Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν το τελευταίο χρονικό διάστημα αισθάνεται τεράστια πίεση καθώς τίποτε δεν του πηγαίνει καλά σε κανένα τομέα.
Και τίποτε από αυτά που συμβαίνουν δεν είναι τυχαία. Αντανακλούν την κατάσταση που επικρατεί στην Τουρκία την οποία τα τελευταία χρόνια διοικεί δεσποτικά.
Ξεκινώντας από τον κορωνοϊό, καθώς τα κρούσματα έχουν φτάσει τον τρομακτικό αριθμό των 100.000 και οι δηλωμένοι νεκροί -κάτι που αμφισβητείται έντονα- περίπου τους 2.500 και συνεχίζοντας στην οικονομία.
Δυστυχώς για την Τουρκία, οι μεθοδεύσεις και η στρατηγική του, οι σχεδόν σπασμωδικές του κινήσεις δεν προοιωνίζονται κάποια θετική πορεία.
Η οικονομία της χώρα είναι με το ένα πόδι στην χρεοκοπία ενώ το άλλο… βουλιάζει στα μέτωπα της Συρίας και της Λιβύης.
Όλοι γνωρίζουν ότι το βασικό του πρόβλημα είναι οι πολιτικές που ακολούθησε, η έλλειψη διαφάνειας στις τεράστιες δημόσιες δαπάνες και τα φαραωνικά έργα που φόρτωσαν το δημόσιο χρέος και εξανέμισαν τα συναλλαγματικά αποθέματα.
Η προσφυγή στο ΔΝΤ φαντάζει ως μονόδρομος αν και ο ίδιος την ξορκίζει καθώς όλα αυτά τα χρόνια περηφανευόταν ότι αυτός ήταν ο άνθρωπος που το έδιωξε από την Τουρκία.
Όσο κι αν σήμερα αρνούνται οι Τούρκοι αξιωματούχοι ότι υπάρχει θέμα ΔΝΤ, ο υπαινιγμός της προέδρου του Ταμείου Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα ότι «συνεργάζεται με πολλές χώρες μεταξύ αυτών και με την Τουρκία» δείχνει ότι κάτι συμβαίνει.
Η μείωση συναλλαγματικών αποθεμάτων δυσχεραίνει την αντιμετώπιση των συνεπειών από τον κορονοϊό και αυξάνει την ανάγκη για εξωτερική χρηματοδότηση, ενώ πλέον είναι ορατός ο κίνδυνος για να μπει η Τουρκική Οικονομία σε ύφεση για δεύτερη φορά τα τελευταία χρόνια.
Ενώ η Τουρκία είναι σε αυτή την δεινή οικονομική κατάσταση και συγχρόνως η αρχική αδράνεια στην λήψη μέτρων για τον κορονοϊό φαίνεται ότι έχει καταστήσει πλέον προβληματική την αντιμετώπιση της πανδημίας, η Τουρκία επιχειρεί να συντηρήσει την εικόνα της Ισχυρής χώρας με κινήσεις συμβολικές τις οποίες προβάλει δεόντως. Έτσι έχοντας δεσμεύσει και από την εσωτερική παραγωγή ιατρικό υλικό ,μάσκες ,γάντια , στολές οργανώνει αποστολές υλικού στις πληττόμενες χώρες ακόμη και σε μέλη της Ε.Ε. προκειμένου να δείξει ακριβώς ότι η «Μεγάλη» Τουρκία καλύπτει το έλλειμμα αλληλεγγύης της Ε.Ε .προς τα μέλη της .
