Μετά από 53 χρόνια από την προσσελήνωση της αποστολής Apollo 11 στις 20 Ιουλίου 1969, το πρόγραμμα «Artemis 1» σηματοδοτεί την επιστροφή των Αμερικανών στον δορυφόρο της Γης, τη Σελήνη.
Σήμερα, μετά από χρόνια υπερβάσεων κόστους και καθυστερήσεων, αναφορές από επιτροπές δεοντολογίας και επικρίσεις από λάτρεις του διαστήματος, ακόμη και από τμήματα της ηγεσίας της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), ο γιγαντιαίος πύραυλος SLS είναι έτοιμος για εκτόξευση.
Σήμερα Δευτέρα 29/8, στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι, στο ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα, η NASA έχει προγραμματίσει την πρώτη της προσπάθεια να εκτοξεύσει στις 8:33 π.μ., (3:30 μμ ωρα Ελλάδας) μια δοκιμαστική πτήση που έχει σκοπό να προωθήσει την κάψουλα του πληρώματος Orion, χωρίς αστροναύτες, σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη.
Δείτε εδώ την εκτόξευση
Η τηλεόραση της NASA θα ξεκινήσει αναμετάδοση ζωντανά (στα αγγλικά) της διαδικασίας για την εκτόξευση, από τις 13:30 ώρα Ελλάδας.
Μια επιτυχημένη εκτόξευση θα σηματοδοτήσει ένα σημαντικό ορόσημο στην προσπάθεια της NASA να επιστρέψει αστροναύτες στη σεληνιακή επιφάνεια στο πλαίσιο του προγράμματος Artemis.
Οι αξιωματούχοι της NASA έχουν τονίσει ότι πρόκειται για μια δοκιμή, μια αποστολή γνωστή ως «Artemis» που σχεδίασαν για να δουν πώς θα συμπεριφερθεί η κάψουλα πριν επανδρωθεί με αστροναύτες. Ο σχεδιασμός της NASA είναι η εκτόξευση το 2024 της επανδρωμένης αποστολής «Artemis 2» γύρω από το φεγγάρι, ώσπου τελικά το 2025 ή το 2026 η αποστολή Άρτεμις 3 να προσεληνωθεί (μεταφέροντας και την πρώτη γυναίκα αστροναύτη στη Σελήνη).
Περίπου 100.000 άνθρωποι αναμένεται να κατακλύσουν τη διαστημική βάση στην ακτή της Φλόριντα για την εκτόξευση, ενθουσιασμένοι που παρακολουθούν τη NASA να γράφει ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της ανθρώπινης εξερεύνησης του διαστήματος.
#tdi_1_7cc .td-doubleSlider-2 .td-item1 {
background: url(https://www.ertnews.gr/wp-content/uploads/2022/08/AP22238600100750-160×120.jpg) 0 0 no-repeat;
}
#tdi_1_7cc .td-doubleSlider-2 .td-item2 {
background: url(https://www.ertnews.gr/wp-content/uploads/2022/08/AP22238602927644-160×120.jpg) 0 0 no-repeat;
}
#tdi_1_7cc .td-doubleSlider-2 .td-item3 {
background: url(https://www.ertnews.gr/wp-content/uploads/2022/08/AP22239594884468-160×120.jpg) 0 0 no-repeat;
}
#tdi_1_7cc .td-doubleSlider-2 .td-item4 {
background: url(https://www.ertnews.gr/wp-content/uploads/2022/08/AP22239594903892-160×120.jpg) 0 0 no-repeat;
}
#tdi_1_7cc .td-doubleSlider-2 .td-item5 {
background: url(https://www.ertnews.gr/wp-content/uploads/2022/08/AP22239596395481-160×120.jpg) 0 0 no-repeat;
}
#tdi_1_7cc .td-doubleSlider-2 .td-item6 {
background: url(https://www.ertnews.gr/wp-content/uploads/2022/08/AP22239596414451-160×120.jpg) 0 0 no-repeat;
}
#tdi_1_7cc .td-doubleSlider-2 .td-item7 {
background: url(https://www.ertnews.gr/wp-content/uploads/2022/08/AP22235778747417-160×120.jpg) 0 0 no-repeat;
}
#tdi_1_7cc .td-doubleSlider-2 .td-item8 {
background: url(https://www.ertnews.gr/wp-content/uploads/2022/08/AP22240625433089-160×120.jpg) 0 0 no-repeat;
}
#tdi_1_7cc .td-doubleSlider-2 .td-item9 {
background: url(https://www.ertnews.gr/wp-content/uploads/2022/08/AP22240628324604-160×120.jpg) 0 0 no-repeat;
}
Αλλά ακόμα κι αν η πτήση πραγματοποιηθεί όπως έχει προγραμματιστεί, οι αξιωματούχοι της NASA προειδοποίησαν ότι μπορεί να υπάρξουν εκπλήξεις που θα τους αναγκάσουν να βγουν εκτός του σεναρίου.
