Γράφει ο Ζαχαρίας Λουδάρος
Follow @LOUDPLUS
Στα τέλη της δεκαετίας του 60, στις χώρες της Δύσης, έγινε μια μεγάλη επανάσταση. Είναι αυτή που σχηματικά αποκαλούμε «Μάη του 68» και η οποία δεν έμοιαζε με καμία από τις προηγούμενες επαναστάσεις στην ιστορία του δυτικού πολιτισμού, καθότι δεν ήταν ούτε πολιτική, ούτε οικονομική, ούτε κοινωνική. Ήταν μια πολιτισμική επανάσταση, η οποία αμφισβήτησε ολόκληρη την αστική παράδοση, ζητώντας την κατάργηση κάθε δεσμευτικής ιεραρχίας και αποθεώνοντας την ηδονή, σε όλες τις εκδοχές της, ως αναπαλλοτρίωτο φυσικό δικαίωμα για κάθε άνθρωπο.
Η επανάσταση αυτή είχε ως διακηρυγμένο στόχο την ανθρώπινη αυτοπραγμάτωση. Αλλά όχι με τον τρόπο που την ήθελε η αστική ηθική, δηλαδή σαν έναν επίμονο και επίπονο δρόμο ωρίμανσης του χαρακτήρα και του πνεύματος. Αλλά σαν ένα «εδώ και τώρα» που θα το καθιστούσε εφικτό η φαντασία, εξού και το περίφημο σύνθημα «η φαντασία στην εξουσία».
Μπορεί ο Ντε Γκωλ να νίκησε τον Κον Μπετίτ στους δρόμους του Παρισιού, όμως – τουλάχιστον κατά τον γράφοντα – η επανάσταση αυτή νίκησε. Νίκησε διότι με έναν αθόρυβο τρόπο εξόρισε δια παντός τους «καλούς τρόπους» της αστικής ευγένειας, επέβαλε τις προκλητικές εμφανίσεις σαν κι αυτές του προσφάτως αποδημήσαντα David Bowie και μετατόπισε το επίκεντρο της ζωής από τη μέρα στη νύχτα. Το κυριότερο όμως ήταν πως άλλαξε για πάντα το ηθικό πρότυπο της κυρίαρχης τάξης. Κατακρήμνισε από το θρόνο του τον εγκρατή ενοχικό προτεστάντη αστό και έχρισε νέο «βασιλιά» τον Αναρχικό Τραπεζίτη, ακριβώς έτσι όπως τον περιγράφει ο Φερνάντο Πεσσόα. Ο ήρωας του δημοφιλούς αυτού βιβλίου, κατάφερε να γίνει τόσο πολύ πλούσιος, με αποτέλεσμα πια να είναι ελεύθερος από το χρήμα. Και έτσι, κατόρθωσε να αποκτήσει την κοινωνική ελευθερία, τον απόλυτο στόχο του αναρχισμού!
Καρπός αυτής της πολιτισμικής επανάστασης ήταν οι εταιρείες τεχνολογίας και επικοινωνιών των ΗΠΑ που γεννήθηκαν μέσα από τη φαντασία και το αίτημα της προσωπικής απελευθέρωσης από τα δεσμά του χρήματος, κατακτώντας το. Τα παραδείγματα είναι γνωστά και είναι περιττό να θυμίσω τους μεταμοντέρνους «Κονκισταδόρες» που «πάτησαν το πόδι» στο El Dorado του ανεξερεύνητου ψηφιακού κόσμου που μόλις είχε ανακαλυφθεί. Και τελικά αποδείχθηκε πως η φαντασία κατάφερε να αλλάξει τον κόσμο καθώς εξαιτίας της ψηφιακής επανάστασης τίποτα δεν μπορεί να είναι ίδιο όπως πριν.
Η παλιά αστική τάξη πραγμάτων έχει τελειώσει για τον δυτικό κόσμο. Γι αυτό και δεν έχουν πλέον απολύτως καμία σημασία οι όροι της παραδοσιακής πολιτικής γεωγραφίας όπως εμφανίζονταν στον οριζόντιο άξονα, όπου στο ένα άκρο ήταν ή Δεξιά και στο άλλο η Αριστερά και στη μέση το Κέντρο. Σήμερα το οριζόντιο πολιτικό σύστημα τέμνεται εκ των πραγμάτων και από έναν κατακόρυφό άξονα που έχει «πάνω» και «κάτω». Άξονας που έχει να κάνει με την ανθρώπινη αυτοπραγμάτωση, τη διαρκή υπέρβαση των συνόρων της φαντασίας και την ευρύτητα της αντίληψης για τα πράγματα και τον κόσμο που μας περιβάλλει.
