Γράφει ο Ceteris Paribus
Το «κανόνι» της αλυσίδας σούπερ μάρκετ Μαρινόπουλος είναι ένα πολυσήμαντο γεγονός. Δεν πρόκειται για απλή χρεοκοπία, αλλά για «μολυσματικό ιό» που απειλεί να μεταδώσει την «ασθένεια» σε πολλές άλλες επιχειρήσεις. Τα χρέη ύφους 1,3 δισ. ευρώ προς κάθε είδους προμηθευτές αλλά και προς το κράτος και τα ασφαλιστικά ταμεία, είναι πολύ μεγάλα και θα έχουν εκτεταμένες συνέπειες. Σε όλα τα σενάρια, οι προμηθευτές θα υποστούν ένα γενναίο «κούρεμα» τουλάχιστον 50% όσων τους οφείλονται, ενώ στο δυσμενές σενάριο που η εταιρεία θα περάσει στον έλεγχο των τραπεζών και θα μπει σε διαδικασία εκκαθάρισης, θα χάσουν στο σύνολό τους τις απαιτήσεις τους.
Ακόμη χειρότερο είναι το γεγονός ότι το «κανόνι» αυτό δεν είναι απλώς πλήγμα στις εκατοντάδες εταιρείες-προμηθευτές αλλά και πλήγμα στην αξιοπιστία των συναλλαγών στην αγορά: στην αξιοπιστία των μεγάλων επιχειρήσεων προς τους προμηθευτές τους, στο σύστημα των μεταχρονολογημένων επιταγών (ο Μαρινόπουλος δούλευε με επιταγές εξάμηνης διάρκειας) κ.λπ.
Ο ρόλος των τραπεζών
Το σημαντικότερο όμως πρόβλημα δεν είναι οι συνέπειες της χρεοκοπίας της Μαρινόπουλος αυτής καθαυτής, αλλά αυτό που κρύβεται πίσω απ’ αυτήν: ο ρόλος των τραπεζών και της πολιτικο-επιχειρηματικής διαπλοκής. Με το πέρασμα των τραπεζών υπό τον έλεγχο των ξένων funds και των δανειστών, ο «μηχανισμός» επιβίωσης και εξασφάλισης κερδών για τους ιδιοκτήτες χιλιάδων επιχειρήσεων αχρηστεύεται. Ποιος ήταν αυτός ο μηχανισμός; Τα θαλασσοδάνεια (δάνεια χωρίς εγγυήσεις, που δεν εξυπηρετούνταν) και η δυνατότητα αναχρηματοδότησης παλαιών δανείων. Όταν οι τράπεζες έκλεισαν τη στρόφιγγα αναχρηματοδότησης των παλαιών του δανείων, το MEGA χρεοκόπησε. Η Jet Oil του Μαμιδάκη δεν θα χρεοκοπούσε αν ο αυτόχειρας ιδιοκτήτης της δεν έχανε τη δυνατότητα αναχρηματοδότησης των παλαιών του δανείων. Ο Μαρινόπουλος ήταν η πιο «σκαστή» περίπτωση χρεοκοπημένης επιχείρησης: για μια τέτοια επιχείρηση, τα «φέσια» ύψους 1,3 δισ. ευρώ (!!!) είναι προκλητικά αδιανόητα. Σε αυτή τη λίστα είναι χιλιάδες επιχειρήσεις. Η αχρήστευση του κεντρικού μοχλού της πολιτικο-επιχειρηματικής διαπλοκής είναι η αιτία που αυτό το απόστημα άρχισε να σπάει. Το MEGA, η Jet Oil και ο Μαρινόπουλος είναι μόνο η αρχή – θα ακολουθήσουν πολλές άλλες.
Νέα «γενιά» μαζικών χρεοκοπιών
Η διαδικασία θα επιταχυνθεί από τη διαχείριση των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων, δηλαδή των μη εξυπηρετούμενων δανείων επιχειρήσεων, που ανέρχονται στο ιλιγγιώδες ύψος των 80 δισ. ευρώ! Οι περισσότερες από αυτές τις επιχειρήσεις είναι ενεργές. Από αυτές, ένα αξιόλογο ποσοστό δεν πληρώνουν τα δάνειά τους εκ συστήματος, παρότι είναι κερδοφόρες – ποιος Έλληνας επιχειρηματίας που… σέβεται τον εαυτό του και έχει «πέντε φίλους» στις τράπεζες και κάποιο από τα κόμματα εξουσίας θα αντισταθεί στον πειρασμό να αυξήσει τα κέρδη του ή να φουσκώσει τους προσωπικούς τους λογαριασμούς παίρνοντας δανειακά κι αγύριστα; Πέρα απ’ αυτούς όμως, σημαντικό ποσοστό δεν είναι σε θέση να αποπληρώσει τα δάνεια. Η «μεγάλη εκκαθάριση» των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων θα οδηγήσει σε μια νέα «γενιά» χρεοκοπημένων επιχειρήσεων.