Ο πύραυλος SLS είναι ένα τεράστιο, περίπλοκο «θηρίο» που κρατά 700.000 γαλόνια υπερψυγμένου υγρού υδρογόνου και υγρού οξυγόνου. Διαθέτει τέσσερις κινητήρες πρώτου σταδίου και δύο πλευρικούς ενισχυτές στερεού καυσίμου. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές στον πύραυλο έχουν καλωδιώσεις χιλιάδων μέτρων και περισσότερους από 500 αισθητήρες. Κατά την απογείωση, ζυγίζει 5,75 εκατομμύρια λίβρες (2.267 τόνους).
Η «οδύσσεια» πριν την απογείωση της διαστημικής αποστολής
Η αποστολή «Artemis 1» έχει προγραμματιστεί να διαρκέσει 42 ημέρες, 3 ώρες και 20 λεπτά, στέλνοντας το διαστημόπλοιο Orion σε μια αποστολή μετ’ επιστροφής που θα φτάσει τα 40.000 μίλια πέρα από το φεγγάρι και θα διανύσει συνολικά 1,3 εκατομμύρια μίλια.
Η διαδρομή για την υλοποίηση αυτής της αποστολή υπήρξε ιδιαίτερα επίπονη με χαρακτηριστικά «οδύσσειας» δείχνοντας πώς λειτουργεί η Ουάσιγκτον και, κατά ειρωνικό τρόπο, γιατί η NASA χρειάστηκε 53 χρόνια προτού μπορέσει να επιστρέψει ξανά στο φεγγάρι.
Ο γενικός επιθεωρητής της ΝΑSA Πολ Μάρτιν είπε προς το Κονγκρέσο πως είχε υπολογίσει το κόστος για τις τρεις πρώτες πτήσεις του SLS σε 4,1 δισεκατομμύρια δολάρια η καθεμία, ένα τίμημα που είπε ότι ήταν «μη βιώσιμο».
Η NASA και η Boeing απέσυραν αυτήν την ανάλυση, λέγοντας ότι περιελάμβανε κάθε είδους άσχετο κόστος και ο Κεϊσι Ντράϊερ, Συμβουλος Διαστημικής πολιτικής υπολόγισε ότι το κόστος ανά εκτόξευση θα ήταν μεταξύ 876 και 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, «ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο υπολογίζονται τα σχετικά γενικά έξοδα».
Όλες αυτές οι εκτιμήσεις είναι τεράστιοι αριθμοί που έρχονται καθώς το κόστος εκτόξευσης μειώνεται, καθώς η SpaceX και άλλες εταιρείες ανταγωνίζονται για συμβόλαια εκτόξευσης σε μια ισχυρή και ανταγωνιστική εμπορική αγορά.
Παρά τη δύναμή του, το SLS έχει και μειονεκτήματα. Καθώς εταιρείες όπως η SpaceX, η Blue Origin και η RocketLab κατασκευάζουν επαναχρησιμοποιήσιμους πυραύλους που επιστρέφουν στη γη ώστε να μπορούν να πετούν ξανά και ξανά, κάθε SLS θα πετάξει μόνο μία φορά, πέφτοντας στον ωκεανό μετά την απογείωση, και δεν θα χρησιμοποιηθεί ποτέ ξανά.
