Τα τελευταία 24ωρα παρατηρείται μια αυξητική τάση στα κρούσματα κορονοϊού, έχοντας ευαισθητοποιήσει τα αντανακλαστικά των υγειονομικών Αρχών σε Ευρώπη και Ελλάδα. Οι δύο υποπαραλλαγές «Ομικρον 4» και «Ομικρον 5» κερδίζουν «έδαφος» συνεχώς έχοντας προκαλέσει πανδημικές εξάρσεις σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Με ακόμη ένα θερινό κύμα της Covid-19 να… αχνοφαίνεται και με δεδομένο ότι για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού έχει παρέλθει ένα σημαντικό χρονικό διάστημα από τη χορήγηση της τρίτης δόσης, με αποτέλεσμα η προστασία από το εμβόλιο να έχει μειωθεί, η απορία όλων -των κάτω των 60 ετών- είναι πότε θα γίνει η επόμενη (4η) δόση και, κυρίως, με τι εμβόλιο αυτή θα γίνει.
Επιστήμονες και κυβέρνηση επαναλαμβάνουν σε δηλώσεις τους ότι το πιθανότερο είναι το φθινόπωρο να υπάρξει η σύσταση για ακόμη μία δόση εμβολίου, την τέταρτη κατά σειρά, στον γενικό πληθυσμό κάτω των 60 ετών, αφού στην ηλικιακή ομάδα από 60 ετών και πάνω η τέταρτη δόση χορηγείται ήδη από τα μέσα Απριλίου. Το μεγάλο ερώτημα είναι τι εμβόλιο θα κάνουν οι πολίτες και συνοδεύεται από μικρότερα ερωτήματα, όπως το πόσο διαρκεί η ανοσία, πόσες ακόμη δόσεις θα χρειαστούμε, εάν θα είναι ο εμβολιασμός ετήσιος όπως της γρίπης.
Αντισώματα
«Το πιθανότερο είναι να κάνουμε τα δύο εμβόλια mRNA που έχουμε κάνει έως σήμερα ή κάποιο πολύ παρόμοιο με αυτά», σημειώνει στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο καθηγητής Φαρμακολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Ευάγγελος Μανωλόπουλος. Πριν από λίγες ημέρες, η εταιρία Moderna ανακοίνωσε τα πρώτα προκαταρκτικά αποτελέσματα επικαιροποιημένου εμβολίου που στοχεύει στην παραλλαγή «Ομικρον», τονίζοντας πως το νέο εμβόλιο αυξάνει την ανοσία προκαλώντας οκτώ φορές περισσότερα αντισώματα. Η εταιρία ελπίζει να το κυκλοφορήσει ως τέταρτη δόση στα τέλη καλοκαιριού. Την ίδια στιγμή και η εταιρία Pfizer αναπτύσσει ένα επικαιροποιημένο εμβόλιο που θα «πιάνει» την παραλλαγή «Ομικρον» παρέχοντας μεγαλύτερη προστασία σε σχέση με τα ήδη υπάρχοντα εμβόλια, χωρίς όμως προς το παρόν να έχουν γνωστοποιηθεί τα δεδομένα των κλινικών μελετών.
«Απ’ ό,τι προκύπτει έως τώρα, δεν φαίνεται κάποια θεαματική διαφορά συγκριτικά με τα εμβόλια που κάναμε έως τώρα, τα οποία είναι ήδη πολύ αποτελεσματικά (σ.σ.: κατασκευασμένα με βάση το αρχικό στέλεχος του πανδημικού ιού, αυτού της Γουχάν). Ούτε τα επικαιροποιημένα εμβόλια είναι σχεδιασμένα να αποτρέπουν τη λοίμωξη», εξηγεί ο κ. Μανωλόπουλος, καταλήγοντας ότι πράγματι οι εταιρίες μπορεί έως το φθινόπωρο να έχουν καταφέρει να κυκλοφορήσουν ενισχυμένα εμβόλια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εξασφαλίζεται απαραίτητα μεγαλύτερη προστασία σε σχέση με σήμερα – η προστασία έναντι βαριάς νόσου εκτιμάται στους έξι με οκτώ μήνες.
Νωρίτερα;
Η υπόθεση που γίνεται σήμερα είναι ότι τον Σεπτέμβριο θα χρειαστεί ακόμη μία δόση εμβολιασμού για να αναπτυχθούν αντισώματα έναντι του κορονοϊού. Ο καθηγητής Φαρμακολογίας, πάντως, δεν αποκλείει να προκύψει η ανάγκη τέταρτης δόσης ακόμη και νωρίτερα, καθώς υπάρχει μια «ενεργή» κατάσταση με την πανδημία και, όπως έχει αποδείξει πολλές φορές, μια πανδημική έξαρση είναι πιθανή ανά πάσα στιγμή.
