Η ομάδα που παρουσίασε η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αντικατοπτρίζει την εξουσία της και την αλλαγή της ισορροπίας δυνάμεων μεταξύ των κρατών μελών εντός της Ευρώπης.
Πέρα από τις ανατροπές της τελευταίας στιγμής, η σύνθεση της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής που παρουσιάστηκε την Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου αντανακλά τρεις τάσεις: την εξουσία της προέδρου της, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τη μεταβαλλόμενη ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των κρατών μελών εντός της Ευρώπης και, ταυτόχρονα, την άνοδο των δεξιών πολιτικών δυνάμεων που επιβεβαιώθηκε από τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο.
Αν και απέτυχε να εξασφαλίσει την ισοτιμία σε αυτό το σώμα, το οποίο τελικά αποτελείται μόνο από έντεκα γυναίκες σε σύνολο είκοσι επτά επιτρόπων, η πρώην υπουργός Άμυνας της Άνγκελα Μέρκελ δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τους «ισχυρούς άνδρες» στον τρόπο με τον οποίο προσέγγισε τη δεύτερη θητεία της. Το επεισόδιο, όχι και τόσο ένδοξο για τη Γαλλία, που οδήγησε στην απομάκρυνση του Τιερί Μπρετόν, τον οποίο δεν ήθελε λόγω της προσωπικής τους εχθρότητας, και στην αντικατάστασή του την τελευταία στιγμή από τον πιο πειθήνιο Stéphane Séjourné, κατέδειξε την ικανότητά της να στέκεται απέναντι στον πρόεδρο ενός από τα δύο μεγαλύτερα κράτη της Ένωσης, χωρίς ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη για τις υπηρεσίες που προσέφερε.
Σε γενικές γραμμές, ο Πρόεδρος προσπάθησε να εκδιώξει τις πιο ταραχώδεις προσωπικότητες. Είναι σημαντικό να οικοδομήσει τώρα μια αποτελεσματική σχέση με τον νέο Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον Πορτογάλο Αντόνιο Κόστα.
Η ίδια προερχόμενη από ένα χριστιανοδημοκρατικό κόμμα, το γερμανικό CDU, η κ. Φον ντερ Λάιεν έχει στα χέρια της ένα σώμα Επιτρόπων που κυριαρχείται από τη Δεξιά – δεκατρείς από αυτούς προέρχονται από το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ). Σε ένα ανησυχητικό σημάδι των καιρών, αναγκάστηκε να συμπεριλάβει εκπροσώπους της ακροδεξιάς, τον Ιταλό Ραφαέλε Φίττο του κόμματος Fratelli d’Italia ως εκτελεστικό αντιπρόεδρο και τον Αυστριακό Μάγκνους Μπρούνερ του ÖVP, ο οποίος θα διαχειριστεί το μεταναστευτικό ζήτημα.
Μια άλλη πραγματικότητα είναι η αυξανόμενη επιρροή των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, στο πλαίσιο του ρωσικού πολέμου στην Ουκρανία, σε σύγκριση με τη σχετική αποδυνάμωση της επιρροής της Γερμανίας και της Γαλλίας. Η Πολωνία επωφελείται κερδίζοντας την κρίσιμη θέση του Επιτρόπου Προϋπολογισμού. Οι χώρες της Βαλτικής έχουν το πάνω χέρι στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας: η Εσθονή Κάγια Κάλλας αναλαμβάνει τη θέση του Ισπανού Ζοζέπ Μπορέλ και ο Λιθουανός Άντριους Κουμπίλιους αναλαμβάνει το νέο χαρτοφυλάκιο Άμυνας, το πεδίο εφαρμογής του οποίου δεν έχει ακόμη καθοριστεί.
Ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα
Η Γαλλία, από την πλευρά της, χάνει έναν επίτροπο ο οποίος, παρά τις αναταράξεις του, είχε ένα εξαιρετικό ευρωπαϊκό ιστορικό. Το Παρίσι υποστηρίζει ότι, σε αντάλλαγμα, απέκτησε όχι μόνο τη θέση του εκτελεστικού αντιπροέδρου αλλά και ένα βασικό χαρτοφυλάκιο με ιδιαίτερα ευρύ πεδίο εφαρμογής, τη βιομηχανική στρατηγική, το οποίο αντανακλά τη φιλοδοξία του Εμανουέλ Μακρόν για ευρωπαϊκή κυριαρχία.
Στα χαρτιά, αυτό είναι αλήθεια. Αλλά στις Βρυξέλλες, οι προσωπικότητες μετράνε. Η πρακτική εμπειρία θα δείξει αν ο κ. Σεζουρνέ, ο οποίος γνωρίζει καλά την ευρωπαϊκή μηχανή αλλά είναι νέος στον οικονομικό και βιομηχανικό τομέα, θα μπορέσει να σταθεί απέναντι στους έμπειρους Επιτρόπους που υποτίθεται ότι εποπτεύει, όπως ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, αρμόδιος για την οικονομία, και ο Μάρος Σέφτσοβιτς, αρμόδιος για το εμπόριο, και να αντιμετωπίσει την ισπανίδα αντιπρόεδρο, Τερέζα Ριμπέρα, ένα πολιτικό βαρίδι, υπεύθυνη για την οικολογική μετάβαση και φημολογείται ως αντιπυρηνική. Θα πρέπει επίσης να αποβάλει την εικόνα του ως ιμάντας μεταφοράς του προέδρου Μακρόν.
Πρόκειται για ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα. Υπό το πρίσμα της τεράστιας επενδυτικής πρόκλησης και της απώλειας ανταγωνιστικότητας που αποκαλύπτει η πρόσφατη έκθεση του Μάριο Ντράγκι, πρέπει να ελπίζουμε πολύ ότι θα τα καταφέρει, για την Ευρώπη ακόμη περισσότερο από ό,τι για τη Γαλλία.
