Ο πλανήτης πετάει σταδιακά τις μάσκες, με όλο και περισσότερες χώρες να προβαίνουν σε χαλάρωση του εν λόγω μέτρου κατά της Covid-19.
Ειδικότερα, η Ιταλία αποφάσισε την κατάργηση της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας από 1η Μαΐου, ενώ στις ΗΠΑ, μετά από δικαστική απόφαση, αίρεται το μέτρο σε αεροπλάνα και τρένα.
Επιπλέον, τέλος στην υποχρεωτική χρήση μάσκας έβαλαν τα περισσότερα γερμανικά κρατίδια σε καταστήματα λιανικής, πολιτιστικούς χώρους και σχολεία.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η χρήση μάσκας δεν θα είναι πλέον υποχρεωτική σε εσωτερικούς χώρους από την 1η Ιουνίου. Ωστόσο, η επιτροπή των ειδικών επιμένει στη συνέχιση του μέτρου σε χώρους όπου συνωστίζεται πολύς κόσμος ή κυκλοφορούν άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες.
Πότε όμως κρίνεται χρήσιμη η τήρηση του εν λόγω μέτρου, ανεξαρτήτως υποχρεωτικότητας; Ειδικοί απαντούν στη Washington Post.
Πόσο μας προστατεύει η μάσκα όταν οι γύρω μας δεν φορούν;
Οι μάσκες είναι περισσότερο αποτελεσματικές όταν μπλοκάρουν τα μικροσωματίδια που εκτοξεύουν οι γύρω μας, από το να μπουν στο στόμα μας.
Παρ’ όλα αυτά, οι μάσκες N95 και ΚΝ95 – οι οποίες θεωρούνται ως οι πιο αποτελεσματικές – αποτελούν μια ισχυρή ασπίδα κατά του κορωνοϊού ακόμη και όταν εμείς τις φορούμε ενώ οι γύρω μας όχι, αναφέρουν οι ειδικοί.
Ο αριθμός «95» σημαίνει ότι οι μάσκες αυτές φιλτράρουν το 95% των σωματιδίων που θα εισπνέαμε, εάν δεν τις φορούσαμε.
Η Λίνσεϊ Μαρ, η οποία έχει πραγματοποιήσει έρευνες πάνω στην Covid και τη χρήση μάσκας, υπογραμμίζει ότι οι μάσκες θα πρέπει να εφαρμόζουν σωστά ώστε να μειώσουν αποτελεσματικά την έκθεση ενός ατόμου σε σωματίδια μολυσμένα με τον ιό.
«Η σχέση μεταξύ μόλυνσης και έκθεσης [στον ιό] δεν είναι απαραίτητα γραμμική, έτσι αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα 90 – 95% μειωμένο κίνδυνο μόλυνσης, αλλά το ρίσκο μειώνεται σημαντικά», αναφέρει η ίδια.
Η Νατάσα Τούζνικ, ειδικός στις μολυσματικές ασθένειες στο UC Davis Health, σημειώνει ότι οι υγειονομικοί εργαζόμενοι φορούν μάσκες N95 για ώρες και έχουν υψηλή προστασία, ακόμη και όταν οι ασθενείς δεν έχουν καλυμμένα τα πρόσωπά τους.
Τι είδους μάσκες πρέπει να φοράμε;
Ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι τα διαφορετικά είδη μασκών προσώπου, συμπεριλαμβανομένων των υφασμάτινων μασκών, των χειρουργικών μασκών και των αναπνευστήρων Ν95, βοηθούν στον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού.
Οι μάσκες Ν95 παρέχουν την υψηλότερη προστασία, διότι εφαρμόζουν καλύτερα σε σχέση με τις υφασμάτινες, ενώ είναι φτιαγμένες με ειδικό υλικό σχεδιασμένο να μπλοκάρει τα επιβλαβή σωματίδια.
Πάντως, τα CDC στις ΗΠΑ αναφέρουν ότι οποιαδήποτε μάσκα είναι καλύτερη από τη μη χρήση μάσκας.
Τι δείχνουν οι έρευνες;
Πολλές μελέτες υποστηρίζουν ότι η χρήση μάσκας βοηθά στη μείωση της διασποράς του ιού, ο οποίος εξαπλώνεται όταν ένα μολυσμένο άτομο εκτοξεύει μικροσκοπικά σωματίδια του ιού στον αέρα και κάποιος άλλος τα εισπνέει.
