Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Μετά από την ανακατάληψη της Μοσούλης από τις Ιρακινές δυνάμεις, και έχοντας χάσει μέσα σε τρία χρόνια το 60% των εδαφών που είχε καταλάβει και το 80% των εσόδων της, αναρωτιέται κανείς αν ήρθε το τέλος της τρομοκρατικής οργάνωσης. Παρόλα αυτά η αστάθεια που προκαλείται από αυτήν την σταδιακή απώλεια ίσως να αποτελεί και το έναυσμα για νέες επεκτάσεις.
Πριν από λίγες μέρες οι Ιρακινές δυνάμεις ανακατέλαβαν την Μοσούλη, αν και μερικές επαρχίες παραμένουν ακόμα στα χέρια των τζιχαντιστών. Η ανακατάληψη του τεμένους Αλ Νούρι –ή ό,τι έμεινε από αυτό– έχει μεγάλη συμβολική σημασία. Σε αυτό το τέμενος ο ηγέτης του Ισλαμικού Κράτους, Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκντάντι, έκανε την πρώτη και τελευταία, μέχρι σήμερα, δημόσια εμφάνισή του στις 4 Ιουλίου 2014 (ανήμερα την εθνική εορτή των ΗΠΑ), όταν ανήγγειλε την ίδρυση «χαλιφάτου» σε Συρία και Ιράκ.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ιρακινού στρατού, απομένουν λιγότεροι από 350 μαχητές του Ισλαμικού Κράτους, οχυρωμένοι σε μια έκταση της τάξεως του ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου, στην Παλιά Πόλη. Οι μάχες για την ολοκληρωτική εκκαθάριση της πόλης από τους τζιχαντιστές αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα σε λίγες ημέρες, με την ολοκληρωτική εξολόθρευσή τους.
Όταν ένα τέτοιο «ψευδοκράτος» βρίσκεται στην παρακμή του, τότε αρχίζουν να υπάρχουν όλο και περισσότερες πιθανότητες της διαίρεσης του Ισλαμικού Κράτους σε μικρότερα κομμάτια με περισσότερες βάσεις, καθώς αυτό θα εκπληρώνει τον σκοπό της επέκτασης τους σε άλλα κράτη. Για να γίνει αντιληπτός ο παραπάνω συλλογισμός θα πρέπει να παρατεθεί η ιστορία της ίδρυσης του «ψευδοκράτους», προκειμένου να δούμε πως ακόμα και το σημερινό ISIS αποτελείται από πολλές μικρότερες τρομοκρατικές οργανώσεις.
Η «γέννηση» του ISIS
Το 2004, o Abu Musab al-Zarqawi ιδρύει την οργάνωση Tevhid Jihad. Αυτή η οργάνωση εντάσσεται στην Αλ Κάιντα του Μπιν Λάντεν και στη συνέχεια μετονομάζεται σε Αλ Κάιντα Μεσοποταμίας.
Στις 15 Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών συμπεριέλαβε τον al-Zarqawi και την οργάνωσή του στη λίστα με τις «ξένες τρομοκρατικές οργανώσεις» και διέταξε ο «πάγωμα» όλων των περιουσιακών στοιχείων της οργάνωσης στις ΗΠΑ.
Μέχρι τον Μάιο του 2006, ο al-Zarqawi ήταν ο νούμερο ένα καταζητούμενος σε Ιορδανία και Ιράκ, καθώς είχε ενορχηστρώσει δεκάδες τρομοκρατικές επιθέσεις στο Ιράκ. Στη συνέχεια, αμερικανική κυβέρνηση επικήρυξε τον τρομοκράτη με 25 εκατομμύρια δολάρια.
Στις 7 Ιουνίου του 2006, οι Αμερικανοί σκοτώνουν τον al-Zarqawi και τη θέση του παίρνει ο Abu Hamza al-Muhajir. Στα τέλη του 2006, ο Abu Omar al-Baghdadi –πρώτος ηγέτης της τζιχαντιστικής οργάνωσης- ανακοινώνει την ίδρυση του Ιρακινού Ισλαμικού Κράτους.
Μόλις τέσσερα χρόνια αργότερα, αμερικανική επιχείρηση βάζει στο στόχαστρο τον Abu Omar al-Baghdadi και τον Abu Hamza al-Muhajir. Και τα δύο ηγετικά στελέχη σκοτώνονται στο σπίτι όπου κρύβονταν.
Το έδαφος είναι πλέον πρόσφορο για να κάνει την εμφάνισή του ο Abu Bakr al-Baghdadi, ο άνθρωπος που αιματοκύλησε το Ιράκ, την Συρία αλλά και ολόκληρο τον πλανήτη. Η ίδρυση του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και Λεβάντε ανακοινώνεται από τον Abu Bakr al-Baghdadi το 2013.
Τα οικονομικά του Ισλαμικού Κράτους
Το 2013, το Ισλαμικό Κράτος απέκτησε τον έλεγχο των της περιοχής Deir Ezzor της Συρίας. Στην κατοχή του, λοιπόν, περνούν οι πετρελαιοπηγές al-Omar, Deiro και al-Tanak. Σταδιακά, οι αιμοδιψείς μαχητές εξαπλώνονται σε Ιράκ και Συρία και το 2014, η οργάνωση κατορθώνει να πάρει τον έλεγχο των πετρελαιοπηγών Ajil και Allas στο βόρειο Ιράκ. Τα οικονομικά των τζιχαντιστών γνωρίζουν τρομακτική άνθηση. Στα μέσα του 2015, η τρομοκρατική ομάδα είχε μηνιαία έσοδα 80 εκατομμύρια δολάρια μηνιαίως από την παράνομη διακίνηση πετρελαίου.
