Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Ένα από τα μεγαλύτερα σφάλματα που έχουν γίνει στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα είναι ότι συγκεκριμένες πολιτικές που πρέπει να είναι σταθερές αλλάζουν συνεχώς ανάλογα με την Κυβέρνηση. Μία από αυτές τις πολιτικές είναι και ο τρόπος με τον οποίο κρίνονται οι υπάλληλοι του Δημόσιου τομέα. Η Κυβέρνηση συνεχίζοντας την παράδοση φέρνει ένα νέο βαθμολόγιο.
Σύμφωνα με το Έθνος, η Κυβέρνηση προωθεί ένα νέο βαθμολόγιο, το οποίο θα εφαρμοστεί σε δύο φάσεις. Κατά την πρώτη φάση θα «ξεπαγώσει» η βαθμολογική εξέλιξη των υπαλλήλων στη βάση των μέχρι σήμερα ισχυόντων για το βαθμολόγιο στο Δημόσιο, προκειμένου να ξεκινήσει από τον επόμενο χρόνο η αξιολόγηση των προϊσταμένων. Στη δεύτερη και τελική φάση στην οποία θα συνοδεύεται από το καθηκοντολόγιο και το ηλεκτρονικό μητρώο των προσοντούχων υπαλλήλων θα διαμορφωθεί το τελικό βαθμολόγιο.
Αναλυτικότερα, κατά την πρώτη φάση, σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, θα ξεπαγώσει η βαθμολογική εξέλιξη των υπαλλήλων και θα επανακαταταγούν στο βαθμολόγιο, σύμφωνα με τα χρόνια προϋπηρεσίας τους.
Με αυτήν την απόφαση καταργείται η ποσόστωση που προβλεπόταν για την εξέλιξη των υπαλλήλων σε βαθμούς από τον νόμο 4024/2011, σύμφωνα με τον οποίο από βαθμό ΣΤ’ στον βαθμό Ε’ θα προαγόταν το 100% των κρινόμενων υπαλλήλων, από τον βαθμό Ε’ στον βαθμό Δ’ μέχρι 90% των κρινόμενων υπαλλήλων, από τον Δ’ στον βαθμό Γ’ μέχρι 80% των υπαλλήλων, από τον βαθμό Γ’ στον βαθμό Β’ μέχρι 70% και από τον βαθμό Β’ στον βαθμό Α’ μέχρι 30% των κρινόμενων υπαλλήλων.
Με το νέο βαθμολόγιο ένας υπάλληλος πανεπιστημιακής εκπαίδευσης που έχει 29 χρόνια υπηρεσίας, αλλά έχει «κολλήσει» στο τελευταίο κλιμάκιο του βαθμού Γ’ λόγω του παγώματος της βαθμολογικής εξέλιξης θα καταταγεί στον βαθμό Β’. Σύμφωνα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό, η βαθμολογική εξέλιξη που θα πιστοποιείται με τα χρόνια προϋπηρεσίας θα αποτελεί εφαλτήριο για τη διεκδίκηση θέσης ευθύνης, όταν αυτές προκηρυχτούν, καθώς θα υπάρχει το ισχυρό κίνητρο του επιδόματος ευθύνης που είναι 250 ευρώ για τους προϊσταμένους, 450 ευρώ για τους διευθυντές και 900 ευρώ για τους γενικούς διευθυντές.
Στις προκηρύξεις για την κάλυψη των θέσεων ευθύνης που θα δημοσιευτούν τις αρχές του έτους, σύμφωνα με το νέο σύστημα επιλογής προϊσταμένων, απαραίτητο προσόν θα είναι η προϋπηρεσία του υπαλλήλου, η οποία θα πιστοποιείται με τη βαθμολογική του κατάταξη. Για παράδειγμα, τις θέσεις διευθυντών θα μπορούν να διεκδικήσουν υπάλληλοι που έχουν καταταχθεί στους βαθμούς Β’ και Α’, δηλαδή θα έχουν προϋπηρεσία μεγαλύτερη από 25 έτη, προκειμένου να αξιοποιηθεί η εμπειρία του προσωπικού της δημόσιας διοίκησης.
Οι απόφοιτοι της Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και οι κάτοχοι μεταπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων – σύμφωνα με πληροφορίες- θα πριμοδοτούνται προκειμένου να διεκδικούν θέση ευθύνης με λιγότερα χρόνια προϋπηρεσίας. Στόχος του νέου βαθμολογίου θα είναι και η ανανέωση του στελεχιακού δυναμικού της δημόσιας διοίκησης με την αξιοποίηση νέων υπαλλήλων που διαθέτουν μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς τίτλους σπουδών οι οποίοι θα καταγραφούν στο Ηλεκτρονικό Μητρώο των δημοσίων υπαλλήλων που σχεδιάζει το υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης.
