Γράφει ο Κωνσταντίνος Παντελής
Καθώς οι συνομιλίες για την επικείμενη συμφωνία σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν εισέρχονται στην τελική ευθεία, οι νομοθέτες των ΗΠΑ εντείνουν τις προειδοποιήσεις τους ενάντια σε μια “αδύναμη” συμφωνία, καθορίζοντας κόκκινες γραμμές που, αν αγνοηθούν, θα μπορούσαν να οδηγήσουν το Κογκρέσο να απορρίψει μια προσεκτικά διαμορφωμένη διεθνή συμφωνία.
Αρκετοί Αμερικανοί νομοθέτες που ασκούν σημαντική επιρροή ανέφεραν ότι δεν επιθυμούν την άρση των κυρώσεων πριν η Τεχεράνη αρχίσει να συμμορφώνεται στο πλαίσιο μιας συμφωνίας, και προσδοκούν σε ένα αυστηρό καθεστώς ελέγχου, στο οποίο οι επιθεωρητές θα μπορούν να επισκέπτονται ιρανικές εγκαταστάσεις οποτεδήποτε και οπουδήποτε.
Θέλουν, επίσης, η Τεχεράνη να αποκαλύψει τις παρελθοντικές στρατιωτικές διαστάσεις του πυρηνικού της προγράμματος, ιδιαίτερα αφότου ο Υφυπουργός Τζον Κέρι φαίνεται να μαλάκωσε τη στάση των ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα, λέγοντας ότι το Ιράν δεν θα πρέπει να πιεστεί σε αυτό το σημείο.
Αντιμετωπίζοντας τέτοιες ανησυχίες, επίσημες πηγές δήλωσαν την Πέμπτη ότι ο Κέρι είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Υπουργό Εξωτερικών του Ιράν αναφέροντάς του ότι η Τεχεράνη θα πρέπει να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με το αν το παρελθόν της ατομικής της έρευνας σχετίζεται την παραγωγή όπλων, αν επιθυμεί μια συμφωνία.
Οι συνομιλίες ενόψει της προθεσμίας της 30ής Ιουνίου αναμένεται να θέσουν ένα ικανοποιητικό τέλος στις διάρκειας δύο χρόνων διαπραγματεύσεις που αποσκοπούν στον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν σε αντάλλαγμα με την άρση επιβολής κυρώσεων στην Τεχεράνη.
Καθώς η προθεσμία πλησιάζει, οι Αμερικανοί νομοθέτες βρίσκονται υπό πίεση με σκοπό να μην στηρίξουν μια συμφωνία που θα δίνει πολύ έδαφος στην Τεχεράνη. Εντούτοις, ένας ανώτερος αξιωματούχος των ΗΠΑ δήλωσε την Πέμπτη ότι οι διαπραγματευτές μπορούν να βρουν τον δρόμο για την επίτευξη μιας πολύ καλής συμφωνίας.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια, η ενδιάμεση συμφωνία της Λωζάννης που έθεσε και τη διορία στα τέλη Ιουνίου παρουσιάστηκε από την Τεχεράνη ως μια Ιρανική νίκη και την ίδια στιγμή ως ήττα της Δύσης, με συνακόλουθη αναγνώριση των νόμιμων δικαιωμάτων του Ιράν επί των πυρηνικών.
Αυτό που θεωρείται βέβαιο είναι ότι η Τεχεράνη δεν έχει λάβει την τελική απόφαση για την κατασκευή πυρηνικών όπλων, όμως έχει επιδιώξει να αναπτύξει την κατάλληλη τεχνολογία, τεχνογνωσία και τις υποδομές για περισσότερο από δύο δεκαετίες. Με τη χρήση νέων τεχνολογιών και συστημάτων παράδοσης, υπολογίζεται ότι εάν υπήρχε σχετική απόφαση, το Ιράν είναι σε θέση να παράγει διάφορες χημικές μορφές ουρανίου, τουλάχιστον σε εργαστηριακό επίπεδο και να προχωρήσει σε παραγωγή σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα.
Εν αναμονή, συνεπώς, των αποτελεσμάτων του τελευταίου κύκλου διαπραγματεύσεων.