Οι συμμαχικές δυνάμεις αποφασίζουν να κόψουν το… κεφάλι της «Λερναίας Ύδρας». Ξεκινούν να βομβαρδίζουν τις πετρελαιοπηγές των τζιχαντιστών, με σκοπό να προκαλέσουν οικονομική ασφυξία στην οργάνωση. Τον Απρίλιο του 2016, έκθεση του IHS αποκαλύπτει ότι η τακτική αυτή αρχίζει να αποφέρει καρπούς. Τα έσοδα του Ισλαμικού Κράτους έχουν μειωθεί κατά 30% και η ηγεσία έχει αρχίσει να αναζητά και άλλους πόρους εσόδων.
Εκτός από το πετρέλαιο, οι φανατικοί ισλαμιστές γέμιζαν τα δημόσια ταμεία και με τους υποχρεωτικούς θρησκευτικούς φόρους που είχε επιβάλλει. Ζακάτ, όπως ονομάζονται αυτοί οι φόροι, πληρώνουν πλέον όλοι. Είτε είναι επιχειρηματίες, είτε καταστηματάρχες είτε οδοκαθαριστές. Το 2016, το Ισλαμικό Κράτος να ήλεγχε το ένα τρίτο του Ιράκ και σχεδόν τη μισή Συρία και έτσι το ποσό που συγκεντρωνόταν από τον υποχρεωτικό θρησκευτικό φόρο –ο οποίος ξεκίνησε από την εποχή του προφήτη Μωάμεθ- ήταν σημαντικό.
Νέος χαλίφης ο Ομπαΐντι
Από ότι φαίνεται η σήψη του Ισλαμικού Κράτους επηρεάζει πλέον και το ζήτημα των του νέου χαλίφη. Αφού επιβεβαιώθηκε ο θάνατος του Αλ Μπαγκντάντι, προκλήθηκαν τριγμοί στις τάξεις των τζιχαντιστών.
Μάλιστα την Τρίτη ο «αντιδήμαρχος» της επαρχίας Χαουίτζα στο Ιράκ, για λογαριασμό των τζιχαντιστών, και υψηλά ιστάμενος πολεμικός διοικητής Αμπού Χαϊτάμ αλ-Ομπαΐντι, αυτοανακηρύχθηκε χαλίφης στη θέση του χαλίφη και μαζί με εκατοντάδες πιστούς ετοιμάζεται για νέες αιματηρές επιθέσεις.
Ο «μισθός» των τρομοκρατών
Όσο απίθανο και αν φαίνεται το Ισλαμικό Κράτος έχει και έσοδα και δίνει και μισθούς στους «πιστούς» του. Το ότι παίρνουν μισθό το αποκαλύπτει έγγραφο που ήρθε πρόσφατα στην δημοσιότητα. Μάλιστα οι πληρωμές διαφέρουν ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση των μαχητών του ISIS, καθώς και με βάση τα ανήλικα τέκνα του καθενός.
Οι απλοί στρατιώτες παίρνουν και τον χαμηλότερο μισθό, περίπου 72 δολάρια μηνιαίως ή αλλιώς 95 χιλιάδες δινάρια Ιράκ. Αντίθετα, κάποιος με το όνομα Αμπού Τζάνα, γεννηθείς το 1991, παντρεμένος και πατέρας τριών παιδιών λαμβάνει 184 δολάρια. Άλλος καταγεγραμμένος, με το όνομα Αμπού Νάσερ, γεννηθείς το 1962, παντρεμένος και πατέρας έξι παιδιών λαμβάνει 256 δολάρια.
Το ύψος της αμοιβής, διαφέρει ανάλογα με τις συνθήκες. Γενικά, οι μισθοί αυξάνονται ανάλογα με τον αριθμό των συζύγων αλλά και των τέκνων. Την ίδια ώρα δεν ξεπερνούν τα 300 δολάρια μηνιαίως.
Την ίδια ώρα, οι ηγέτες της τρομοκρατικής οργάνωσης λαμβάνουν όχι μόνο την μηνιαία τους αμοιβή, αλλά και τα χρήματα από την αξιοποίηση των περιουσιών των απλών πολιτών. Οι μισθοί των ηγετών του ISIS ξεκινούν από τα 500 ευρώ, παρά τα προβλήματα που έχουν προκύψει στο… χρηματοπιστωτικό σύστημα του «Ισλαμικού Κράτους» μετά τους βομβαρδισμούς της διεθνούς συμμαχίας, κατά των τραπεζών του ISIS.
Την περίοδο που ιδρύθηκε το ISIS βάσει του ίδιου εγγράφου διατίθετο σε κάθε ξένο μαχητή, 1,300 δολάρια μηνιαίως, σπίτι, αυτοκίνητο, γυναίκα και καύσιμα. Αντίστοιχα ο μισθός του ντόπιου μαχητή βρισκόταν στα 600 δολάρια.
