Γράφει ο Ceteris Paribus
Για να μην πελαγοδρομούμε, με την προκήρυξη του δημοψηφίσματος η όποια διαπραγμάτευση ανεστάλη, και το λόγο πήραν τα πολιτικά μέσα πίεσης. Τώρα, είτε τα πολιτικά μέσα πίεσης θα έχουν τον πρώτο λόγο μέχρι τέλους είτε θα ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις όταν αυτά παραγάγουν τα πρώτα καταλυτικά τους αποτελέσματα.
Για την πρώτη περίπτωση, δεν έχουμε να συζητήσουμε πολλά αυτή τη στιγμή. Για τη δεύτερη, όμως, η συζήτηση μπορεί και πρέπει να είναι πλούσια.
Ας εξετάσουμε πρώτα το θέμα από τη σκοπιά της ελληνικής κυβέρνησης. Οι τρεις μεγάλες καταστροφές με τις οποίες έχει συνδεθεί η επιλογή της ρήξης με τους δανειστές και οι οποίες παρουσιάζονται στα τρομολαγνικά «δελτία θυέλλης» σαν αρκετές για να μας γυρίσουν στη «νεολιθική εποχή», είναι οι εξής: κλείσιμο τραπεζών, στάση πληρωμών, εξάντληση της παράτασης του προγράμματος. Ανεπαισθήτως, όλα αυτά θα συμβούν (αν μια νέα πρωτοβουλία προσέγγισης από την πλευρά των δανειστών δεν εκδηλωθεί άμεσα) μέχρι τη Τετάρτη! Οι τράπεζες έκλεισαν ήδη και επιβλήθηκαν capital controls, την Τρίτη δεν θα πληρωθεί η δόση στο ΔΝΤ (στάση πληρωμών), την Τρίτη επίσης λήγει η παράταση του ισχύοντος προγράμματος.
Τι θα συμβεί λοιπόν αν «μια μέρα μετά την απόλυτη καταστροφή» ο ήλιος ανατείλει κανονικά από την ανατολή και εξακολουθούμε να μη χρησιμοποιούμε τα εργαλεία της… νεολιθικής εποχής; Αν η ζωή στην Ελλάδα συνεχίζεται, με δυσκολίες αλλά χωρίς καταστροφές, ενώ αντίθετα καταστρέφονται οι αγορές τους;
Η αντίστιξη θα είναι καταλυτική. Και τότε θα καταρρεύσουν πολλοί μύθοι, μέσα κι έξω. Ο μεγαλύτερος εξ αυτών: ότι η Ελλάδα δεν είναι συστημική, ότι το πρόβλημα είναι όλο δικό μας διότι αυτοί (η Ευρωζώνη και το διεθνές σύστημα) είναι οχυρωμένοι απέναντι σε μια ελληνική ρήξη με τους δανειστές, ακόμη και σε ένα Grexit. Ποιες θα είναι οι συνέπειες αν στις αγορές -χρηματιστήρια, αγορές συναλλάγματος, αγορές ομολόγων- ξεκινήσει ο… πεντοζάλης; Αν τα CDS (ασφάλιστρα κινδύνου για το ελληνικό χρέος) πληρωθούν και οι κερδοσκόποι, αναθαρρημένοι, ποντάρουν στα επόμενα πιθανά «θύματα» της Ευρωζώνης (Πορτογαλία, Ιταλία, Ισπανία, ακόμη και Γαλλία;). Αν βγουν στην επιφάνεια τα «τοξικά» των τραπεζών; Αν αποδειχτεί ότι τα παράγωγα έχουν «φουσκώσει» πολύ;
Μιλώντας γι’ αυτή τη βδομάδα, που μπορεί να αποδειχτεί καταλυτική, η Ελλάδα ό,τι ήταν να πάθει το έπαθε. Για την Ευρωζώνη όμως και το παγκόσμιο σύστημα μπορεί τα «πάθη» να ξεσπάσουν ακριβώς τώρα, αυτή τη βδομάδα. Και τότε όλα τα προβλήματα «αρχιτεκτονικής» θα βγουν στην επιφάνεια!
Για ποια από τις δύο πλευρές οι συνέπειες από την καταφυγή στα πολιτικά θα επιφέρει το μεγαλύτερο κόστος άμεσα; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό θα κρίνει πολλά, ίσως και τα πάντα…