Γράφει ο Ceteris Paribus
Στο δημόσιο διάλογο για την Ελλάδα, πολλοί μιλούν για “ατύχημα”, αλλά οι μόνοι που δεν φαίνεται να παίρνουν στα σοβαρά αυτό τον κίνδυνο είναι οι κ. Σόιμπλε και Ντράγκι. Ίσως πιστεύουν ακράδαντα ότι η διαπραγμάτευση είναι μια διαδικασία “ορθού λόγου” όπου στο τέλος, ύστερα από τις “μπλόφες” και τις “σκηνοθεσίες”, αποφασίζουν οι ψυχροί καταναγκασμοί του συσχετισμού δύναμης – και άρα δεν υπάρχει άλλη “ορθολογική” κατάληξη εκτός από την αναπόφευκτη υποταγή του ασθενέστερου.
Όμως όταν “ο δαίμονας χορεύει στη συγκυρία”, παραμονεύει επίσης η “πανουργία της Ιστορίας”. Τότε μπορεί από ένα “τυχαίο” γεγονός να ξεπηδήσουν ανεξέλεγκτες δυναμικές. Ο πολύς κ. Γκρίνσπαν, επικεφαλής της αμερικανικής ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ (FED), περιδεής μπροστά στο απρόβλεπτο στοιχείο του ξεσπάσματος της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, δήλωσε ευθαρσώς σε κατάθεσή του στο Κογκρέσο ότι αδυνατεί να καταλάβει πώς έγινε και το ορθολογικό του οικοδόμημα κατέρρευσε ξαφνικά…
Χωρίς να θέλουμε να προδικάσουμε καμία κατάληξη, η ελληνική περίπτωση συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά ώστε να λειτουργήσει τόσο “ο δαίμονας της συγκυρίας” όσο και η “πανουργία της Ιστορίας”… Και μόνο ότι ξεσήκωσε σε τέτοιο βαθμό και τέτοια έκταση τόσο “θόρυβο” σε παγκόσμιο επίπεδο, δείχνει πως ανεξάρτητα από το τι ισχυρίζονται, όλοι διαισθάνονται ότι η ευρωπαϊκή αλλά και η παγκόσμια οικονομία πατούν σε σαθρό έδαφος και είναι ευάλωτες στον παραμικρό σπινθήρα.
Γιατί τα λέμε όλα αυτά; Διότι το “ατύχημα” είναι πολύ κοντά – ίσως να απέχουμε απ’ αυτό λίγες μόλις μέρες! Και αυτό το πιθανό “ατύχημα” το προετοιμάζουν από κοινού -και μέσω του ανταγωνισμού τους ταυτόχρονα- οι κ. Σόιμπλε και Ντράγκι. Δεν μιλάμε για το “ατύχημα” να βρεθεί το ελληνικό Δημόσιο σε αδυναμία να πληρώσει τις υποχρεώσεις του και άρα προ του διλήμματος να πληρώσει μισθούς και συντάξεις ή να κάνει στάση πληρωμών σε τοκοχρεολύσια. Αυτός ο κίνδυνος υπάρχει επίσης, αλλά δεν είναι τόσο άμεσος. Ο άμεσος κίνδυνος είναι να μην μπορούν τα ΑΤΜ και οι τράπεζες να ανταποκριθούν στην πίεση για ανάληψη καταθέσεων, είτε επειδή το κύμα αναλήψεων θα διογκωθεί είτε επειδή η υπάρχουσα ρευστότητα θα περιοριστεί σε οριακά επίπεδα, και στην πραγματικότητα από το συνδυασμό αυτών των δύο παραγόντων.
Οι κ. Σόιμπλε και Ντράγκι έχουν προετοιμάσει πολύ καλά και τις δύο αυτές προϋποθέσεις, η δε Παρασκευή φαντάζει σαν μια “άκρως επικίνδυνη μέρα”. Διότι ο μεν κ. Σόιμπλε φρόντισε ώστε να κριθεί άμεσα και σε “δραματικούς” τόνους αν θα υπάρξει συμφωνία ή ρήξη, ο δε κ. Ντράγκι φρόντισε ώστε οι ελληνικές τράπεζες να είναι σε οριακή αδυναμία να καλύψουν τις ανάγκες αναλήψεων καταθέσεων – η χθεσινή του απόφαση να παράσχει ρευστότητα μόλις 3,5 δισ. ευρώ έναντι 10 δισ. ευρώ που είχαν αιτηθεί νοι τράπεζες, είναι εύγλωττη. Ο πρώτος έχει προετοιμάσει το έδαφος για να ενισχυθεί το κύμα φυγής καταθέσεων σε μη διαχειρίσιμα πλέον επίπεδα όταν η είδηση της ρήξης επιβεβαιωθεί, ο δε δεύτερος έχει δημιουργήσει τις συνθήκες να μη μπορούν οι τράπεζες να ανταποκριθούν σε αυτό.
Και αν η ελληνική κυβέρνηση δεν δεχτεί τον εκβιασμό, όπως είναι πολύ πιθανό; Τότε θα έρθει αναπόφευκτα το “ατύχημα”, και η κυβέρνηση θα αναγκαστεί, ευρισκόμενη σε “νόμιμη άμυνα”, να πάρει μέτρα περιφρούρησης των τραπεζών. Και τότε, το τζίνι θα έχει φύγει από το μπουκάλι.
Άμα σπάσει ο πρώτος κρίκος, τότε το πράγμα δεν θα “μαζεύεται”, κ. Σόιμπλε και Ντράγκι! Και τότε θα δείτε ότι η Lehman Brothers δεν είναι ό,τι πιο “φαντασμαγορικό” έχουμε ακόμη δει… Διότι μετά τις ελληνικές τράπεζες, όλοι θα αρχίσουν να κοιτάνε τις πορτογαλικές, τις ισπανικές, τις ιταλικές, τις γαλλικές… Διότι, κ. Σόιμπλε και Ντράγκι, όταν οδηγείτε εσείς οι ίδιοι, εντελώς προμελετημένα και συνειδητά, συστημικές τράπεζες του ευρωσυστήματος, που εποπτεύονται από τον ίδιο τον κ. Ντράγκι και πρόσφατα έχουν περάσει με επιτυχία τα ευρωπαϊκά stress tests, στα όρια της κατάρρευσης, τότε το μήνυμα που εσείς οι ίδιοι στέλνετε, είναι ότι καμία ευρωπαϊκή τράπεζα, μαζί και οι καταθέσεις της, δεν είναι ασφαλείς. Και αυτό το μήνυμα ισοδυναμέι με πυρηνικλή βόμβα ενάντια στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα…
