Τα ελληνικά ΑΕΙ/ΤΕΙ ζητούν κατ’ ουσίαν εθελοντές για να διδάξουν τα μαθήματα του νέου ακαδημαϊκού έτους. Λόγω μείωσης της κρατικής χρηματοδότησης, τα ιδρύματα απευθύνονται σε επιστήμονες που είχαν εργαστεί ως συμβασιούχοι τα τελευταία χρόνια και τους ζητούν να εργασθούν αμισθί. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξύ, καθώς υπάρχουν 49 τμήματα ΑΕΙ/ΤΕΙ με μονοψήφιο αριθμό μονίμων διδασκόντων, ενώ το υπουργείο Παιδείας δεν έχει ανακοινώσει ακόμη πόσες πιστώσεις θα εγκρίνει και πότε για την πρόσληψη συμβασιούχων. Ως μέσον αξιοποίησης των παλιών συμβασιούχων χρησιμοποιούνται προγράμματα διά βίου μάθησης, τα οποία προσφέρουν ως ένα είδος «αμοιβής» ένα πιστοποιητικό επιμόρφωσης. Η άλλη όψη της… μιζέριας είναι η αμοιβή των συμβασιούχων: «Το τμήμα τα τελευταία τέσσερα χρόνια λειτουργεί με δέκα μόνιμους καθηγητές και έξι εκτάκτους, πληρώνοντας, εμάς τους εκτάκτους, αποζημίωση 9 ευρώ την ώρα, δηλαδή όσο ένα φθηνό ιδιαίτερο μάθημα», ανέφερε στην «Κ» συμβασιούχος. «Οφείλουμε να βάλουμε πλάτη για τη λειτουργία του πανεπιστημίου», πρόσθεσε πρύτανης…
Σύμφωνα με την Καθημερινή, το πρόβλημα της υποστελέχωσης είναι γενικό, αλλά οφείλεται σε διαφορετικούς λόγους ανά ίδρυμα. Για τα μεγάλα κεντρικά πανεπιστήμια, όπου λειτουργούν τμήματα με πάνω από 30 χρόνια ζωής και διδακτικό προσωπικό που «κουβαλάει» αντίστοιχα εργασιακά χρόνια, ο λόγος είναι οι συνταξιοδοτήσεις. Με βάση τα στοιχεία της ομοσπονδίας πανεπιστημιακών ΠΟΣΔΕΠ, από τους 9.000 πανεπιστημιακούς το 2012 έως τώρα έχουν αποχωρήσει περίπου 1.200 και έως τον Αύγουστο του 2016 θα προστεθούν άλλοι 400. Εξ αυτών, οι 700 από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το ΑΠΘ.
Στην περιφέρεια
Για τα μικρότερα και κυρίως τα περιφερειακά ιδρύματα, τα προβλήματα είναι οξύτερα και δημιουργούνται κυρίως από τη χρόνια υποστελέχωση, που αναγκάζει τις ηγεσίες των ιδρυμάτων να καταφεύγουν κάθε χρόνο σε προσλήψεις συμβασιούχων για να διδάξουν τα μαθήματα. Ενδεικτικά, βάσει των στοιχείων του υπ. Παιδείας υπάρχουν 49 τμήματα με λιγότερους από εννέα μόνιμους καθηγητές, εκ των οποίων οκτώ πανεπιστημίων και 41 ΤΕΙ. Μάλιστα, πέντε τμήματα (ένα πανεπιστημίου, τέσσερα ΤΕΙ) δεν έχουν κανένα διδάσκοντα. Τα τμήματα αυτά δημιουργήθηκαν την τελευταία 25ετία και τα πρώτα χρόνια λειτουργίας τους βασίστηκαν στα ευρωπαϊκά κονδύλια για την πρόσληψη συμβασιούχων. Με την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, επιβάρυναν τον κρατικό προϋπολογισμό, που βαίνει μειούμενος κάθε χρόνο. Το 2008 δόθηκαν 28,5 εκατ. ευρώ για τη μισθοδοσία του έκτακτου εκπαιδευτικού προσωπικού, το 2014 το ποσό ήταν 1,5 εκατ. ευρώ και φέτος έχει μειωθεί ακόμη περισσότερο. Οπως τόνισε στην «Κ» ο πρόεδρος της ομοσπονδίας διδασκόντων ΤΕΙ Γιάννης Τσάκνης, στα ΤΕΙ κατά μέσον όρο το 65% των ωρών καλύπτεται από συμβασιούχους. Πώς λοιπόν θα λειτουργήσουν φέτος; Η αύξηση των ωρών διδασκαλίας των μονίμων πανεπιστημιακών είναι η πρώτη λύση. Αλλά τι θα γίνει όταν ούτε οι μόνιμοι επαρκούν; «Είμαι επί 16 χρόνια εργαστηριακός συνεργάτης σε ΤΕΙ (έκτακτος καθηγητής) με σύμβαση που ανανεώνεται κάθε χρόνο.
Παλαιότερα υπήρχαν 20 μόνιμοι καθηγητές και 40 έκτακτοι και αμειβόμασταν κανονικά», αναφέρει στην «Κ» συμβασιούχος και προσθέτει: «Ειδικά για φέτος, καλούμαστε να εργασθούμε “προαιρετικά αν θέλουμε” χωρίς να αμειφθούμε, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν πιστώσεις». Ενας τρόπος είναι οι συμβασιούχοι να παρακολουθήσουν προγράμματα διά βίου μάθησης, τακτική που έχει υιοθετηθεί σε ΑΕΙ/ΤΕΙ. «Σε συνέχεια του ενδιαφέροντός σας για συμμετοχή στο πρόγραμμα, θα θέλαμε να μας επιβεβαιώσετε τη δυνατότητά σας να παραβρίσκεστε στο Τμήμα για δύο ημέρες την εβδομάδα με τετράωρη παρουσία, κατά τα εργαστηριακά μαθήματα που θα σας κατανεμηθούν. Παρακαλώ να δηλώσετε τις ημέρες που είστε διαθέσιμοι, ώστε να βγει το πρόγραμμα για το χειμερινό εξάμηνο», ζήτησε πρόσφατα πρόεδρος τμήματος ΤΕΙ από περυσινούς συμβασιούχους…