Ειδικά τη στιγμή που δεν υπάρχουν πλέον μέτρα προστασίας -το τελευταίο που αφορούσε στην υποχρεωτική χρήση της μάσκας σε εσωτερικούς χώρους καταργήθηκε την 1η Ιουνίου- ενώ νέα στελέχη του ιού («Ομικρον 4» και «Ομικρον 5») κυκλοφορούν ταχέως και μολύνουν ολοένα και περισσότερα άτομα. Ηδη η χώρα μας καταγράφει αύξηση των νέων κρουσμάτων και οι ειδικοί «βλέπουν» ένα νέο κύμα μπροστά, που ελπίζουν να παραμείνει σε επίπεδο μολύνσεων και να μην παρασύρει τους σκληρούς δείκτες. Στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας παρατηρήθηκε αύξηση κατά 35% έναντι της αμέσως προηγούμενης εβδομάδας.
Από τι θα εξαρτηθεί εάν θα επισπευσθεί η τέταρτη δόση; «Εάν δούμε μια αύξηση εισαγωγών σε ανθρώπους που νοσούν βαριά και έχουν πραγματοποιήσει τρεις δόσεις εμβολίου. Ειδικά, εάν είναι και νεότεροι, χωρίς προβλήματα υγείας, σημαίνει ότι η προστασία από τον εμβολιασμό έχει μειωθεί πολύ. Αυτό δεν συμβαίνει ακόμη και ελπίζουμε ότι έτσι θα συνεχιστεί έως τον Σεπτέμβριο», αναφέρει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο κ. Μανωλόπουλος.
Πιο χαλαρό πλαίσιο
Σε κάθε περίπτωση, το πλαίσιο για την τέταρτη δόση δεν είναι τόσο αυστηρό. Δηλαδή, οι κάτω των 60 ετών δεν είχαν κάποιο πλεονέκτημα για την 4η δόση, εφόσον η προστασία από την τρίτη δόση όσον αφορά στη βαριά νόσηση αποδείχθηκε ότι διατηρείται. Ωστόσο, δεν υπάρχει αντένδειξη στη χορήγηση της τέταρτης δόσης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι συστάσεις για τέταρτη δόση δεν έχουν οριστεί από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, η οποία, όπως συμβαίνει κάθε φορά, θα ανασκοπήσει όλα τα δεδομένα, θα παρακολουθήσει τι γίνεται στις άλλες χώρες και αναλόγως θα αποφασίσει τον επόμενο εμβολιαστικό «σταθμό», το χρονικό διάστημα που πρέπει να μεσολαβεί από την τρίτη δόση, αλλά και τι θα γίνει με όσους νόσησαν μετά την τρίτη δόση. «Η πιο απλή σκέψη είναι ότι θα ακολουθήσει μία δόση εμβολίου. Δεν πρέπει να αποκλείουμε όμως και νέο εμβολιαστικό σχήμα, δηλαδή ενδεχομένως δύο δόσεις με μεσοδιάστημα τις τρεις εβδομάδες, όπως έγινε κατά τον αρχικό εμβολιασμό», σημειώνει ο κ. Μανωλόπουλος.
Ακόμη πιο… αχαρτογράφητο σε αυτήν τη φάση είναι το εάν θα εκκινήσει μια διαδικασία ετήσιου εμβολιασμού. Δεν είναι γνωστό εάν μία δόση τον χρόνο θα καλύπτει τον πληθυσμό και εάν θα μπορεί να ακολουθηθεί το «πρότυπο» της γρίπης.
Το μεγάλο «στοίχημα», πάντως, για την ερευνητική κοινότητα είναι η δημιουργία ενός εμβολίου που θα αλλάξει τη διάρκεια της ανοσίας (θα διαρκεί δηλαδή για μεγάλο χρονικό διάστημα) και θα είναι περισσότερο αποτελεσματικό έναντι νέων παραλλαγών. «Δεν αναμένουμε να γίνει κάτι ως προς αυτό μέσα στο 2022», αναφέρει ο καθηγητής Φαρμακολογίας. Εξέλιξη ως προς αυτήν την κατεύθυνση ενδέχεται να φέρουν νέας γενιάς εμβόλια, όπως το ρινικό, που δημιουργεί υψηλή προστασία τοπικά στη μύτη -στο σημείο «εισόδου» του ιού- αποτρέποντας τη μόλυνση από τον κορονοϊό.