Η προσθήκη μιας νέας διάστασης στον πολιτικό χώρο έχει τεράστιας σημασίας επιπτώσεις. Η επίκληση αξιών όπως η ελευθερία, η ισότητα και η αδελφότητα δεν έχει κανένα νόημα εάν δεν αφορούν τον καθένα προσωπικά στη διεκδίκηση της αυτοπραγμάτωσής του «εδώ και τώρα». Όπως επίσης καμία πολιτική απόφαση δεν μπορεί να είναι η σωστή, στο μέτρο που δεν λαμβάνει υπόψη της την πυκνότητα του χρόνου που έχει επιβάλλει πλέον παγκοσμίως η οικονομία των δικτύων. Γι αυτό και συνήθως οι πολιτικές αποφάσεις λαμβάνονται καθυστερημένα με αποτέλεσμα όλα τα προβλήματα να μετατρέπονται σε κρίσεις και η διακυβέρνηση να είναι μια συνεχής διαχείριση κρίσεων. Η Ε.Ε είναι ο ορισμός αυτής της παροιμιώδους ανικανότητας συγχρονισμού με την πυκνότητα του πολιτικού χρόνου που επιβάλλουν οι ταχύτητες των δικτύων. Όταν όλα είναι “real time”, τότε το πολιτικό «εδώ και τώρα» δεν μπορεί να είναι σύνθημα αλλά κυβερνητική πρακτική. Η Ελλάδα ασφαλώς είναι η χειρότερη περίπτωση στην Ε.Ε.
Σίγουρα για το ελληνικό πολιτικό προσωπικό όλη αυτή η συλλογιστική ηχεί τουλάχιστον παράξενη. Κι αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα. Ζούνε σε άλλο «χρόνο». Μαζί ασφαλώς με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ομολόγους τους. Είναι ο λόγος για τον οποίο ο πρωθυπουργός της Σιγκαπούρης Lee Hsien Loong είναι ο μόνος πολιτικός στον κόσμο που ξέρει να γράφει κώδικα, όπως ανακοίνωσε ο Mark Zuckerberg με προσωπικό του ποστ κατά τη συνάντησή τους στην έδρα του Facebook. Κανένας Ευρωπαίος πρωθυπουργός δεν έχει μια αντίστοιχη δεξιότητα. Αντίθετα έχουμε ένα Γιούνκερ, ο οποίος παριστάνει τον «μποέμ» της παλιάς αστικής τάξης, πίνοντας και σαχλαμαρίζοντας. Κι ο άνθρωπος αυτός διαχειρίζεται τη μεγαλύτερη κρίση στην Ευρώπη μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Μαζί με τον «δικό μας» Δημήτρη Αβραμόπουλο. Αυτή είναι η Ευρώπη… σήμερα!
Όταν η Ευρώπη φτάνει σε τέτοια χάλια, είναι η ώρα να σαλπάρει κανείς για Αμερική! Το έχει αποδείξει η ιστορία…
ΥΓ1: Αρέσει, δεν αρέσει, ο Γιάνης Βαρουφάκης είναι ό,τι πιο κοντινό θα μπορούσαμε να έχουμε σε… Αναρχικό Τραπεζίτη. Το ό,τι έφτασε μάλιστα να βάλει και εισιτήριο 12 ευρώ για να παρακολουθήσει κανείς την ιδρυτική πράξη του DiEM25 τον κάνει στα μάτια μου… θεούλη! Επιπλέον, τo ό,τι κάνει παρέα με πραγματικά ευφυείς ανθρώπους όπως ο Brian Eno, εκ των αρχηγών της πολιτισμικής επανάστασης του 60-70, δείχνει πως εκτός από το twitter καταλαβαίνει κι από άλλα πράγματα. Ίσως και από το πώς αλλάζουν τον κόσμο τα … βαρυτικά κύματα. Ο «Βαρού» είναι ένας μη – πολιτικός πολιτικός. Κι αυτό κάνει μεγάλη διαφορά. Οπότε λέω αφελώς: Εδώ που φτάσαμε, μήπως ήρθε η ώρα να ανακαλύψουμε την Αμερική;
ΥΓ2: Make love, not war. Μεγάλη αλήθεια! Μέρα που είναι κιόλας…
ΥΓ3: Τηρουμένων των ιστορικών αναλογιών, ό,τι ήταν οι καραβέλες στην εποχή της ανακάλυψης του Νέου Κόσμου, είναι οι σημερινές επιχειρήσεις της «νέας οικονομίας» που επιχειρούν, άλλες με επιτυχία και άλλες όχι, τον διάπλου του διαδικτύου για να φτάσουν και να έχουν θέση στον θαυμαστό καινούργιο ψηφιακό κόσμο. Δεν ξέρω αν μπορούν ακόμη να γράφουν ιστορία οι παρέες , σίγουρα όμως έχουν καλές ιστορίες για να αφηγηθούν. Μη χάσετε το storytelling της μεγάλης παρέας της i-Dialogue, αύριο Δευτέρα 15.2.2016, 5μμ – 9 μμ, στο Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα Μερκούρη στο Θησείο. Η γνώση είναι δύναμη και πρέπει να μοιράζεται ΕΛΕΥΘΕΡΑ!
