Τα έμβρυα που εκτίθενται σε υψηλότερα επίπεδα φυτοφαρμάκων, μυκητοκτόνων και συνθετικών χημικών ουσιών είναι πιθανότερο να έχουν υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) κατά την παιδική ηλικία, σε σχέση με εκείνα που εκτίθενται σε χαμηλότερα επίπεδα τέτοιων χημικών ουσιών, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.
«Πρόκειται για σημαντικό εύρημα, δεδομένου ότι η επιταχυνόμενη ανάπτυξη κατά την παιδική ηλικία έχει συνδεθεί με διάφορα προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας, των καρδιαγγειακών παθήσεων και του διαβήτη», δήλωσε στο CNN η πρώτη συγγραφέας Παρίσα Μονταζέρι, επιδημιολόγος και επιστημονική συντονίστρια στο Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης στην Ισπανία.
Όλες οι χημικές ουσίες που εξετάστηκαν στη μελέτη ενδεχομένως ευνοούν την παχυσαρκία επηρεάζοντας στο μεταβολισμό και τις ορμόνες, δήλωσε η ερευνήτρια.
«Όλα τα παιδιά είχαν εκτεθεί προγεννητικά. Ορισμένες μετρήσεις ήταν κάτω από το όριο ανίχνευσης, που σημαίνει ότι το δείγμα περιείχε πολύ χαμηλή συγκέντρωση της χημικής ουσίας για να καταγραφεί, αλλά αυτό ήταν η μειοψηφία των περιπτώσεων», πρόσθεσε.
Παλαιότερες μελέτες έχουν συσχετίσει αυτού του είδους τις χημικές ουσίες με τον ΔΜΣ και την ανάπτυξη στα παιδιά, καθώς και με υψηλότερο ΔΜΣ και επίπεδα παχυσαρκίας στους ενήλικες.
«Αυτή η μελέτη ενισχύει την υπόθεση ότι οι συνθετικές χημικές ουσίες όντως μας παχαίνουν», δήλωσε ο Δρ. Λεονάρντο Τρασάντε, διευθυντής περιβαλλοντικής παιδιατρικής στο NYU Langone Health. Ο ίδιος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Η μελέτη μέτρησε τα επίπεδα 23 κοινών ρύπων στο αίμα και τα ούρα 1.911 μελλουσών μητέρων που συμμετείχαν σε μια μελέτη που διεξήχθη στην Ισπανία στο πλαίσιο του προγράμματος INfancia y Medio Ambiente. Η νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Environmental Health Perspectives», παρακολούθησε την ανάπτυξη και την εξέλιξη των παιδιών στους 6 μήνες και ξανά στην ηλικία των 1, 2, 4, 7 και 9 ετών.
Τα ευρήματα της μελέτης
Ορισμένες από τις χημικές ουσίες της μελέτης θεωρούνται ανθεκτικές επειδή διασπώνται αργά και παραμένουν στο περιβάλλον και στο σώμα μας για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, από χρόνια έως δεκαετίες, σύμφωνα με τους ερευνητές. Το μυκητοκτόνο εξαχλωροβενζόλιο (HCB), είναι μια τέτοια χημική ουσία. Απαγορεύτηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1984, αλλά «μπορεί να παρασκευαστεί είτε ως παραπροϊόν είτε να χρησιμοποιηθεί κατά τη διαδικασία παραγωγής ορισμένων χημικών ουσιών και φυτοφαρμάκων», σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ.
«Το HCB απορροφάται καλά μετά την από του στόματος χορήγηση, διανέμεται ευρέως σε όλο το σώμα και συσσωρεύεται στους λιπώδεις ιστούς όπου παραμένει για χρόνια», σημειώνει το CDC.
Οι ερευνητές μέτρησαν επίσης τα επίπεδα του φυτοφαρμάκου διχλωροδιφαινυλοδιχλωροαιθυλένιο (DDE), το οποίο εμφανίζεται όταν το DDT, ένα φυτοφάρμακο που απαγορεύτηκε στις ΗΠΑ το 1972, διασπάται στο περιβάλλον.
«Οι μικροοργανισμοί στο έδαφος διασπούν αργά το DDT (μπορεί να χρειαστούν από 2 έως 15 χρόνια για να διασπαστεί η μισή ποσότητα DDT)», σύμφωνα με το CDC.
Η μελέτη μέτρησε επίσης τα επίπεδα των πολυχλωριωμένων διφαινυλίων (PCB), τα οποία απαγορεύτηκαν στις ΗΠΑ το 1979, αφού αποδείχθηκε ότι προκαλούν καρκίνο στους ανθρώπους και πλήθος άλλων προβλημάτων υγείας στα ζώα. Ωστόσο, ένα παραθυράκι στους κανονισμούς επιτρέπει την παρασκευή ορισμένων PCB σε κάποιες περιπτώσεις, σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ.