Αυτή η εκκαθάριση, έχει βεβαίως και την πλευρά μιας βίαιης «πρωταρχικής συσσώρευσης» μέσα από το πλιάτσικο στοιχείων ενεργητικού αυτών των επιχειρήσεων (μηχανές, κτηριακές υποδομές, ακίνητη περιουσία, μερίδια αγοράς), την υποτίμηση δανειακών υποχρεώσεων (δανειακές απαιτήσεις που θα διαγραφούν), το «φέσωμα» των εργαζομένων και των προμηθευτών και το πέρασμα της ιδιοκτησίας σε νέα χέρια χωρίς τα βάρη των υποχρεώσεών τους. Είναι αυτό που κάποιοι αποκαλούν «δημιουργική καταστροφή». Μόνο που για την ελληνική οικονομία, ύστερα από 8 συναπτά έτη καταστροφής, τίποτε το «δημιουργικό» δεν πρόκειται να έχει αυτή η διαδικασία. Το κλίμα στην οικονομία θα βαρύνει, και το success story για την έλευση της πολυπόθητης ανάπτυξης θα απομακρυνθεί για μία ακόμη φορά στα ομιχλώδη βάθη του ορίζοντα…
Ευθύνες τραπεζών και κυβέρνησης
Πέρα από όλα αυτά, το «κανόνι» είναι τόσο εκκωφαντικό, ώστε εγείρεται ζήτημα ευθυνών σε πολλές κατευθύνσεις. Πρώτα απ’ όλα προς τις τράπεζες, αλλά και προς το Δημόσιο (επομένως και την κυβέρνηση). Πώς επέτρεψαν οι τράπεζες να συσσωρευτεί ένα τόσο μεγάλο ιδιωτικό χρέος; Δεν έχουν ευθύνη οι διοικήσεις τους; Πώς επέτρεψε η κυβέρνηση να συσσωρευτούν τόσες οφειλές της Μαρινόπουλος προς το Δημόσιο (εφορία, ΙΚΑ κ.λπ.);
Στην πραγματικότητα, όλοι ήξεραν ότι η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Μαρινόπουλος ήταν εδώ και καιρό χρεοκοπημένη. Απλώς, σε μία ακόμη περίπτωση όλοι οι βασικοί παράγοντες του «δράματος» συμπεριφέρθηκαν με τυπικά… ελληνικό τρόπο: Η ιδιοκτησία της επιχείρησης «ξεζούμισε» τους προμηθευτές αυξάνοντας διαρκώς το ύψος των οφειλομένων σε αυτούς, μέχρι που έφτασαν τα εκατοντάδες εκατομμύρια! Προς τις τράπεζες και την κυβέρνηση επέσειε τις συνέπειες από μια χρεοκοπία, ότι δηλαδή θα χαθούν εκατοντάδες ή και χιλιάδες (αν υπολογίσουμε και το πλήγμα στις εταιρείες-προμηθευτές) θέσεις εργασίας, η εφορία και το ΙΚΑ θα έχαναν για πάντα μεγάλου ύψους απαιτήσεις, ενώ οι τράπεζες θα έγραφαν επισφάλειες μεγάλου ύψους για τα δάνεια που είχαν παραχωρήσει εντελώς επιπόλαια (ή ίσως στο πλαίσιο της πολιτικο-επιχειρηματικής διαπλοκής) χωρίς να υπολογίσουν τα οικονομικά μεγέθη, τις εγγυήσεις κ.λπ.
Έτσι, όλοι οι συνένοχοι έκαναν τα «στραβά μάτια» και συντηρούσαν στη ζωή μια εταιρεία από καιρό χρεοκοπημένη, με αποτέλεσμα όλα τα προβλήματα να φτάσουν στο «κόκκινο».
Προσπαθούν να σβήσουν τα ίχνη…
Και τώρα, που το «απόστημα» έσπασε, τι κάνουν οι τράπεζες και η κυβέρνηση; Πιέζουν τον Σκλαβενίτη, μια εταιρεία που έχει τις προϋποθέσεις να είναι υγιής, να «υιοθετήσει» το χρεοκοπημένο Μαρινόπουλος, για να αποφύγουν τις προαναφερθείσες συνέπειες της χρεοκοπίας. Αυτό το σενάριο σημαίνει ότι ο Σκλαβενίτης θα αναλάβει μεγάλες υποχρεώσεις της Μαρινόπουλος υποθηκεύοντας το δικό της μέλλον και εγγράφοντας τη βαριά υποθήκη να χρεοκοπήσει ο ίδιος σε δυο-τρία χρόνια! Προφανώς, για να διαχειριστεί αυτές τις υποχρεώσεις, θα πάρει δάνεια από τις τράπεζες (ο Μαρινόπουλος δεν μπορούσε πλέον αλλά ο Σκλαβενίτης μπορεί…), οι απαιτήσεις των προμηθευτών θα κουρευτούν γενναία (και με τη συναίνεσή τους, προκειμένου να τα χάσουν όλα) και έτσι όλοι οι υπεύθυνοι θα «κλοτσήσουν το τενεκεδάκι λίγο παρακάτω»…Ένα «εθνικό deal» για να κρύψουν όλοι οι εκτεθειμένοι τα ίχνη των πράξεων και παραλείψεών τους, τα ίχνη των ευθυνών τους.
Όμως, τα «κόλπα» αυτά δεν έχουν μόνο «κοντά ποδάρια», αλλά πλέον είναι απαγορευτικά, λόγω της γνωστής σε όλους εξέλιξης: του περάσματος του ελέγχου των τραπεζών στα ξένα funds και τους δανειστές, που θα βάλουν διοικήσεις της δικής τους επιλογής.
Όσοι διαμαρτύρονται για τον «αφελληνισμό» τους, θα έπρεπε να αναλογιστούν γιατί η «ελληνικότητά» τους έφτασε να είναι συνώνυμη της πολιτικο-επιχειρηματικής διαπλοκής και των θαλασσοδανείων προς ημετέρους…