Μια φθηνή προπαγάνδα βεβαίως που προβάλλεται δεόντως από τα τουρκικά ΜΜΕ και από την τουρκική κυβέρνηση η οποία μάλιστα έφθασε στο σημείο να διαμαρτυρηθεί στο ΝΑΤΟ γιατί ξέχασε να προβάλει την αποστολή βοήθειας από την Τουρκία στην …Βοσνία. Έτσι με την κεφαλαιοποίηση μερικών χιλιάδων μασκών ,γαντιών και στολών η Τουρκία θέλει να ενισχύσει τον ρόλο της ως δύναμης «ήπιας ισχύος» …
Η Άγκυρα έχοντας το μέτωπο στην Συρία σχεδόν παγωμένο και παραδομένο στις διαθέσεις της Μόσχας δηλώνει ότι θα στείλει μειωμένες δυνάμεις λόγω κορονοϊού, αλλά στην Λιβύη, γνωρίζοντας ότι πιθανόν αυτές οι εβδομάδες να είναι κρίσιμες για την έκβαση του εμφύλιου συνεχίζει να αποστέλλει όπλα στην κυβέρνηση Σάρατζ.
Στην Άγκυρα δεν κρύβουν τον φόβο τους ότι η Ρωσία σύντομα θα επιτρέψει στις Συριακές δυνάμεις μια τελική αντεπίθεση με στόχο την Ιντλίμπ αρχικά και κατόπιν στις βορειοανατολικές περιοχές της χώρας που υπάρχει επίσης τουρκική στρατιωτική παρουσία, ώστε απελευθερώνοντας το τμήμα των συριακών εδαφών να μπορεί να «κηρύξει» το τέλος του πολέμου..
Σε ότι αφορά στην Λιβύη, η μεταφορά όπλων ακόμη και τεθωρακισμένων και η επιστράτευση και των τουρκικών οπλισμένων UAV’s και η εμπλοκή ακόμη και τουρκικών πολεμικών σκαφών (την Τετάρτη επλήγησαν στόχοι στην Ανατολική Λιβύη από πυραύλους που εκτοξεύθηκαν από τουρκικό πολεμικό πλοίο που έπλεε ανοικτά των ακτών) ,δεν μπόρεσαν να δώσουν την τελική ώθηση που περιμένει ο Φ. Σαράτζ προκειμένου να εξαλείψει την απειλή των δυνάμεων του Στρατηγού Χαφτάρ.
Επίσης η ευρωπαϊκή ναυτική δύναμη IRINI μόλις ενεργοποιηθεί θα αποτελέσει ένα ακόμη εμπόδιο για τον εξοπλισμό των δυνάμεων του Φ Σάρατζ, καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολη την θέση του. Και η επιβίωση της κυβέρνησης Σάρατζ είναι ζωτικής σημασίας για τον Τ. Ερντογάν όχι μόνο γιατί προσβλέπει ότι η τουρκική οικονομία (εταιρείες πετρελαίου, κατασκευαστικές, βιομηχανία τροφίμων κ.α.) θα έχουν προνομιακό μερίδιο στην Λιβύη με την επικράτηση Σάρατζ αλλά κυρίως επειδή ετσι θα διασφαλισθεί η διάσωση του τουρκολυβικού Μνημονίου.
Και φυσικά η Άγκυρα θέλει υπό τις παρούσες συνθήκες να διατηρήσει την πίεση που θεωρεί ότι ασκεί στην Ανατολική Μεσόγειο με την αποστολή ερευνητικών σκαφών και γεωτρύπανων στην κυπριακή και πιθανόν αργότερα στην ελληνική υφαλοκρηπίδα αλλά και με τις καθημερινές προκλήσεις στο Αιγαίο..
Το σκηνικό που διαμορφώνεται δεν δείχνει να απέχει πολύ από μια «τέλεια καταιγίδα» για την Τουρκία του κ. Ερντογάν.
Ο Ερντογάν ο οποίος τον Μάρτιο συμπλήρωσε 17 χρόνια στο τιμόνι της Τουρκίας έχει πλέον μια αχίλλειο πτέρνα: Την οικονομία. Και οι κινήσεις εντυπωσιασμού δεν μπορούν, δυστυχώς γι αυτόν να φέρουν αποτελέσματα.
