Σε ηλικία 73 ετών, ο πρώην υπουργός Μισέλ Μπαρνιέ ετοιμάζεται να αναλάβει τη μεγαλύτερη πρόκληση της μακράς πολιτικής του καριέρας, αναλαμβάνοντας την πρωθυπουργία εν μέσω πολιτικής κρίσης.
Του Emmanuel Galiero
«Δεν έχω πυρετό». Ο Μισέλ Μπαρνιέ αρέσκεται να το λέει αυτό με χαμόγελο. Αναλαμβάνει τη θέση του πρωθυπουργού σε ηλικία 73 ετών, οπλισμένος με την ηρεμία των παλαιών στρατευμάτων και την εμπειρία ενός εκλεγμένου αξιωματούχου που γνωρίζει καλά τις πιο περίπλοκες πολιτικές καταστάσεις. «Καθώς δεν είναι υποψήφιος για το 2027, δεν θα είναι στο δρόμο κανενός. Το ευρωπαϊκό του προφίλ και το έργο του σε περιβαλλοντικά θέματα θα μπορούσαν να τον βοηθήσουν. Εν τέλει, η υποψηφιότητά του είναι μια υποψηφιότητα κατευνασμού σε μια ευαίσθητη περίοδο», εκμυστηρεύεται στέλεχος των Républicains, την πολιτική οικογένεια στην οποία ο Μπαρνιέ υπερηφανευόταν πάντα ότι παρέμενε πιστός.
Κάποιος από το περιβάλλον του, ο οποίος τον παρακολουθούσε κατά τη διάρκεια των μακρών εβδομάδων αγωνίας και μέσα στην ομίχλη της αναβλητικότητας του Μεγάρου των Ηλυσίων, μας διαβεβαιώνει ότι η στρατηγική του Μισέλ Μπαρνιέ δεν ήταν να κάνει προεκλογική εκστρατεία απευθείας με τον Εμανουέλ Μακρόν, αλλά μέσω «προχωρημένων επαφών» με το Μέγαρο των Ηλυσίων και τον πανίσχυρο γενικό γραμματέα του, Αλέξις Κοχλέρ. Ωστόσο, ο «άνθρωπος του Brexit» έχει καταστήσει σαφές ότι είναι έτοιμος να αναλάβει τον ρόλο, αν οι περιστάσεις τον αναγκάσουν να το πράξει. Συγκεκριμένα, έχει εκμυστηρευτεί τις προθέσεις του στον Νικολά Σαρκοζί, τον Ζεράρ Λαρσέρ και τον Λοράν Βοκιέ, ενώ καλλιεργεί τους καρπούς ενός μεγάλου κήπου φιλικών σχέσεων με πολυάριθμα ρελέ της πολιτικής τάξης. Όταν οι Les Républicains έπρεπε να επιλέξουν έναν υποψήφιο για να υπερασπιστεί τα χρώματα της Δεξιάς στις προεδρικές εκλογές του 2022, ο Μισέλ Μπαρνιέ ήταν εκείνος που μπορούσε να επιδείξει τον μεγαλύτερο αριθμό κοινοβουλευτικών υποστηρικτών.
