Του Γιώργου Ευγενίδη
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως το κόμμα της Άνγκελα Μέρκελ ηττήθηκε και αρκετά καθαρά στις εκλογές στα τρία κρατίδια που έλαβαν χώρα την Κυριακή. Παράλληλα, η εκτόξευση της ξενοφοβικής εναλλακτικής για τη Γερμανία σε διψήφια ποσοστά είναι ένα ακόμα κακό μαντάτο για την Καγκελαρία. Πλην όμως, τα δεδομένο που διαμορφώνονται μάλλον δεν θα είναι αρκετά, προκειμένου η Καγκελάριος να αλλάξει άρδην την πορεία της, παρά τις πιέσεις από τη συντηρητική πτέρυγα του κόμματός της. Έτσι, η κατάσταση θυμίζει λίγο πολύ τον εύγλωττο τίτλο του δημοφιλούς επιτραπέζιου παιχνιδιού «Κερδίστε Χάνοντας».
Οι Χριστιανοδημοκράτες της Άνγκελα Μέρκελ επί της ουσίας δεν έχασαν τίποτα στις εκλογές, μιας και είχαν την εξουσία μόνο σε ένα από τα τρία κρατίδια, τη Σαξωνία, όπου και ξανακέρδισαν με μικρές απώλειες. Το αποτέλεσμα όμως δεν είναι καλό, όπως και να έχει. Στη Βάδη-Βυρτεμβέργη, μια τεράστια βιομηχανική περιοχή του νότου, το κόμμα της κ. Μέρκελ έχασε δυνάμεις και, αντί ο υποψήφιος του κόμματος κ. Βόλφ να κόψει πρώτος το νήμα, εν τέλει ο σταρ τοπικός πρωθυπουργός Βίνφριντ Κρέντσμαν, προερχόμενος από τους Πράσινους, κράτησε τη θέση του και θα πρέπει να διαμορφώσει έναν νέο συνασπισμό. Αντίστοιχα, στη Ρηνανία-Παλατινάτο, το ανερχόμενο αστέρι των Χριστιανοδημοκράτων, η αντιπρόεδρος του CDU Γιούλια Κλόκνερ, η οποία έχει εναντιωθεί στην προσφυγική πολιτική της κ. Μέρκελ, παρά το γεγονός πως ήταν το φαβορί μέχρι και πριν από λίγες μέρες, έχασε καθαρά από την σοσιαλδημοκράτη Μαλού Ντράιερ, η οποία έκανε φανταστικό ντεμαράζ και κέρδισε την αντίπαλό της. Κοινή συνισταμένη και στα τρία κρατίδια η εκτόξευση της Εναλλακτικής για τη Γερμανία σε ποσοστά άνω του 10% (στη Σαξωνία, όπου είναι και η έδρα του ξενοφοβικού κινήματος Pegida πέρασε και το 20%), με αποτέλεσμα να βάζει σοβαρή υποψηφιότητα για την τρίτη θέση σε ομοσπονδιακό επίπεδο στις εκλογές του 2017, υποβαθμίζοντας τους Πράσινους και την Αριστερά. Επίσης, comeback κάνουν και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες του Κρίστιαν Λίντνερ, οι οποίοι μπήκαν και στα τρία τοπικά κοινοβούλια, κάτι που σημαίνει πως οι Χριστιανοδημοκράτες χάνουν ψήφους και προς αυτό το μικρό κόμμα.
Παρά τις βιαστικές εκτιμήσεις, η ήττα της κ. Μέρκελ δεν σημαίνει την πολιτική της καταστροφή, ούτε πρέπει να αλλάξει άρδην την πορεία της. Μπορεί οι πιέσεις από το εσωτερικό του κόμματός της να είναι σημαντικές, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις οι υποψήφιοι που κέρδισαν είναι υπέρ της πολιτικής της στο προσφυγικό, ενώ και τα προσωπικά της νούμερα αποδοχής είναι αρκετά ψηλά και σταθερά αυξανόμενα. Φυσικά, τη μάχη για τις εκλογές του 2017 η κ. Μέρκελ θα πρέπει να τη δώσει με τους Χριστιανοδημοκράτες και όχι …με τους Πράσινους, κάτι που σημαίνει πως γρήγορα πρέπει να αποκαταστήσει τις ισορροπίες εντός του κόμματός της. Δεν είναι όμως και πολλά αυτά που μπορεί να κάνει. Πέραν των λεκτικών καταδικών, ο βαλκανικός διάδρομος έχει κλείσει και δεν πρόκειται να ξανανοίξει άμεσα. Η λύση για την κ. Μέρκελ βρίσκεται στην ενεργοποίηση της συμφωνίας με την Τουρκία, η οποία παρουσιάζει μαξιμαλιστικά αιτήματα για να πάρει όσα περισσότερα μπορεί από αυτό το διπλωματικό παζάρι, γνωρίζοντας πως βρίσκεται σε θέση ισχύος.
Έτσι, τα μαντάτα μπορεί να ήταν δυσάρεστα για την κ. Μέρκελ, αλλά δεν ήρθε και η καταστροφή. Είναι σαφές πως το βασικό της πρόβλημα, ενόψει και των ομοσπονδιακών εκλογών, είναι η απευθείας διαρροή ψηφοφόρων από το CDU προς την Εναλλακτική για τη Γερμανία. Τουλάχιστον προσώρας όμως η Καγκελάριος παραμένει η μόνη κυβερνητική εναλλακτική, μιας και το άστρο του σοσιαλδημοκράτη αντικαγκελαρίου Ζίγκμαρ Γκάμπριελ θολώνει κάθε μέρα όλο και πιο πολύ και το SPD μπαίνει σε τροχιά… πασοκοποίησης.
Κερδίζει χάνοντας η κ. Μέρκελ λοιπόν και περιμένει την εμπλοκή της Τουρκίας στο σχέδιο λύσης για το προσφυγικό. Τα πραγματικά προβλήματα γι’ αυτήν θ’ αρχίσουν, αν η Τουρκία εν τέλει δεν μπει στο παιχνίδι. Εκεί θα έχει ηττηθεί πλήρως και θα παραδοθεί στους επικριτές της. Αλλά, κάτι τέτοιο δεν θέλει να επιτρέψει να συμβεί και πιέζει, με όποιο μέσο διαθέτει, για να ικανοποιηθούν αιτήματα της Τουρκίας, χωρίς η Ευρώπη να…εξευτελιστεί πλήρως.