Γράφει ο Θεόκριτος Ταβουλαρέας*
Αναρωτιέμαι συχνά… μα τι συνέβη; Πώς κατάφερε ένας λαός, που ο μοναδικός του ρόλος από την απαρχή της ύπαρξης του ήταν η προσφορά, να ξεπέσει τόσο πολύ; Πώς καταφέραμε να απαρνηθούμε τις αξίες μας, την ιστορία μας, τον αυτοσεβασμό μας;
Μα είναι απλό. Ξεχάσαμε. Ξεχάσαμε τι σημαίνει πολίτης, τι σημαίνει οπλίτης, τι σημαίνει Έλληνας, τι σημαίνει άνθρωπος.
Στην θέση αυτών των ευθυνών γράψαμε αριστερός, κεντρώος, δεξιός. Γράψαμε φιλελεύθερος, καπιταλιστής, συντηρητικός, σοσιαλιστής, κομμουνιστής, αναρχικός, δικτάτορας, εθνικιστής, σοβινιστής. Γράψαμε πλούσιος, φτωχός, διάσημος, άσημος, γράψαμε μέχρι και ιδιώτης.
Και αναρωτιέμαι, γιατί; Για ποιο λόγο ο σημερινός πολίτης, ο νέος Έλληνας, ο σύγχρονος άνθρωπος να καταστεί τόσο ασταθής, τόσο φοβισμένος, τόσο ανεύθυνος προσωπικά, κοινωνικά, ηθικά; Για ποιο λόγο να γίνουμε ιδιώτες, δηλαδή να ενασχολούμαστε μόνο με τα του οίκου μας, άλλα όχι και με τα δρώμενα της κοινωνίας μας; Δεν είναι άραγε η κοινωνία που ζούμε ο οίκος όλων των ανθρώπων; Ίσως και να υπάρχει απάντηση σε όλον αυτόν τον κυκεώνα ερωτημάτων.
Ίσως φταίει πως η ιστορία του σύγχρονου ελληνικού κράτους χτίστηκε πάνω στην στέρηση, τις θυσίες, και το αίμα των ανθρώπων του. Ίσως φταίει το γεγονός πως η Ελλάδα τα τελευταία σχεδόν 200 χρόνια, από τον απελευθερωτικό αγώνα του 1821 μέχρι και σήμερα έχει περάσει δια πυρός και σιδήρου για να διαμορφώσει την πλασματική ευφορία των τελευταίων 30 ετών. Πόλεμοι, προσφυγικός ξεριζωμός, πολιτικοί προδότες και δήθεν σωτήρες και ίσως το χείριστο όλων των κακών, Διχόνοια. Αυτές οι συλλογικές εμπειρίες του ελληνικού έθνους, πέρασαν στην σφαίρα της συλλογικής μνήμης. Και κάπου εκεί, όλοι άρχισαν να ξεχνούν.
Γιατί ο πόνος, η στέρηση και ο θάνατος μπορεί μεν να χαλυβδώνουν την περηφάνια και την τιμή ενός λαού, αλλά μερικές φορές όταν κοπάσει η μπόρα δημιουργούν και τάσεις φυγής, τάσεις μαλθακότητας. Γιατί οι Έλληνες, εν προκειμένω, αντί να εκτιμήσουμε το ύψιστο αγαθό της ελευθερίας που κόποις εκτήθη, στρέψαμε το βλέμμα μας στην άλλη μεριά. Για να διεκδικήσουμε το ευ ζην, αντί να μεταχειριστούμε το οπλοστάσιο των αξιών που φέραμε, επιλέξαμε την εύκολη οδό. Επιλέξαμε το βόλεμα, το ρουσφέτι, το εγώ αντί για το εμείς, το τώρα αντί για το αύριο.
Αύριο, Σήμερα, Χθες. Οι χρονικοί δείκτες που καθορίζουν την πορεία και την ύπαρξη ενός λαού. Και ο λαός μας στήριξε σε ένα λαμπρό παρελθόν το παρόν του, δίχως να δομήσει κάτι το οποίο θα του προσέφερε ένα ακόμα λαμπρότερο μέλλον. Επιλέξαμε την δειλία αντί του θάρρους, την λήθη αντί της αληθείας, το ψέμα αντί της δικαιοσύνης. Και όλη αυτή η αλλαγή της νοοτροπίας εμφανίζεται στο πολιτικούς ταγούς της χώρας, οι οποίοι μάλιστα ανατροφοδοτούν την ίδια κατάσταση, γιατί απλούστατα οι πολιτικοί είναι το καθρέφτισμα των πολιτών τους.
