Γράφει ο Γιώργος Ευγενίδης
Την Τετάρτη, γύρω στις 03:00 τα ξημερώματα, θα καταπλεύσει στην ΑΟΖ της Κύπρου η πλωτή πλατφόρμα εξόρυξης πετρελαίου του γαλλικού ενεργειακού κολοσσού Total, ο οποίος μαζί με τον έτερο ιταλικό κολοσσό ΕΝΙ θα διεξάγουν εξορύξεις από το πλούσιο κοίτασμα της περιοχής.
Είναι σαφές πως, σε κάθε περίπτωση, η εν λόγω προοπτική θα δημιουργούσε ζητήματα με την Άγκυρα, η οποία διαχρονικά θέτει ζητήματα…συνδιαχείρισης της κυπριακής ΑΟΖ. Τώρα, όμως, η έναρξη των εξορύξεων συμπίπτει με το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά, το οποίο είναι σαφές σε όποιον δεν θέλει να διαβάζει τις εξελίξεις με χρωματιστά γυαλιά πως προκλήθηκε από την άκαμπτη στάση της Τουρκίας, η οποία ζητούσε τα πάντα, χωρίς να δίνει απολύτως τίποτε στο σκέλος των εγγυήσεων και της ασφάλειας.
Η Τουρκία τορπίλισε τη διαδικασία, διότι φαίνεται πως η γείτονας αποφάσισε ότι η μη λύση είναι καλύτερη προοπτική από τη λύση. Φάνηκε, όπως μαρτυρούν και παριστάμενοι, από το γεγονός ότι ο Τουρκοκύπριος πρωθυπουργός Μουσταφά Ακιντζί μιλούσε ελάχιστα καθ’ όλη τη διάρκεια της διάσκεψης, αφήνοντας τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου να κάνει παιχνίδι. Και ήταν ο κ. Τσαβούσογλου, ο οποίος τίναξε στον αέρα τη διάσκεψη, όπως έκανε και με την πρώτη, στο Μοντ Πελερέν, παρά την προσπάθεια ορισμένων κύκλων τότε να χρεώσουν στην ελληνική πλευρά την ευθύνη για το αδιέξοδο.
Το ζήτημα, όμως, πέρα από τα παρασκήνια και ορισμένες εκφράσεις και προτάσεις στα όρια του χυδαίου, τόσο από τον κ. Τσαβούσογλου, όσο και από τον ολίγιστο Έσπεν Μπαρθ Άιντε και τον Άγγλο υφυπουργό σερ Άλαν Ντάνκαν, είναι τι κάνουμε τώρα. Διότι, αυτή τη στιγμή, σε μια περιοχή υψηλών εντάσεων, διαμορφώνεται ένα σκηνικό που μπορεί να οδηγήσει ανά πάσα στιγμή σε νέα κλιμάκωση. Κάπως έτσι, στη Λευκωσία και στην Αθήνα περιμένουν να δουν την τουρκική αντίδραση στην έναρξη της διαδικασίας εξόρυξης αερίου. Είναι σαφές πως στο Κραν Μοντανά κάποιοι προσπάθησαν να μπλοκάρουν αυτή τη διαδικασία, όπως για παράδειγμα ο σερ Ντάνκαν, με τον Νίκο Κοτζιά να επικοινωνεί με τον πολιτικό του προϊστάμενο κ. Μπόρις Τζόνσον και να του θυμίζει σε έντονο ύφος ότι Ελλάδα και Κύπρος διαθέτουν δύο ψήφους στο Συμβούλιο της Ε.Ε., ενόψει και των διαπραγματεύσεων για το Brexit.
Για την Τουρκία δεν θα είναι εύκολο να δημιουργήσει κρίσης στην περιοχή της κυπριακής ΑΟΖ. Διότι, δεν είναι μόνο ότι θα στρέφεται εναντίον της Κύπρου και της Ελλάδας, αλλά και εναντίον της Γαλλίας και της Ιταλίας και αυτό είναι σαφές πως θα προκαλέσει οργανωμένη ευρωπαϊκή αντίδραση. Πλην όμως, είναι σαφές ότι η Τουρκία θα επιδιώξει ουσιαστικά την ενσωμάτωση στο έδαφός των Κατεχομένων, ξεκινώντας κλιμακωτά την προσπάθεια, δια της απευθείας παροχής ρεύματος και νερού. Όπως και να το κάνουμε, τουρκικό «πόδι» απευθείας πάνω σε ευρωπαϊκό έδαφος, είναι πεδίο προβληματισμού.
Οι προοπτικές για λύση δεν είναι ευοίωνες το επόμενο διάστημα, όσο και αν προσπάθησε κυρίως ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, όσες προσπάθειες συμβιβασμού και αν έκανε, ακόμα και με μεγάλο δυνητικό πολιτικό κόστος. Την κρίσιμη ώρα στάθμισε, όμως, τα δεδομένα και δεν έπαιξε το παιχνίδι των Τούρκων. Πήγε στην Ελβετία ως ηγέτης κράτους-μέλους της Ε.Ε. και ως τέτοιος αποχώρησε. Είναι, επίσης, θετικό ότι σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος στην Ελλάδα απέφυγε τις κορώνες, ανέμενε το αποτέλεσμα και έμεινε σταθερός στην εθνική γραμμή.
Με την ίδια ενιαία στάση πρέπει τώρα να στηριχθεί και η Κύπρος, στις επερχόμενες προκλήσεις των Τούρκων, οι οποίοι νόμισαν ότι, εκεί που μας χρωστούσαν, μπορούσαν να πάρουν και το βόδι. Διότι, είπαμε, στο πλαίσιο ενός συμβιβασμού είναι λογικό να γίνουν υποχωρήσεις. Αλλά και από τις δύο πλευρές, όχι από τη μία μόνο.
