Γράφει ο Δημήτρης Κατσαρός
Η νέα κατάταξη για το 2014 της QS των καλύτερων πανεπιστημίων του κόσμου δεν μας προκάλεσε μεγάλη έκπληξη. Τα ιδρύματα των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας κυριαρχούν στη λίστα καταλαμβάνοντας όλες τις 11 πρώτες θέσεις.
Η μάχη για τα πανεπιστήμια των δύο χωρών είναι στήθος με στήθος, με το, MIT, to σημαντικότερο πολυτεχνείο των ΗΠΑ να καταλαμβάνει την πρώτη θέση για άλλη μια φορά, τη δεύτερη θέση το ιστορικό Cambridge και μόλις στη δωδέκατη σειρά να εμφανίζεται πανεπιστήμιο χώρας εκτός των ΗΠΑ και Βρετανίας.
Πιο συγκεκριμένα στην τρίτη θέση βρίσκεται το Imperial College, το οποίο ισοβαθμεί με το Harvard, ενώ η Πέμπτη και έκτη θέση ανήκει στα βρετανικά πανεπιστήμια Oxford και UCL, αντίστοιχα.
Τα αποτελέσματα αυτά δεν μας εκπλήσσουν γιατί παραδοσιακά οι δύο αυτές χώρες καμαρώνουν δικά τους πανεπιστήμια στις πρώτες θέσεις διεθνών κατατάξεων, εδώ και αρκετά χρόνια. Τα αποτελέσματα, αποδίδονται συχνά στο Αγγλοσαξονικό σύστημα πανεπιστημιακής οργάνωσης. Γρήγορα και ευέλικτα προγράμματα σπουδών, μόνιμα ανανεούμενα σε συντονισμό με την αγορά εργασίας, ευέλικτη και δυναμική χρηματοδότηση μη κρατικής προέλευσης.
Οι θέσεις μετά την πρώτη 11άδα μοιράζονται σε ιστορικά πανεπιστήμια της Ευρώπης όπως το πανεπιστήμιο της Ζυρίχης στη 12η θέση και την Γαλλική Ecole Normale Superieure στην 24η, ενώ το καναδικό πανεπιστήμιο του Τορόντο βρίσκεται 20ο στη λίστα και το Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης 22ο.
Στην 100άδα μετά την 44η θέση ο λόγος ανήκει στη Βόρεια Ευρώπη με το πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, της Δανίας να καταλαμβάνει τη 45η, το Λουντ της Σουηδίας την 60η, το Ελσίνκι την 67η, το Λέιντεν της Ολλανδίας την 75η και το Λέουβεν του Βελγίου την 82η.
Αυτές οι εξελίξεις είναι πολύ θετικές για τις παραπάνω χώρες που βλέπουν χρόνο με το χρόνο τα πανεπιστήμιά τους να ανεβαίνουν θέσεις στις κατατάξεις, η οποία άλλωστε συμβαίνει και παράλληλα με την αύξηση των φοιτητών τους από όλον τον κόσμο.
Το ενδιαφέρον που παρατηρούμε εδώ είναι ότι η Σκανδιναβία και οι γείτονές της δεν προσπάθησαν να ανταγωνιστούν τους ηγέτες μιμούμενοι, αλλά αναδεικνύοντας τη δική τους παράδοση με πολύ δυνατή κρατική υποστήριξη, έντονη κοινωνική ευαισθησία ως προς την έρευνα αλλά και την προσβασιμότητα των φοιτητών, δημιουργώντας πανεπιστήμια που εξαλείφουν κοινωνικές ανισότητες και ανεβάζουν συνολικά το πολιτισμικό επίπεδο των κοινωνιών τους, χωρίς να χάνουν την επαφή τους με τις εξελίξεις της αγοράς.
Είναι πολύ σημαντικό να μαθαίνεις από τους πρώτους. Όχι δυστυχώς με τον τρόπο που το κάνει η Ελλάδα. Δεν αρκεί να κατασκευάζουμε νομοσχέδια που είναι κακέκτυπα αντίστοιχων της Βρετανίας, μόνο με το επιχείρημα «κάποια πράγματα πρέπει να αλλάξουν». Αντιθέτως, αυτό αποδεικνύεται συχνά καταστροφικό. Σοβαρός σχεδιασμός εκπαιδευτικής πολιτικής προϋποθέτει μεγαλόπνοο σχέδιο, ενώ πρώτα θα έχουμε συναινέσει ως κοινωνία στις αρχές και τις αξίες στις οποίες θα βασίσουμε τους στόχους μας για τους αποφοίτους του αύριο.