Εξετάστηκαν επίσης τα επίπεδα των υπερφθοροαλκυλικών και πολυφθοροαλκυλικών ουσιών (PFAS). Γνωστές ως «παντοτινά χημικά» επειδή μπορεί να χρειαστούν δεκαετίες για να διασπαστούν, οι PFAS χρησιμοποιούνται από τη δεκαετία του 1950 για την κατασκευή προϊόντων που είναι ανθεκτικά στη θερμότητα, το λάδι, το λίπος, τους λεκέδες και το νερό. Μια μελέτη του Φεβρουαρίου διαπίστωσε ότι οι PFAS μεταβάλλουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς στα παιδιά, ενώ μια έκθεση 300 σελίδων από τις Εθνικές Ακαδημίες Επιστημών, Μηχανικής και Ιατρικής διαπίστωσε «επαρκείς» επιστημονικές αποδείξεις για τη συσχέτιση μεταξύ της έκθεσης στις PFAS και του αυξημένου κινδύνου εμφάνισης καρκίνου των νεφρών και αφύσικα υψηλών επιπέδων χοληστερόλης σε ενήλικες.
Άλλες χημικές ουσίες που μελετήθηκαν, όπως οι φθαλικές ενώσεις και οι φαινόλες, είναι λιγότερο ανθεκτικές και ζουν στο σώμα για ώρες ή ημέρες πριν αποβληθούν. Παρόλα αυτά, μια μελέτη του 2021 διαπίστωσε ότι οι φθαλικές ενώσεις προκαλούν βλάβες στη νευροανάπτυξη των εμβρύων, βρεφών και παιδιών. Μελέτες έχουν επίσης συνδέσει τους φθαλικούς εστέρες με την παιδική παχυσαρκία, το άσθμα, τα καρδιαγγειακά προβλήματα, τον καρκίνο και τα αναπαραγωγικά προβλήματα.
«Οι φθαλικές ενώσεις και οι φαινόλες προέρχονται από πλαστικά και προϊόντα προσωπικής φροντίδας», εξήγησε η Μονταζέρι.
Μια πιο ρεαλιστική μέτρηση
Εκτός από τη μελέτη μεμονωμένων χημικών ουσιών, οι ερευνητές πραγματοποίησαν και ανάλυση μείγματος αυτών. Τα ευρήματα έδειξαν ότι οι ανθεκτικές χημικές ουσίες, όπως το HCB, το DDE, τα PCB και μια από τις PFAS, συνδέονταν με αυξημένο κίνδυνο χαμηλού βάρους γέννησης, το οποίο μπορεί να καθυστερήσει την ανάπτυξη, ακολουθούμενο από επιτάχυνση του ΔΜΣ που κυμαινόταν μεταξύ 19% και 32%.
«Βρήκαμε αυτή τη συσχέτιση τόσο στα μοντέλα μεμονωμένων χημικών ουσιών όσο και στα μείγματα», δήλωσε η ερευνήτρια.
«Αυτά τα μωρά γεννιούνται μικρότερα, στη συνέχεια αναπτύσσονται πολύ γρήγορα και συνεχίζουν αυτή την επιταχυνόμενη πορεία κι έτσι στο τέλος των μετρήσεών μας (9 χρόνια), να έχουν μερικούς από τους υψηλότερους ΔΜΣ», συμπλήρωσε.
Οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να διαπιστώσουν αν τα μωρά συνέχισαν να καταπίνουν χημικές ουσίες μετά τη γέννηση, μέσω του μητρικού γάλακτος, των τροφίμων, του αέρα, του νερού, του εδάφους και των οικιακών προϊόντων που περιέχουν διάφορους ρύπους.
Υπενθυμίζουμε πως αυτή την εβδομάδα, ο Guardian αποκάλυψε πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα απαγορεύσει όλες τις τοξικές χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στα καθημερινά καταναλωτικά προϊόντα, σύμφωνα με έγγραφα που διέρρευσαν.
Πώς να αποφύγετε την έκθεση σε πιθανώς τοξικές χημικές ουσίες
Οι μέλλουσες μητέρες μπορούν να λάβουν μέτρα για να περιορίσουν την έκθεσή τους σε πιθανώς τοξικές χημικές ουσίες. Oι έγκυες θα πρέπει να αποφεύγουν να αποθηκεύουν το φαγητό σε πλαστικά δοχεία και να το μαγειρεύουν στον φούρνο μικροκυμάτων ή να μαγειρεύουν με αντικολλητικά τηγάνια, σύμφωνα με την ερευνήτρια.
Οι πρόσθετες συμβουλές των εμπειρογνωμόνων περιλαμβάνουν:
– Μην τρώτε ψάρια που είναι γνωστό ότι έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε υδράργυρο και PCB, όπως ο καρχαρίας και ο ξιφίας.
– Τρώτε όσο το δυνατόν συχνότερα τοπικά, βιολογικά τρόφιμα για να αποφύγετε τα φυτοφάρμακα και άλλες χημικές ουσίες.
– Ελέγξτε τις ετικέτες των καλλυντικών, τα οποία συχνά περιέχουν φθαλικές ενώσεις και άλλες χημικές ουσίες που έχουν συνδεθεί με βλάβες σε ανθρώπους και ζώα.
– Επιλέξτε κεραμικά ή ανοξείδωτα μαγειρικά σκεύη και αποφύγετε προϊόντα με επιβραδυντές φλόγας.
– Χρησιμοποιήστε υγρή σφουγγαρίστρα όταν καθαρίζετε το πάτωμα για να απομακρύνετε τη σκόνη που μπορεί να περιέχει χημικές ουσίες.
– Ελέγξτε το νερό της βρύσης για PFAS και επιλέξτε ένα πιστοποιημένο φίλτρο.
