Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει ένα νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο, το οποίο καλύπτει όλα τα διαφορετικά στοιχεία που απαιτούνται για μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση για τη μετανάστευση. Προβλέπει βελτιωμένες και ταχύτερες διαδικασίες σε ολόκληρο το σύστημα ασύλου και μετανάστευσης, ενώ επιτυγχάνει ισορροπία μεταξύ των αρχών της δίκαιης κατανομής ευθύνης και αλληλεγγύης.
Παράλληλα, η Κομισιόν ανακοίνωσε την ανάληψη της «κοινής πιλοτικής» διαχείρισης της νέας δομής στη Λέσβο από την ΕΕ. «Δεν τίθεται θέμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, αλλά το πώς θα εκδηλώνεται» σχολίασε η επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε σχετικά: «Προτείνουμε σήμερα μια ευρωπαϊκή λύση για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στην ικανότητά μας να διαχειριστούμε τη μετανάστευση ως Ένωση. Η ΕΕ έχει ήδη αποδείξει σε άλλους τομείς ότι μπορεί να λάβει έκτακτα μέτρα για να συμβιβάσει αποκλίνουσες απόψεις. Δημιουργήσαμε μια σύνθετη εσωτερική αγορά, ένα κοινό νόμισμα και ένα άνευ προηγουμένου σχέδιο ανάκαμψης για την ανασυγκρότηση των οικονομιών μας. Είναι πλέον καιρός να αντιμετωπίσουμε την πρόκληση της από κοινού διαχείρισης της μετανάστευσης, με τη σωστή ισορροπία μεταξύ αλληλεγγύης και ευθύνης».
Ο κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για την προώθηση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής μας, δήλωσε τα εξής: «Η Μόρια μάς υπενθυμίζει αδυσώπητα ότι έχει εκπνεύσει ο χρόνος που μπορούμε να ζούμε σε ένα ημιτελές σπίτι. Έχει έρθει η ώρα να συσπειρωθούμε γύρω από μια κοινή ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική. Το σύμφωνο παρέχει τα ελλείποντα κομμάτια του παζλ για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της μετανάστευσης. Τα κράτη-μέλη δεν αντιμετωπίζουν τη μετανάστευση με τον ίδιο τρόπο και οι διαφορετικές και μοναδικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει κάθε ένα απ’ αυτά αξίζει να αναγνωριστούν και να αντιμετωπιστούν».
Η κυρία Ίλβα Γιόχανσον, Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, δήλωσε: «Η μετανάστευση ανέκαθεν υπήρξε και θα αποτελεί πάντοτε μέρος των κοινωνιών μας. Αυτό που προτείνουμε σήμερα θα διαμορφώσει μια μακροπρόθεσμη μεταναστευτική πολιτική που μπορεί να μετουσιώσει τις ευρωπαϊκές αξίες σε πρακτική διαχείριση. Αυτό το σύνολο προτάσεων θα συνεπάγεται σαφείς, δίκαιες και ταχύτερες διαδικασίες στα σύνορα, ώστε τα άτομα να μην χρειάζεται να περιμένουν σε κατάσταση αβεβαιότητας. Σημαίνει ενισχυμένη συνεργασία με τρίτες χώρες για ταχείες επιστροφές, περισσότερες νόμιμες οδούς και ισχυρές δράσεις για την καταπολέμηση των διακινητών ανθρώπων. Προστατεύει ουσιαστικά το δικαίωμα αίτησης ασύλου».
To Νέο Σχέδιο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, το οποίο θα αντικαταστήσει τον αμφιλεγόμενο κανονισμό του Δουβλίνου, θα θέτει τη βάση για την «μόνιμη αλληλεγγύη» στα κράτη-μέλη που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών.
Πέντε χρόνια μετά την προσφυγική κρίση του 2015 και λίγες εβδομάδες μετά την πυρκαγιά στη Μόρια της Λέσβου, η Κομισιόν θα προσπαθήσει να κάμψει τις αντιδράσεις ορισμένων κρατών-μελών, που αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες και μετανάστες από τις χώρες της πρώτης γραμμής, όπως η Ιταλία, η Ελλάδα και η Μάλτα, δίνοντας έμφαση στην επιστροφή όσων μεταναστών δεν δικαιούνται άσυλο, στην ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και τη δημιουργία νέων νομικών οδών, ώστε να διευκολύνεται η μετεγκατάσταση προσφύγων εντός της ΕΕ.
To Νέο Σχέδιο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο παρουσιάστηκε από τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτη Σχοινά και την Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων Ίλβα Γιόχανσον και θα περιλαμβάνει 15 νομοθετικές πρωτοβουλίες που μεταξύ άλλων θα στοχεύουν και στην επίδειξη «υποχρεωτικής αλληλεγγύης».
Η αλληλεγγύη δεν θα έχει μόνο τη μορφή μετεγκατάστασης αιτούντων άσυλο, αλλά και την παροχή των μέσων για την επιστροφή στις χώρες καταγωγής τους, όσων μεταναστών δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας, καθώς και την οικονομική και υλικοτεχνική βοήθεια των κρατών-μελών που «βρίσκονται υπό πίεση» .
Η Επιτροπή επιθυμεί επίσης να επιταχύνει τις διαδικασίες εξέτασης ασύλου, να προσδιορίζεται γρήγορα εάν ένα άτομο δικαιούται άσυλο και να μειώσει τον αριθμό των ατόμων που διαμένουν σε κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης.
Η πρόταση της Κομισιόν, η οποία πρέπει να εγκριθεί από τα κράτη-μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αναμένεται να συναντήσει σφοδρές αντιδράσεις. Ο Αυστριακός Κκγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς δήλωσε σε συνέντευξή του ότι η μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο δεν πρόκειται να λειτουργήσει και, σύμφωνα με τον ίδιο, χρειάζεται ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ
Η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων Ίλβα Γιόχανσον ελπίζει να υπάρξει ένας «αποδεκτός συμβιβασμός», καθώς η κατάσταση σήμερα είναι πολύ διαφορετική από αυτήν που επικρατούσε το 2015. Πέντε χρόνια πριν, χορηγήθηκε άσυλο περίπου στο 90% περίπου των αιτούντων, ενώ σήμερα τα δύο τρίτα των μεταναστών δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας.
