Γράφει ο Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος–Ψυχολόγος
Ίσως να είναι η πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία που μέσα σε ελάχιστους μήνες υπήρξαν πολιτικές αποφάσεις που επιβάρυναν τόσο πολύ το οικονομικό περιβάλλον. Η χώρα φορτώθηκε με 86 δισ. ευρώ νέο δάνειο, όταν ο προγραμματισμός ήταν να χρηματοδοτηθούμε από την πιστοληπτική γραμμή των 11 δισ. από τα αδιάθετα κεφάλαια της προηγούμενης ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και τις αγορές στις οποίες θα επανερχόμασταν δυναμικά μέσα στο 2015. Το χρέος έγινε ξανά μη βιώσιμο όχι μόνο επειδή εκτοξεύτηκε από το 170% στο 200% του ΑΕΠ αλλά κυρίως επειδή η προοπτική για μείωση του κάτω από το 120% σπρώχνεται στο πολύ απώτερο μέλλον και οι ετήσιοι τόκοι ξαναγίνονται αβάσταχτοι.
Μια οικονομία που «έτρεχε» με θετικό πρόσημο επί τρία συναπτά τρίμηνα το 2014 και όλες οι προβλέψεις προμήνυαν ουσιαστική άνθιση της το 2015 με ρυθμούς 2,5-3% ξαναβρέθηκε σε υφεσιακή κατρακύλα (που μπορεί να ξεπεράσει και το -3%) για να ικανοποιήσει πρόσκαιρα την θυμική κοινωνική αφύπνιση και την δημιουργική ασάφεια του Γιάνη που αποδείχτηκε ότι υπηρετούσε ένα σχέδιο που, εν αγνοία του λαού, περιελάμβανε και την πιθανότητα χρεοκοπίας εντός του ευρώ και χρήσης IOU που μαθηματικά θα οδηγούσαν στην έξοδο από την Ευρωζώνη.
Μια ολόκληρη χώρα θύμα του θεωρητικού παιγνίου ενός επαρμένου καθηγητή και ενός γοητευμένου, από την ρητορική και αναλυτική του δεινότητα, πρωθυπουργού. Αμφότεροι παρασυρμένοι από την γοητεία της συγκρουσιακής ηδονής οδήγησαν την κατάσταση σε μια φάση ρουά ματ για τους εταίρους δίνοντας τους την ευκαιρία να εξαντλήσουν την δεδομένη τιμωρητική διάθεση τους εμποτισμένη από την προτεσταντική υπαιτιότητα.
Οι έξι χαμένες μονάδες στο ΑΕΠ, μόνο μέσα στο 2015, από μια υπερφίαλη, εγωπαθή προσέγγιση λίγων μηνών δεν αποτελούν μια παροδική θυσία στο όνομα της αλλαγής πολιτικής όπως διατείνονταν ο Βαρουφάκης. Όλοι οι ρυθμοί ανάπτυξης μέχρι το τέλος της δεκαετίας θα κινηθούν κάτω από τις προσδοκίες ανεβάζοντας τις συνολικές απώλειες σε πάνω από 12-13%. Το κωμικοτραγικό της υπόθεσης είναι ότι ο Γιάνης μας τρολάρει υπολογίζοντας την ύφεση των νέων μέτρων σε 11% του ΑΕΠ τα οποία και καταψήφισε γιατί προφανώς τα δικά του 8 δισ. μέτρων θα είχαν θετική επίπτωση στην οικονομία!
Όπως και το 2012 που μιλούσε για ύφεση 9% από τα τότε μέτρα και τελικά δεν ξεπέρασε το 3,8%, ο κορυφαίος οικονομολόγος της Ευρωζώνης, όπως μας τον χαρακτήρισε μέσα στην άγνοια του ο Τσίπρας, υπερεκτιμά τον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή για να βολεύει τα προαποφασισμένα συμπεράσματα του. Ο πολλαπλασιαστής είχε μεν υπολογιστεί λαθεμένα από την τρόικα στο 0,5 (παραβλέποντας τους διοικητικούς και παραγωγικούς ανορθολογισμούς της Ελλάδας) ξεπέρασε το 1,5 τα πρώτα μνημονιακά χρόνια όταν ήταν ανύπαρκτοι οι μεταρρυθμιστικοί ρυθμοί ή δεν είχαν προλάβει να αποδώσουν όσες ελάχιστες παρεμβάσεις είχαν προωθηθεί, επανήλθε στο 0,8 την περίοδο Σαμαρά και θα μπορούσε να ξεφύγει πάλι ανοδικά αν ακολουθούνταν η Βαρουφάκειος αντίληψη για νέα έκτακτη προσφορά στις επιχειρήσεις. Το πιθανότερο είναι ο συντελεστής να κινηθεί κοντά στο 1 άρα να δημιουργήσει 6-7% ύφεση.
Το μεγάλο διακύβευμα παραμένει μετά από πέντε χρόνια μνημονιακών υποχρεώσεων η μεταρρυθμιστική συνέπεια. Η κοινωνία, και ιδιαίτερα ο ιδιωτικός τομέας, έχει πληρώσει δυσανάλογο βαρύ τίμημα γιατί επί τόσα χρόνια και εξαιτίας του ότι δεν ολοκληρώσαμε την πλήρη αξιολόγηση δομών και προσώπων του δημοσίου ώστε να διατηρηθούν μόνο όσα χρειάζονται και αποδίδουν έργο, δεν καταργήσαμε την συντριπτική πλειοψηφία των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και τα συντεχνιακά προνόμια, δεν καταλήξαμε σε ένα κατανοητό και σταθερό φορολογικό σύστημα, δεν ανοίξαμε στον ανταγωνισμό αγορές και επαγγέλματα.
Μακάρι, έστω και υπό τη δαμόκλειο σπάθη της τελευταίας ευκαιρίας πριν την οριστική ασύντακτη χρεοκοπία, να πραγματοποιηθούν με διακομματική συναίνεση μια σειρά από απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές που μπορούν να αλλάξουν άρδην το τοπίο και να επαναφέρουν την χώρα σε αναπτυξιακή τροχιά. Αλλιώς αυτό που αποφύγαμε την τελευταία στιγμή αποδεχόμενοι πολλαπλάσια δημοσιονομικά μέτρα, από τα μέχρι πριν λίγους μήνες απαραίτητα, δεν πρόκειται να αποτραπεί την επόμενη φορά.