Καλοσύνη
Το 2021, κατά τη διάρκεια των προκριματικών εκλογών των LR που τον έφεραν αντιμέτωπο με τη Βαλερί Πεκρές και τον Ερίκ Τσιότι, μεταξύ άλλων, ο πρώην διαπραγματευτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Brexit επανεμφανίστηκε με τη λάμψη της επιτυχίας του στις Βρυξέλλες ανάμεσα σε μια Δεξιά κουρασμένη από την αποτυχία. Σε μια χώρα ήδη κατακερματισμένη και σημαδεμένη από μια μορφή υπερπροεδροποίησης, εμφανίστηκε σε ορισμένους ως μια προσωπικότητα ικανή να ηρεμήσει τη χώρα, ενώ άλλοι ειρωνεύτηκαν ότι η εικόνα του ήταν πολύ ξεπερασμένη. Στο παρασκήνιο, ωστόσο, οι Μπαρνιεριστές εκθείαζαν τις αρετές ενός ανθρώπου που είχε διατελέσει τέσσερις φορές υπουργός μεταξύ 1993 και 2009 (Περιβάλλον, Ευρωπαϊκές Υποθέσεις, Εξωτερικές Υποθέσεις, Γεωργία και Αλιεία) και οπλισμένος με ένα σταθερό ιστορικό ως εκλεγμένος αξιωματούχος που είχε αναλάβει κάθε είδους τοπικές ευθύνες πριν από μια αξιοσημείωτη ευρωπαϊκή καριέρα. Γενικός σύμβουλος, πρόεδρος της Σαβοΐας, βουλευτής, γερουσιαστής, Ευρωπαίος Επίτροπος και, τέλος, υπεύθυνος για τον καθορισμό των μελλοντικών σχέσεων της ΕΕ με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Παιδί της La Tronche στο Isère, εκπαιδευμένος στην École supérieure de commerce στο Παρίσι και πολιτικά προσηλωμένος στη Δεξιά από το 1976 (UDR, RPR, UMP και LR), αυτός ο γκωλιστής έχει οικοδομήσει μια πολιτική κουλτούρα βασισμένη στην ομαδικότητα, την υπομονή, την ανάγκη να μιλάει με όλους και τη χρησιμότητα της συνάντησης. Ο Ζαν-Πιερ Ραφαρίν, συμμαθητής του στο Sup de Co, μας προειδοποίησε να μην «υποτιμήσουμε» τον «στρατηγό» που κρύβει μέσα του.
Ένας «στρατηγός», αναμφίβολα, αλλά το ανάστημά του ήταν ωστόσο αποδυναμωμένο από μερικούς «ερεθισμούς». Διότι οι πιο δύσπιστοι της Δεξιάς, πέρα από την επιθυμία για ανανέωση, ήταν συχνά επιφυλακτικοί για μια ευρωπαϊκή διάσταση που θα μπορούσε να τον καταστήσει πολύ κοντά στον Εμανουέλ Μακρόν. Άλλοι ήταν επίσης επιφυλακτικοί για το «τεχνοκρατικό» προφίλ του στις Βρυξέλλες και για ένα στυλ που μερικές φορές θεωρείται «βαρετό». Άνθρωπος των θεμάτων, ο Μισέλ Μπαρνιέ δεν είναι ο τύπος που θα διαφωνήσει με έναν αντίπαλο σε ένα τηλεοπτικό πλατό, και ίσως είναι αυτό το μαχητικό πνεύμα που του έλειπε συχνά τα τελευταία χρόνια για να πείσει τους πολιτικούς του φίλους. «Ποτέ δεν άφησε κανέναν να τον πιέσει. Προσέξτε να μην τον ενοχλείτε για πολύ καιρό, γιατί θα ανταποδώσει, βίαια αν χρειαστεί», προσδιόρισε ένας στενός φίλος κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στο La Réunion.
