Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας*
Πρέπει να παραδεχτούμε ότι αυτή τη φορά η Ε.Ε. έκανε βήματα προόδου στον τρόπο αντιμετώπισης κρίσεων. Αμάθητη και άγουρη, το 2010, αφέθηκε στην… εμπειρία του ΔΝΤ, αποδεχόμενη την έλλειψη διορατικότητας που θα επέτρεπε τον έγκαιρο σχεδιασμό ενός διαχειριστικού πλάνου για την περίπτωση του ¨κακού σεναρίου” που όλοι απεύχονται αλλά κάποιες φορές γίνεται πράξη.
Τώρα, περιόρισε τη αναποφασιστικότητα, παρέκαμψε τις δογματικές φοβίες και συνειδητοποίησε ότι οι απρόσμενες συγκυρίες απαιτούν και πρόσκαιρες απρόσμενες παρεμβάσεις. Βρέθηκε λοιπόν με κάποιου είδους αμοιβαιοποίηση μέρους του δημόσιου χρέους και ένα φιλόδοξο αναπτυξιακό πακέτο. Ελπίζουμε ένα πιο φιλόδοξο και κυρίως πιο αποτελεσματικό πρόγραμμα ενίσχυσης της οικονομίας, από το περιβόητο πακέτο Γιουνκέρ που ούτε μοχλεύθηκε στις αγορές όσο αναμενόταν, ούτε το αισθάνθηκε η παραγωγή όσο εξαγγέλθηκε.
Προσδοκώντας, λοιπόν, τη δράση, ουσιαστικά, ενός δεύτερου ΕΣΠΑ και ενός νέου δανείου 9 δισ. με ευνοϊκούς όρους, αναζητούμε το κατάλληλο επιχειρηματικό σχέδιο για την βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση των συγκεκριμένων κεφαλαίων. Επιτροπές, καθηγητές, ειδικοί, ειδήμονες θα συγκεντρωθούν για να αξιολογήσουν τις εθνικές προτεραιότητες και να εκπονήσουν σχέδιο δράσεων.
Καταρχάς, να μην ξεχνάμε, τις προϋποθέσεις με βάση τις οποίες μας χορηγείται αυτό το ποσό.. Άλλωστε οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν μας επέτρεψαν να το αμελήσουμε προβαίνοντας σε σχετικές προειδοποιητικές επισημάνσεις. Η βασική στόχευση τους θα πρέπει να είναι επενδυτική, σε τομείς μακροπρόθεσμης επιρροής. και με σαφή μεταρρυθμιστικό προσανατολισμό.
Όπως έγραψα και στο αμέσως προηγούμενο άρθρο μου οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες, εδώ και δεκαετίες σε τομείς όπως η δημόσια διοίκηση ή οι κανόνες λειτουργίας της αγοράς, αλλά δεν αποδίδουν άμεσα κι αυτή την ώρα, το κύριο ζητούμενο είναι η συγκράτηση της ύφεσης και η προστασίας των επιχειρήσεων και της απασχόλησης.
Ναι, η περαιτέρω ψηφιοποίηση των κρατικών δομών, μειώνει το λειτουργικό κόστος, τη γραφειοκρατία και το περιθώριο συναλλαγής ανάμεσα στους δημόσιους φορείς και ιδιώτη. Ναι, η περιβαλλοντική ευαισθησία έχει αναδειχθεί σε κρίσιμο παράγοντα των καιρών μας αλλά σε μικρές, μη βιομηχανικές χώρες όπως η δική μας ο μετασχηματισμός προς πιο φιλικές για το περιβάλλον πρακτικές δεν μπορεί να απορροφά πλειοψηφικά την προσοχή και τους πόρους μας.
Υπενθυμίζω συχνά την προ μερικών ετών μελέτη της McKinsey η οποία με τις απαραίτητες τροποποιήσεις και προσαρμογές αρκεί ως αναπτυξιακός μπούσουλας. Η ανάδειξη του δωδεκάμηνου τουρισμού σε όλες τις μορφές του, η ναυτιλιακή εξειδίκευση, η ποιοτική γεωργική παραγωγή, η αξιοποίηση της γεωπολιτικά κρίσιμης διαμετακομιστικής θέσης μας και μια σειρά ακόμη πεδίων αποτελούν αρκετό πεδίο προσέλκυσης επενδυτικών πρωτοβουλιών και αξίζουν την κρατική ενίσχυση.
Μακάρι η σχετική επιτροπή να λάβει υπόψη της τα υπάρχοντα ερευνητικά στοιχεία, να τα τεκμηριώσει περαιτέρω και να επικεντρωθεί, όχι σε θεωρητικές “εξερευνήσεις” μελλοντικού ορίζοντα αλλά σε καινοτόμες ιδέες ενεργοποίησης των υγιών οικονομικών δυνάμεων, που πλήττονται για πολλοστή φορά χωρίς δική τους ευθύνη.
*Οικονομολόγος – Ψυχολόγος, Συγγραφέας
