Κώστας Καλλίτσης: Τελειώσαμε με τα κόκκινα δάνεια;
Τελειώσαμε με τα κόκκινα δάνεια;
Του Κώστα Καλλίτση
Όταν ρίχνεις στην οικονομία σχεδόν 43 δισ. ευρώ, με προγράμματα κρατικής στήριξης που αντιστοιχούν στο 25% του ΑΕΠ, και το ΑΕΠ αναπληρώνει τις απώλειές του κατά 13,4%, ε, δεν είναι σοβαρός λόγος για να ενθουσιάζεσαι -νομίζω. Είναι θετικό ότι η οικονομία επανέρχεται σχεδόν εκεί που ήταν το 2019, αλλ’ αυτό συμβαίνει λόγω των 43 δισ., της αύξησης ιδιωτικής και δημόσιας κατανάλωσης και της κατασκευής νέων κατοικιών, και με παράλληλη εκτίναξη του εξωτερικού ισοζυγίου: Το οικονομικό μοντέλο δεν αλλάζει και, με λαμπρές εξαιρέσεις, οι εξαγωγές μας παραμένουν μικρές, χαμηλής τεχνολογίας ή/και ακριβές, γεγονός είναι ότι δεν πολυαρέσουν, κάθε άλμα στο ΑΕΠ συνοδεύεται από ένα άλμα στο εξωτερικό έλλειμμα –τον καθρέφτη της χαμηλής ολικής παραγωγικότητας της χώρας.
Ωστόσο, δεν θα ήταν θέμα κάποιοι, έστω υπερβολικοί, πανηγυρισμοί αν δεν συγκάλυπταν αδράνειες ικανές να ναρκοθετήσουν την πορεία της οικονομίας. Μεταξύ αυτών, η εικονική πραγματικότητα της διαχείρισης των κόκκινων δανείων.
Τα κόκκινα δάνεια που έχουν βγει από το τραπεζικό σύστημα με τιτλοποιήσεις, μαζί με εκείνα που θα βγουν με τιτλοποιήσεις που έχουν προαγγελθεί, υπολογίζονται περί τα 100 δισ. ευρώ.
Υποτίθεται ότι μεταφέρθηκαν σε ειδικά funds για να γίνει εξυγίανση, να ξεχωρίσει η ήρα από το στάρι, να βοηθηθούν όσοι πραγματικά θέλουν να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα και, από την άλλη, να διαλυθούν τα ζόμπι, να πάψουν να απορροφούν λεφτά των φορολογούμενων και καταθετών, να εξυγιανθούν οι αγορές.
Και, τι γίνεται; Πρακτικά, τίποτα! Λες, αφ’ ης στιγμής μεταφέρθηκαν στα funds, τα κόκκινα δάνεια εξαφανίστηκαν δια μαγείας. Ή, λες ότι, αίφνης, λεφτά υπάρχουν…
Η αποτελμάτωση τείνει να γίνει τέλεια. Ακόμη και στις καλύτερες περιπτώσεις, η επιδίωξη να ορθοποδήσουν επιχειρήσεις είναι σχεδόν καταδικασμένη. Πολλές επιχειρήσεις τελούν σε ένα ιδιότυπο καθεστώς ομηρίας διότι, αν και τα δάνειά τους έχουν μπει σε κάποια μορφή ρύθμισης, στερούνται οποιαδήποτε πρόσβαση σε τραπεζικές υπηρεσίες. Οι οδηγίες του SSM αποτρέπουν τις τράπεζες να τις χρηματοδοτήσουν, επί ποινή αύξησης των προβλέψεων και μείωσης των αποτελεσμάτων τους. Αλλά, χωρίς νέα δάνεια, αυτές οι επιχειρήσεις δεν είναι σε θέση να σταθούν στα πόδια τους μακροπρόθεσμα.
Ορθολογικό θα ήταν να ρυθμιστούν τα δάνεια, να τεσταριστεί αν μπορούν/θέλουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, να διερευνηθεί αν οι μέτοχοί τους είναι διατεθειμένοι να βάλουν και αυτοί το χέρι στην τσέπη και, στη συνέχεια, να αποκατασταθεί η σχέση τους με το τραπεζικό σύστημα. Ουδέν γίνεται. Αυτή είναι η μία περιοχή του τέλματος.
Η άλλη είναι τα ζόμπι και οι μπαταχτσήδες. Όχι μόνο προβάλουν αντιστάσεις σε οποιαδήποτε εξυγίανση αλλά, πολλοί από αυτούς έχουν γίνει πιο άκαμπτοι, αφού εισέπραξαν κρατικές ενισχύσεις με (μη) επιστρεπτέες προκαταβολές, λεφτά για νοίκια, φως, νερό, τηλέφωνο κλπ, λεφτά των φορολογουμένων, στο πλαίσιο της κρατικής στήριξης της οικονομίας. Πίεση μπορεί να τους ασκηθεί είτε με την εκποίηση περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησής τους ή με την μεταπώληση της ίδιας της επιχείρησης απευθείας σε νέους ιδιοκτήτες. Το εργαλείο για την άσκηση τέτοιας πίεσης είναι γνωστό κι έχει όνομα, λέγεται πλειστηριασμός, αλλά οι πλειστηριασμοί είναι κάτι που καμιά κυβέρνηση δεν θέλει να ακούσει σε μια προεκλογική περίοδο όπως αυτή που διανύουμε.
Και μετά; Ε, αν το χάσμα μεταξύ προβλεπόμενων και πραγματικών εισπράξεων των fund από τα κόκκινα δάνεια που έχουν αγοράσει συνεχίσει να διευρύνεται, ίσως το επόμενο θύμα είναι τα 22 δισ. κρατικές εγγυήσεις του «Ηρακλή».
Οι πανηγυρισμοί, λοιπόν, ίσως δεν θα άξιζαν σχολιασμού, αν δεν κάλυπταν τέτοιους μεγάλους λάκκους…
Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή, την Κυριακή 12.12.2021