Στο εσωτερικό της χώρας παρά τις διώξεις και τις φυλακίσεις των πολιτικών του επικριτών και αντιπάλων ήδη αναπτύσσονται διεργασίες που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει με παραδοσιακά μέτρα. Απέναντί του έχουν σταθεί τρεις ισχυροί αντίπαλοι: Οι πρώην σύμμαχοί, του Μπαμπατζάν και Νταβούτογλου καθώς και ο νέος πολιτικός αστέρας, ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου. Και οι τρεις τον αμφισβητούν ανοιχτά και έως τώρα δεν έχει βρει κάποιο δραστικό τρόπο για να τους αντιμετωπίσει.
Έχοντας κυβερνήσει αυταρχικά τα τελευταία χρόνια και χωρίς κανέναν έλεγχο και διαφάνεια στην οικονομία, ο Τ. Ερντογάν έχει εξαντλήσει τα αποθέματα της τουρκικής οικονομίας. Μεγάλα έργα, όπως ένα από τα μεγαλύτερα αεροδρόμια της Ευρώπης, η νέα γέφυρα στον Βόσπορο και στα Δαρδανέλια, ο σχεδιασμός του Καναλιού της Κωνσταντινούπολης αλλά και το πρόγραμμα μαζικής κατασκευής κατοικιών, έχει δημιουργήσει μια φούσκα η οποία σε μεγάλο βαθμό συντηρείται από τον κρατικό προϋπολογισμό με συνθήκες πλήρους αδιαφάνειας.
Και αυτό το μοντέλο βοήθησε επιχειρηματίες φιλικούς προς την κυβέρνηση να γιγαντωθούν και για σειρά ετών συνέβαλε στην αύξηση των εισοδημάτων των Τούρκων πολιτών, οι οποίοι με την σειρά τους αντάμειψαν με απανωτές εκλογικές νίκες τον ηγέτη τους.
Τώρα όμως τα πράγματα κινδυνεύουν να είναι διαφορετικά και μεγάλο τμήμα του τουρκικού πληθυσμού να υποστεί τις συνέπειες μιας ακόμη κρίσης που έρχεται μετά την κρίση του 2016 με την απόπειρα πραξικοπήματος και του 2018 με τη συναλλαγματική κρίση.
Σε μια περίοδο που ο Ερντογάν χάνει δυο από τα βασικά όπλα που στήριξαν την παντοδυναμία του στο τουρκικό πολιτικό σκηνικό, την προσδοκία αποκατάστασης δημοκρατικών θεσμών, σεβασμού των δικαιωμάτων και την εξασφάλιση οικονομικής ευημερίας, μια έξαρση της πανδημίας στην Τουρκία και αφού έχει αγνοήσει τις συστάσεις των ειδικών, θα επιφέρει ένα ακόμη σοβαρό πλήγμα στην ηγεσία του. Και στην απειλή της δημόσιας υγείας πρέπει να προστεθεί η διαχείριση σχεδόν 4 εκατομμυρίων προσφύγων και μεταναστών που λόγω συνθηκών διαβίωσης αποτελούν την πιο ευάλωτη ομάδα για διάδοση της πανδημίας.
Και σε όλα αυτά, πρέπει να προστεθεί η σαφής ήττα που υπέστη το κύρος του στην περίπτωση του Έβρου όπου προσπάθησε να στήσει το τέλειο… κόλπο και να μεταφέρει την πίεση μέσω της Ελλάδας στην Ευρώπη. Ο εκβιασμός δεν πέρασε, η πανδημία τον αποτελείωσε και αναγκάστηκε να φύγει ηττημένος.
Κι όμως, όποιος πιστεύει ότι ο Ερντογάν θα πέσει αμαχητί είναι γελασμένος. Η έως τώρα δημόσια παρουσία του έχει αποδείξει ότι θα πολεμήσει σκληρά. Το αν θα τα καταφέρει είναι κάτι που θα φανεί τους προσεχείς μήνες.