Οι μάσκες εγείρουν ένα τείχος που μπορεί να μας προστατεύσει από το να εισπνεύσουμε τα σωματίδια αυτά, με τις μάσκες ΚΝ95 και Ν95 να παρέχουν την υψηλότερη προστασία.
Οι μάσκες μπορούν να προσφέρουν ένα επιπλέον προστατευτικό στρώμα, ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη τις νέες παραλλαγές του ιού που ως ένα βαθμό διαφεύγουν της ανοσίας που έχει αποκτηθεί μέσω των εμβολίων.
Μια μεγάλης – κλίμακας, τυχαιοποιημένη μελέτη στο Μπανγκλαντές, της οποίας ηγήθηκαν ερευνητές από το Stanford Medicine και το Yale University, βρήκε ότι ακόμη και σε μέτριο βαθμό, η χρήση μάσκας μπορεί να μειώσει τη μετάδοση, ιδιαίτερα μεταξύ των γηραιότερων ατόμων.
Τι ισχύει για ανοσοκατεσταλμένους και παιδιά κάτω των 5 ετών;
Οι γιατροί συνιστούν σε άτομα με ανοσοανεπάρκεια να συνεχίσουν να φορούν μάσκα σε κλειστούς δημόσιους χώρους. Όσοι είναι ανοσοκατεσταλμένοι τείνουν να αναπτύσσουν χαμηλότερα επίπεδα αντισωμάτων κατά του κορωνοϊού σε σχέση με άλλους – ακόμη και αν είναι εμβολιασμένοι. Η χρήση μάσκας αποτελεί ένα επιπλέον στρώμα προστασίας.
Παράλληλα, τα εμβόλια Covid δεν έχουν εγκριθεί για χρήση σε παιδιά κάτω των 5 ετών. Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιάτρων αναφέρει ότι οι μάσκες προσώπου είναι ασφαλής για παιδιά από 2 ετών και άνω και πως η «συνεχής χρήση σε δημόσιους χώρους υψηλής-ποιότητας μασκών που να εφαρμόζουν σωστά, μπορεί να είναι απαραίτητη για αυτά τα παιδιά και τα άτομα γύρω τους», ιδιαίτερα για παιδιά μεταξύ 2 και 5 ετών και εκείνους που είναι ανοσοκατεσταλμένοι ή διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να μολυνθούν από κορωνοϊό.
Τι ισχύει για τις πτήσεις;
Οι ειδικοί αναφέρουν ότι ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού είναι χαμηλότερος όταν πετάει ένα αεροπλάνο, χάρη στον τρόπο που φιλτράρεται ο αέρας.
Παρ’ όλα αυτά, συστήνουν τη χρήση της κατά τη διάρκεια των πτήσεων λόγω του αυξημένου κινδύνου εντός των αεροδρομίων καθώς και για όταν τα συστήματα φιλτραρίσματος στο αεροπλάνο απενεργοποιούνται.
«Ο αέρας μέσα στο αεροπλάνο είναι εξαιρετικά ασφαλής. Φυσικά, είναι οι άνθρωποι εκείνοι που φέρνουν μέσα τον ιό», δήλωσε ο Λέοναρντ Μάρκους από τη σχολή Δημόσιας Υγείας T.H Chan του Harvard. «Απαιτούνται πολλαπλές στρώσεις [προστασίας]. Το σύστημα [φιλτραρίσματος] του αέρα δεν είναι πλήρως αποτελεσματικό από μόνο του».
Οι μάσκες είναι μεταξύ των μέτρων που μειώνουν τον κίνδυνο, λένε οι ειδικοί.
«Οι συνδυασμός καλού εξαερισμού και φιλτραρίσματος σε οποιοδήποτε μέσο μεταφοράς ή εσωτερικό χώρο, καθώς και μια μάσκα Ν95 – όλα αυτά, μας προστατεύουν σε πολύ μεγάλο βαθμό», αναφέρει η Λίνσεϊ Μαρ.
Σε μια αξιολόγηση μελετών που εξέτασαν τις περιπτώσεις πέντε οκτάωρων πτήσεων, στις οποίες κάποιοι ασθενείς ήταν θετικοί στον κορωνοϊό, διαπιστώθηκε ότι ο ιός δεν μεταδόθηκε στους άλλους επιβάτες όταν ίσχυσε το μέτρο για χρήση της μάσκας. Στο μεταξύ, σε τρεις πτήσεις όπου δεν έγινε ευρεία χρήση της, φάνηκε ότι ο ιός είχε μεταδοθεί σε περίπου 2 με 15 επιπλέον επιβάτες εντός δύο εβδομάδων από τη στιγμή της αποβίβασης.
