Η σύγκρουση, η οποία έχει ήδη προκαλέσει το θάνατο 150.000 ανθρώπων, δεν μπορεί να έχει στρατιωτική ολοκλήρωση. Η απαραίτητη κατάπαυση του πυρός απαιτεί τον τερματισμό της παρέμβασης τρίτων χωρών και πρέπει να οδηγήσει σε πολιτικές διαπραγματεύσεις που θα περιλαμβάνουν εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών του Σουδάν, οι οποίοι έριξαν τη δικτατορία το 2019.
Μακριά από την Ουκρανία και τη Γάζα, ένας άλλος φοβερός πόλεμος, με θέματα λιγότερο οικεία στα δυτικά μάτια, μαίνεται στο Σουδάν, μια χώρα της Ανατολικής Αφρικής που είναι υπερτριπλάσια σε μέγεθος από τη Γαλλία, με στρατηγική θέση χάρη στην ακτογραμμή της στην Ερυθρά Θάλασσα, μια σημαντική οδό για το παγκόσμιο εμπόριο. Η έναρξη των συνομιλιών για την κατάπαυση του πυρός στη Γενεύη την Τετάρτη 14 Αυγούστου επανέφερε τα φώτα της δημοσιότητας στον εμφύλιο πόλεμο που μαίνεται από τον Απρίλιο του 2023 μεταξύ του στρατού, υπό τον στρατηγό Αμπντέλ Φατάχ Αμπντελραχμάν Αλ Μπουρχάνε, και των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF) του πρώην αναπληρωτή του, στρατηγού Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο, με το παρατσούκλι «Χεμέτι», μέλους της πολιτοφυλακής Τζαντζαγουίντ που συμμετείχε στη γενοκτονία στο Νταρφούρ τη δεκαετία του 2000. Το 2021, οι δύο στρατηγοί ανέτρεψαν από κοινού τη μεταβατική δημοκρατική κυβέρνηση με πραξικόπημα, εξαλείφοντας τα κέρδη της λαϊκής εξέγερσης που ανέτρεψε την ισλαμιστική δικτατορία του Ομάρ αλ Μπασίρ το 2019.
Η έκβαση των συνομιλιών της Γενεύης, που διεξάγονται υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι αβέβαιη, καθώς ο στρατός του στρατηγού Αλ-Μπουρχάνε αρνείται να συμμετάσχει. Στόχος των συνομιλιών είναι να βρεθούν οι προϋποθέσεις για την επίτευξη εκεχειρίας στη σύγκρουση αυτή, η οποία έχει ήδη προκαλέσει τον θάνατο 150.000 ανθρώπων, σύμφωνα με αμερικανική εκτίμηση, έχει αναγκάσει 11 εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και άλλα 2,3 εκατομμύρια να καταφύγουν σε γειτονικές χώρες. Με τα αντιμαχόμενα μέρη να εμποδίζουν την πρόσβαση στην επισιτιστική βοήθεια, 25 εκατομμύρια Σουδανοί -περισσότεροι από το μισό πληθυσμό της χώρας- υποφέρουν από σοβαρή πείνα.
Ο λιμός έχει εξαπλωθεί ακόμη και στον καταυλισμό Zamzam για τους εκτοπισμένους στο Βόρειο Νταρφούρ. Η Unicef αναφέρει ότι εκατοντάδες γυναίκες και κορίτσια έχουν βιαστεί από τους μαχητές και τα παιδιά που γεννήθηκαν από αυτή τη βιαιότητα έχουν εγκαταλειφθεί. Ο πόλεμος, η πείνα και οι θηριωδίες έχουν επιδεινωθεί από τις καταρρακτώδεις βροχές και έχουν δημιουργήσει, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, «μία από τις χειρότερες ανθρωπιστικές κρίσεις» των τελευταίων δεκαετιών.
Αυτή η σύγκρουση, με τις καταστροφικές της συνέπειες, συνεχίζεται επειδή οι πρωταγωνιστές βοηθούνται από ξένες χώρες. Ενώ η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία υποστηρίζουν τον επίσημο στρατό, η RSF λαμβάνει υποστήριξη από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Ρωσία. Αυτός ο πόλεμος δι’ αντιπροσώπων παρασύρει στο πέρασμά του πολυάριθμες ένοπλες ομάδες και, εκούσια ή ακούσια, δεκάδες χιλιάδες αμάχους. Έχει metaferue;i sε πολλαπλές τοπικές συγκρούσεις, αναζωπυρώνοντας πανάρχαιες εθνοτικές εντάσεις μεταξύ του αραβικού και του μαύρου πληθυσμού, σε ένα κλίμα όπου τα όπλα πολλαπλασιάζονται και κυκλοφορούν καλύτερα από τα βασικά τρόφιμα.
Ισχυρή διεθνής πίεση
Όπως έδειξε έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, όπλα που κατασκευάζονται στην Κίνα, τη Ρωσία, τη Σερβία, την Τουρκία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Υεμένη παραδίδονται στο Σουδάν, ιδίως στο Νταρφούρ, παρά το εμπάργκο των Ηνωμένων Εθνών στη δυτική αυτή περιοχή της χώρας από το 2004. Όμως δεν μπορεί να υπάρξει στρατιωτική λύση στη σύγκρουση που κατακλύζει το Σουδάν, καθώς κανένας από τους δύο πολέμαρχους δεν θα μπορούσε να κυβερνήσει μόνος του τη χώρα, έχοντας χάσει κάθε νομιμοποίηση στα μάτια των πολιτών που βρίσκονται σε διασταυρούμενα πυρά.
Η ουσιαστική κατάπαυση του πυρός απαιτεί τον τερματισμό των παρεμβάσεων από τρίτες χώρες και πρέπει να οδηγήσει σε πολιτικές διαπραγματεύσεις που θα περιλαμβάνουν εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών του Σουδάν, οι οποίοι έριξαν τη δικτατορία το 2019. Μόνο η ισχυρή διεθνής πίεση μπορεί να επιφέρει μια τέτοια αλλαγή. Η αποτελεσματική άσκηση αυτής της πίεσης σημαίνει να βγει ο φρικτός πόλεμος στο Σουδάν από την ταπεινωτική σιωπή που τον περιβάλλει.