Οι κινητήρες RS-25 στον πύραυλο επαναχρησιμοποιήθηκαν από το διαστημικό λεωφορείο. Συγκεκριμένα πέταξαν σε περισσότερες από 20 αποστολές λεωφορείων, συμπεριλαμβανομένης μιας από το 1998. Σχεδιάστηκαν για να επαναχρησιμοποιούνται ξανά και ξανά. Ομως στο SLS θα απορριφθούν οριστικά.
Ερωτηθείς για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του SLS, ο διαχειριστής της NASA Μπιλ Nέλσον είπε ότι το Starship του Space X και άλλοι πύραυλοι βαριάς ανύψωσης, όπως ο New Glenn της Blue Origin, βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη και δεν είναι ακόμη έτοιμοι να πετάξουν — αν και το Starship φαίνεται να πλησιάζει. «Αυτό που ξέρουμε είναι ότι ο SLS είναι ο μόνος πύραυλος που μπορεί να πάει στο διάστημα τώρα», είπε ο Νέλσον. «Και θα πάει πιο μακριά, πιο βαθιά στο διάστημα από οπουδήποτε έχουμε αποτολμήσει με ανθρώπους στο παρελθόν».
Κινητικότητα
Οι τελευταίοι άνθρωποι που περπάτησαν στο φεγγάρι, ήταν οι δύο άνδρες αστροναύτες της αποστολής Απόλλων 17 το 1972, ενώ είχαν προηγηθεί άλλοι δέκα Αμερικανοί αστροναύτες, στη διάρκεια πέντε προηγούμενων αποστολών, με πρώτη προσελήνωση της αποστολής Απόλλων 11 το 1969.
Τα τελευταία χρόνια η Κίνα έχει προσεληνώσει με επιτυχία τρεις ρομποτικές αποστολές και σχεδιάζει δική της σεληνιακή βάση για τη δεκαετία του 2030, η Ινδία και το Ισραήλ έστειλαν δικές τους σεληνιακές αποστολές το 2019 αλλά απέτυχαν, ενώ μια νοτιοκορεατική αποστολή βρίσκεται καθ’ οδόν με στόχο να τεθεί σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι. Γενικά υπάρχει κινητικότητα από αρκετές χώρες με προορισμό τη Σελήνη και οι ΗΠΑ έχουν ένα έξτρα ανταγωνιστικό κίνητρο να προλάβουν.
Η NASA τις τελευταίες δεκαετίες έστρεψε το ενδιαφέρον της σε άλλους πλανήτες (Άρη) και μεγάλους δορυφόρους (του Κρόνου και του Δία), αλλά τώρα πλέον ενδιαφέρεται ξανά για τη Σελήνη, μεταξύ άλλων ως ενδιάμεσο σταθμό για πιο μακρινούς διαστημικούς στόχους. Πολύ περισσότερο που τα τελευταία χρόνια έγινε αντιληπτό ότι υπάρχει αρκετό νερό σε παγωμένη μορφή στο φεγγάρι, κάτι σημαντικό για μια μονιμότερη ανθρώπινη παρουσία, όχι μόνο ως πόσιμο νερό, αλλά και ως καύσιμο για πυραύλους μετά τη διάσπαση του σε οξυγόνο και υδρογόνο.
Η Σελήνη ή ένας διαστημικός σταθμός σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι θα λειτουργήσει ως σταθμός ανεφοδιασμού για ένα πιο μακρινό ταξίδι, π.χ. στον Άρη. Προς το παρόν πάντως οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πόσο ακριβώς νερό υπάρχει στη Σελήνη και πόσο εύκολο θα είναι αξιοποιηθεί στην πράξη, καθώς βρίσκεται συνήθως στο βάθος ανήλιαγων κρατήρων.
Πηγή: Washington Post. ΑΠΕ-ΜΠΕ