Το βαθμολόγιο θα οριστικοποιηθεί στη δεύτερη φάση εντός του 2016, οπότε και θα έχει ολοκληρωθεί το καθηκοντολόγιο αλλά και το μητρώο προσοντούχων υπαλλήλων του Δημοσίου που θα αποτελέσει τη δεξαμενή επιλογής προϊσταμένων. Όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές κατά τη διάρκεια του πρώτου μεταβατικού σταδίου για την επιλογή των προϊσταμένων θα διαπιστωθούν λάθη και παραλείψεις που θα αποκατασταθούν με τη θεσμοθέτηση του μόνιμου βαθμολογίου, το οποίο θα είναι αποδεσμευμένο από τις μισθολογικές απολαβές των υπαλλήλων.
Τα κριτήρια επιλογής
Πρόθεση της κυβέρνησης, είναι να διατηρήσει τη δομή επιλογής προϊσταμένων με τη συμμετοχή του ΑΣΕΠ στο Ειδικό Συμβούλιο Επιλογής Προϊσταμένων (ΕΙΣΕΠ), στο οποίο θα συμμετέχουν μέλη της ανεξάρτητης αρχής και στελέχη του δημόσιου τομέα εγνωσμένου κύρους και επιστημονικής κατάρτισης. Το ΕΙΣΕΠ θα επιλέξει τους 83 γενικούς διευθυντές, οι οποίοι με τη σειρά τους θα συμμετέχουν στα Συμβούλια Επιλογής προϊσταμένων που θα δημιουργηθούν ανά περιφέρεια ή υπουργείο για την επιλογή των 383 διευθυντών και 1.384 τμηματαρχών.
Υποψήφιοι θα μπορούν να είναι υπάλληλοι που καλύπτουν τα κριτήρια της προκήρυξης, στα οποία θα περιλαμβάνεται και η προϋπηρεσία: για παράδειγμα για τη θέση του γενικού διευθυντή θα μπορούν να συμμετέχουν όσοι κατέχουν βαθμό Α’, έχουν πανεπιστημιακή εκπαίδευση και έχουν διατελέσει 3 χρόνια γενικοί διευθυντές ή διευθυντές, ή έχουν 18 χρόνια προϋπηρεσίας και έχουν διατελέσει έναν χρόνο διευθυντές.
Τα κριτήρια επιλογής θα είναι τα τυπικά προσόντα που θα μοριοδοτούνται, μεταξύ των οποίων είναι η προϋπηρεσία, η εργασιακή και διοικητική εμπειρία στο αντικείμενο και οι ικανότητες και δεξιότητες των υποψηφίων σε συνδυασμό με τις σπουδές. Βασικό κριτήριο για την επιλογή προϊσταμένων θα είναι η συνέντευξη για την οποία η ελληνική κυβέρνηση αναμένει τις παρατηρήσεις και τις παρεμβάσεις των Γάλλων εμπειρογνωμόνων.
Στον σχεδιασμό της κυβέρνησης για την εξασφάλιση της αντικειμενικότητας της συνέντευξης είναι να υπάρξουν δύο δικλίδες ασφαλείας: Πρώτον, η συνέντευξη θα είναι «δομημένη», δηλαδή θα αξιολογεί με ενιαίο τρόπο συγκεκριμένες δεξιότητες, και δεύτερον θα διεξάγεται από έμπειρα και πιστοποιημένα στελέχη, προτεινόμενα από το ΑΣΕΠ.
Δικαίωμα ένστασης
Οι ερωτήσεις θα είναι συγκεκριμένης μεθοδολογίας και κοινές για όλους, ενώ η συνέντευξη θα μαγνητοφωνείται και θα υπάρχει δικαίωμα ένστασης από συνυποψηφίους που θα μπορούν να παρακολουθούν τις συνεντεύξεις των συναδέλφων τους.
Μετά την ολοκλήρωση της συνέντευξης, η αρμόδια επιτροπή θα πρέπει να αιτιολογεί τη βαθμολογία σε κάθε υποψήφιο, ενώ θα είναι υποχρεωτική η δημοσίευση των πρακτικών συνεδριάσεων επιλογής προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα προσφυγής από υποψηφίους που διαφωνούν με τη βαθμολογία που έλαβαν.
Σημαντικό ρόλο στην επιλογή προϊσταμένων θα διαδραματίσει το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης που αναμένεται να αναλάβει την εκπαίδευση των αξιολογητών και τη διαμόρφωση σεναρίων για τις συνεντεύξεις, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα.
Εν κατακλείδι, το νέο βαθμολόγιο θα πρέπει να είναι δίκαιο ως προς τα κριτήρια επιλογής να μην επικρατήσουν για άλλη μια φορά στο Δημόσιο οι πελατειακές σχέσεις προκειμένου να συντελεστεί μία ορθή μεταρρύθμιση που μέσω αυτής θα γίνει δυνατό να υπάρχει ένα σύστημα που θα προάγονται στους ανώτατους βαθμούς οι άξιοι και οι ικανοί, ένα σύστημα που θα βασίζεται στις ικανότητες των υπαλλήλων και όχι στις πελατειακές σχέσεις με πολιτικούς παράγοντες.