Πολλές υποσχέσεις, πολύς θόρυβος άνευ ουσίας, άνευ πράξεων. Αντί να μαίνεται πόλεμος μεταξύ του ποιοι ήμεν, ποιοι εσμέν και ποιοι εσόμεθα, μάχονται και αντιμάχονται αριστεροί με δεξιούς, πλούσιοι με ενδεείς, μοντέρνοι με συντηρητικούς, ημεδαποί με αλλοδαπούς, Έλληνες έναντι Ελλήνων, Άνθρωποι έναντι Συνανθρώπων.
Ο πραγματικός εχθρός δεν βρίσκεται στους ηγέτες που ψηφίζουμε, στην τρόικα, στους θεσμούς, στο ΔΝΤ, στην ΕΚΤ, στην Γερμανία και σε όποιον άλλο φανταστικό Λαιστρυγόνα ή Κύκλωπα. Τέτοιους στο δρόμο μας ποτέ μας δεν θα βρούμε αν δεν τους κουβάνει μέσα η ψυχή μας, που λέει και ο ποιητής.
Ο πραγματικός εχθρός βρίσκεται μέσα μας και λέγεται ανευθυνότητα. Επιλέξαμε έστω και ακούσια να αφήσουμε την τύχη για το μέλλον των ανθρώπων μας να την αποφασίζουν οι εκάστοτε ηγέτες, επιλέξαμε να ενδιαφερθούμε μόνο για εμάς και όχι για τους άλλους, επιλέξαμε να κάνουμε το εύκολο και όχι το σωστό και στο τέλος της ημέρας καταλήγουμε να επιρρίπτουμε της ευθύνες αυτής της ανεύθυνης νοοτροπίας στους άλλους, στους έχοντες και κατέχοντες. Ίσως γιατί ενδόμυχα δεν αντέχουμε να σκεφτούμε πως εμείς είμαστε οι μόνοι υπαίτιοι για την δυστυχία ή ευτυχία αυτής της χώρας, της κοινωνίας, αυτού του κόσμου.
Η επιλογή, λοιπόν, που ορθώνεται μπροστά μας ωσάν Τιτάνας και πρέπει να μετουσιωθεί σε λύση προκειμένου να υπάρξει ουσιαστική αλλαγή σε αυτόν τον τόπο είναι να αλλάξουμε. Ο Πόλεμος είναι αιώνιος και οι πραγματικοί πολεμιστές γεννιούνται στην μάχη. Εάν δεν σταθούμε τώρα άξιοι στο ύψος των περιστάσεων τότε δεν θα το πράξει κανείς άλλος για εμάς.
Δεν υπάρχει γνωστό πρόβλημα με άγνωστη λύση. Με Σεβασμό και Θάρρος θα αλλάξει η πολιτική αυτού του τόπου. Και η πολιτική είναι τα πάντα γύρω μας. Άρα προκειμένου να καταλάβουν οι πολιτικοί πως είναι απλά αιρετοί και πως όλη τους οι δύναμη αποτελεί όχι απλό δικαίωμα, αλλά ύψιστη υποχρέωση, πρέπει πρώτα ως πολίτες να αναδείξουμε την ευθύνη που φέρουμε δίχως να την μετακυλάμε στους διπλανούς, στους γείτονες, στους άλλους, στους επόμενους.
Ίσως, βέβαια, να μην ισχύει και τίποτα από όλα τα παραπάνω. Ίσως η όλη αδυναμία που εμφανίζεται στο σήμερα έγκειται απλά στην αδυναμία ημών των ιδίων να απαντήσουμε ειλικρινώς την ερώτηση που τιτλοφορεί το εν λόγω κείμενο.
*Ο Θεόκριτος Ταβουλαρέας είναι Φοιτητής του τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Ο.Π.Α. και μέλος του Κέντρου Αστικής Μεταρρύθμισης.
