αντιδραστικά.
Αυτή είναι η προσωπική μου άποψη, που δεν πρόκειται ποτέ να γίνει αλήθεια όσο δεν γίνονται πολλοί εκείνοι που είναι έτοιμοι να αφαιρέσουν από τα μάτια τους το πέπλο άγνοιας που δικαιολογεί την κοινωνική τους θέση και που δεν τους επιτρέπει να αντικρύσουν την πραγματικότητα στην πατρίδα μας πέραν του εγώ τους!…