Ανυπομονησία
Είχε επιστρέψει στο οπτικό πεδίο της Δεξιάς, δηλώνοντας τη διαθεσιμότητά του να συμμετάσχει στην ανασυγκρότηση της πολιτικής του οικογένειας, αλλά με κάποια αίσθηση μετριοπάθειας. Συχνά έδινε την εντύπωση ότι ήθελε να αφήσει το στίγμα του χωρίς να βιάζεται. Με άλλα λόγια, να καταστήσει τον εαυτό του επιθυμητό και όχι επιβαλλόμενο. Όταν η επιλογή του Τιερί Μποντέ για το Ματινιόν αναστάτωνε όλο το Παρίσι, οι φίλοι του έτρεχαν στο παρασκήνιο: «Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι οι δημοσιογράφοι δεν σκέφτονται πλέον τον Μισέλ, τον άνθρωπο που πέτυχε το Brexit που θεωρούσαμε αδύνατο, που πήρε μέρος στους τελευταίους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, που έχει 30 χρόνια τοπικών εντολών χωρίς να χάσει ποτέ τοπικές εκλογές, που είναι οπλισμένος με πραγματικά οικολογικά διαπιστευτήρια και που δεν έχει εγωισμό ή προσωπική ατζέντα, εκτός από την επιθυμία του να βγάλει τη χώρα από την παρούσα κατάσταση» εκμυστηρεύτηκε ένας από αυτούς,
Εκτός από το βιογραφικό του, οι υποστηρικτές του θεωρούσαν επίσης ότι ήταν ο πιο πιθανός υποψήφιος της Δεξιάς που θα μπορούσε να εξασφαλίσει μια σχετική πλειοψηφία στη Συνέλευση. «Με την πιθανή εξαίρεση των Insoumis, είναι από τους λίγους που μπορούν να βρουν υποστήριξη από τα LR, Ensemble, Liot, μέρος του PS, τους οικολόγους και τους Ciottists, εξασφαλίζοντας παράλληλα την ουδετερότητα του RN», υπερασπίστηκαν όσοι βρίσκονται κοντά του, αν και την Τετάρτη είχαν θεωρήσει δεδομένη τη λύση του Ξαβιέ Μπερτράν, «από καθαρή κόπωση». Τις τελευταίες ώρες, όμως, όλα επιταχύνθηκαν για τον άνθρωπο που είχε τον χρόνο να εκθέσει εκτενώς το όραμά του για τη χώρα.
Αφού υπερασπίστηκε τη «μέθοδό» του για τη συσπείρωση του LR από τον Απρίλιο του 2021, υποσχέθηκε, τρεις μήνες αργότερα, να είναι στο «ραντεβού» και να μεταφέρει ένα προεδρικό σχέδιο για τη Δεξιά. «Θέλω να είμαι ένας πρόεδρος που θα σέβεται τους Γάλλους και θα κάνει τους Γάλλους να με σέβονται», υποσχέθηκε ο Μισέλ Μπαρνιέ, την ώρα που εμφανιζόταν ως αντίπαλος του Εμανουέλ Μακρόν για τις προεδρικές εκλογές του 2022. Έπειτα από μια εξαντλητική εσωτερική εκστρατεία, η ιστορία θα τον ανάγκαζε να υποκύψει στην τρίτη θέση, πίσω από τον Ερίκ Τσιότι και τη Βαλερί Πεκρές, αλλά αυτοί οι πολύμηνες μάχες θα του επέτρεψαν να καθορίσει τις προγραμματικές του γραμμές. Για παράδειγμα, υποστήριζε ένα «ηλεκτροσόκ της εξουσίας για την προστασία των Γάλλων» και την απέλαση των ξένων που αποτελούσαν σοβαρή απειλή. Κατήγγειλε επίσης την «υπερβολική εγκληματικότητα των αλλοδαπών» και δήλωσε ότι ήταν υπέρ της κατάργησης του δικαιώματος νομιμοποίησης στη Μαγιότ και τη Γαλλική Γουιάνα.
Προσπαθώντας να ενώσει το LR, ο Μισέλ Μπαρνιέ δεν μπόρεσε να αποτρέψει τη σεισμική μετατόπιση του κόμματος μετά τις ευρωεκλογές του περασμένου Ιουνίου, όταν ο Ερίκ Τσιότι, πρόεδρος του κινήματος, αποφάσισε να υπογράψει εκλογική συμφωνία με το RN. Με το να γίνει πρωθυπουργός την Πέμπτη, ο Μισέλ Μπαρνιέ μπορεί να φανταστεί ότι η επιστροφή της Δεξιάς στην εξουσία θα ήταν ένας χρήσιμος τρόπος επανένωσης μιας κατεστραμμένης πολιτικής οικογένειας. Σαν μια τελευταία πρόκληση.
