Το παζάρι ΕΕ – Τουρκίας κλιμακώνεται μέσα σε κλίμα ρευστότητας και ανατροπών, θέτοντας εν αμφιβόλω το όποιο κοινό μέλλον, με τους μεν Τούρκους να απειλούν και τους δε Ευρωπαίους να σκληραίνουν τη ρητορική τους απέναντι στην Αγκυρα, κάποιοι μάλιστα από αυτούς ζητώντας πλέον ανοιχτά τη διακοπή κάθε ενταξιακής διαπραγμάτευσης με την Τουρκία.
Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Follow @j_koutroubis
Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συναντώνται σήμερα στις Βρυξέλλες με κεντρικό θέμα στην ατζέντα τα ευρωτουρκικά, μέσα σε κλίμα έκδηλης ανησυχίας (αλλά και αποδοκιμασίας) για όσα συμβαίνουν στην Άγκυρα (ειδικά μετά τις τελευταίες διώξεις εναντίον δεκάδων εκλεγμένων βουλευτών του αντιπολιτευόμενου φιλοκουρδικού κόμματος HDP και τις νέες συλλήψεις δημοσιογράφων).
Ο Γερμανός ΥΠΕΞ Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ από την πλευρά του πρόκειται να βρεθεί αύριο στην Αγκυρα, με στόχο να κρατήσει ανοιχτή την πόρτα στις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας.
«Θέλουμε καλές σχέσεις με την Τουρκία, αλλά η πραγματικότητα έχει αλλάξει και πρέπει να προσαρμόσουμε τις πολιτικές μας ανάλογα», δήλωσε ο ίδιος την περασμένη εβδομάδα από το Βερολίνο, αφήνοντας να εννοηθεί ότι στοχεύει έστω σε ένα μίνιμουμ συνεννόησης με την Αγκυρα.
Η πραγματικότητα ωστόσο δεν αφήνει πλέον μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας. Μιλώντας στην εφημερίδα «Hurriyet», ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απείλησε να θέσει το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων σε ένα δημοψήφισμα τύπου Brexit, αφήνοντας έτσι να εννοηθεί ότι όπως οι Βρετανοί αποφάσισαν την έξοδο από την ΕΕ, έτσι και οι Τούρκοι ίσως αποφασίσουν την έξοδο από τις… διαπραγματεύσεις για την ένταξη στην ΕΕ, με ό,τι αρνητικό μπορεί να συνεπάγεται μια τέτοια εξέλιξη για την επιβίωση της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας στο Προσφυγικό. Υπενθυμίζεται άλλωστε ότι και μόλις πριν από λίγα 24ωρα ο Ερντογάν είχε απειλήσει, μέσω συνέντευξης στο «Al Jazeera», να στείλει 3 εκατ. πρόσφυγες στην ΕΕ.
«Η ΕΕ επιδιώκει να μας υποχρεώσει να αποσυρθούμε απ’ αυτή τη διαδικασία (της ένταξης). Αν δεν μας θέλουν, ας το κάνουν ξεκάθαρα γνωστό, ας πάρουν την απόφαση. Η υπομονή μας δεν είναι απεριόριστη. Αν χρειαστεί, αργότερα, μπορεί να συμβουλευτούμε κι εμείς τον λαό μας», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος στη «Hurriyet», επικαλούμενος ως φόβητρο τα παράδειγμα της Βρετανίας με το Brexit.
Με αιχμή το Προσφυγικό, η Άγκυρα επιμένει να εκβιάζει την ΕΕ ζητώντας ανταλλάγματα όπως οικονομική βοήθεια («από τα 3 δισ. ευρώ που μας υποσχέθηκαν μας έχουν στείλει μόνο 250 με 300 εκατ.», δήλωσε προ ημερών ο Ερντογάν). Ζητάει επίσης την απελευθέρωση των θεωρήσεων εισόδου (βίζα) για τους Τούρκους πολίτες πριν το τέλος του 2016. Όλα αυτά μάλιστα ο Ερντογάν τα απαιτεί ενώ παράλληλα τραβάει το σκοινί στο εσωτερικό: φυλακίζοντας βουλευτές, διώκοντας δημοσιογράφους και προετοιμάζοντας το έδαφος για την επαναφορά της θανατικής ποινής.
Τέλος, όπως είναι φανερό και από τις παραπάνω δηλώσεις των αξιωματούχων της ΕΕ, πλέον έχει κλιμακωθεί σε μεγάλο βαθμό η αντιπαράθεση της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ενδεικτικό παράδειγμα της έντασης που υπάρχει αποτελεί και το γεγονός πως συζητείται σε διάφορους ευρωπαϊκού κύκλους η διακοπή της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας.