Η νόσος από τον ιό Zika είναι ιογενής και μεταδίδεται στον άνθρωπο κυρίως με το τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού του γένους Aedes.
Η λοίμωξη δεν είναι σοβαρή στις περισσότερες περιπτώσεις, ωστόσο υπάρχουν ενδείξεις ότι κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να συνδέεται με γενετικές ανωμαλίες του εμβρύου (μικροκεφαλία).
Μύθοι και αλήθειες για τον ιό Zika από το ΚΕΕΛΠΝΟ:
Για την εμφάνιση και εξάπλωση του ιού ευθύνονται γενετικά τροποποιημένα κουνούπια.
Οι επιδημιολόγοι αναφέρουν ότι η άποψη αυτή είναι αβάσιμη. Είναι γεγονός ότι γενετικά τροποποιημένα κουνούπια απελευθερώθηκαν σε ορισμένες περιοχές για τον έλεγχο του ιού του Δαγκείου πυρετού. Ο ιός Ziκa δεν εμφανίσθηκε μετά από την απελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων κουνουπιών. Υπήρχε ήδη από 70 χρόνια πριν και είχαν καταγραφεί επιδημίες (μικρότερης έκτασης) σε άλλες περιοχές (νησί Yap Γαλλική Πολυνησία). Τα εν λόγω κουνούπια δεν ήταν ικανά να αρχίσουν την επιδημία το 2015 και η γεωγραφική συσχέτιση της κατανομής των κρουσμάτων δε στηρίζει την ενοχοποίησή τους.
Δεν αντιλαμβανόμαστε τη λοίμωξη από τον ιό Ziκa γιατί δεν παρουσιάζει συμπτώματα.
Στις περισσότερες περιπτώσεις λοίμωξης από τον ιό Ziκa έχουμε ήπια συμπτώματα που διαρκούν λίγες μέρες, με χαμηλό πυρετό ή εξάνθημα. Υπάρχει όμως η πιθανότητα ορισμένοι ασθενείς να είναι ασυμπτωματικοί και άλλοι με πιο έκδηλα συμπτώματα (αρθραλγίες, επιπεφυκίτιδα, μυαλγία, κακουχία).
Ο άνθρωπος μολύνεται με τον ιό Ziκa μόνο με τσίμπημα κουνουπιού.
Αν και το τσίμπημα από τα κουνούπια Aedes είναι ο κύριος τρόπος μετάδοσης του ιού, μπορεί επίσης να μεταδοθεί με σεξουαλική πράξη και με μετάγγιση αίματος. Επίσης, η ενδοεργαστηριακή μόλυνση δεν αποκλείεται. Η φήμη ότι ο ιός Ziκa μεταδίδεται με το νερό δεν ευσταθεί.
Δεν υπάρχει τρόπος προστασίας από τον ιό Ziκa και τα κουνούπια που τον μεταδίδουν είναι ανθεκτικά στα εντομοκτόνα.
Τα κουνούπια Aedes που μεταδίδουν τον ιό Ziκa είναι ευαίσθητα στα εντομοκτόνα που χρησιμοποιούμε συνήθως (DEET, icaridin, IR 3535). Τα εντομοκτόνα αυτά, μαζί με τα ατομικά και περιβαλλοντικά μέτρα προστασίας, μας παρέχουν επαρκή προστασία.
Τα κουνούπια που μεταδίδουν τον ιό Ziκa δεν υπάρχουν στη χώρα μας.
Κύριος διαβιβαστής του ιού αναφέρεται ότι είναι το κουνούπι Aedes aegypti (που δεν έχει καταγραφεί στην χώρα μας για πολλές δεκαετίες). Αλλά αναφέρεται, επίσης, ότι δυνητικός διαβιβαστής είναι και το κουνούπι Aedes albopictus, που υπάρχει και έχει προσαρμοσθεί στις κλιματολογικές μας συνθήκες (όπως και πολλών Ευρωπαικών χωρών).
Τα κουνούπια Aedes aegypti έχουν μικρή ακτίνα πτήσης (μέχρι 400 μέτρα).
Η πιθανότητα να μεταφερθούν με κάποιο μέσο μεταφοράς από ένα μέρος σε άλλο δεν μπορεί να αποκλεισθεί.
Τα εγχώρια κουνούπια έχουν μεταδώσει τον ιό Ziκa σε άτομα στην Ελλάδα.
Δεν έχει καταγραφεί εγχώριο κρούσμα λοίμωξης από τον ιό Ziκa μετά από τσίμπημα κουνουπιού.
Τα κουνούπια που μεταδίδουν τον ιό Ziκa τσιμπάνε μόνο γυναίκες.
Είναι γνωστό ότι άνδρες και γυναίκες είναι το ίδιο ευάλωτοι στα τσιμπήματα των συγκεκριμένων κουνουπιών.
Δεν έχει αποδειχθεί ότι ο ιός Ziκa προκαλεί μικροκεφαλία.
Υπάρχει συναίνεση μεταξύ των επιστημονικών φορέων ότι ο ιός Ziκa είναι αίτιο μικροκεφαλίας. Επίσης, προκαλεί και το σύνδρομο Guillain-Barre. Για τις δύο αυτές καταστάσεις υπάρχουν και άλλα αίτια που μπορεί να τα προκαλούν.
Έχουν ενοχοποιηθεί τα προνυμφοκτόνα σκευάσματα για πρόκληση μικροκεφαλίας.
Συγκεκριμένα, έχει αναφερθεί ως επικίνδυνο το προνυμφοκτόνο pyriproxyfen. Επιστήμονες του WHO αλλά και άλλων φορέων ανέφεραν ότι δεν υπάρχει απόδειξη ότι το προνυμφοκτόνο αυτό επηρεάζει την πορεία της κύησης ή την ανάπτυξη του εμβρύου.
Στην Ελλάδα δε χρησιμοποιείται.
Επιστημονική εκδήλωση και συνέντευξη τύπου για τον ιό Ζίκα οργανώνεται από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών την ερχόμενη Δευτέρα 27 Ιουνίου στο Αμφιθέατρο «Α. Αργυριάδης» του Πανεπιστημίου Αθηνών (Πανεπιστημίου 30), στις 10 π.μ.
