Γράφει ο Ζαχαρίας Λουδάρος
Follow @LOUDPLUS
Το 2015 που φεύγει μπορεί να χαρακτηριστεί αναμφίβολα ως «η χρονιά του Τσίπρα». Ό,τι κι αν συμβεί από δω και πέρα, ο Τσίπρας έχει βάλει το όνομά του με μεγάλα bold γράμματα μέσα στη σύγχρονη πολιτική ιστορία. Όμως αυτό που θα κριθεί μέσα στο 2016 θα είναι το πρόσημο που θα τον συνοδεύει για πάντα, ως πρώτου (και τελευταίου;) αριστερού πρωθυπουργού της χώρας. Διότι διαχρονικά – από τoν μύθο του πλατωνικού σπηλαίου μέχρι τo τελευταίο Star Wars – αποδεικνύεται το ίδιο δύσκολο να ξεφύγει κανείς από το σύμπαν των ψευδαισθήσεων, όσο και να ξαναγυρίσει εκεί, θέλοντας να προειδοποιήσει αυτούς που αγνοούν την ολέθρια εξάρτησή τους.
Όλα τα γεγονότα της φετινής χρονιάς αντανακλούν ακριβώς αυτή τη διαρκή «σχοινοβασία» του Τσίπρα, να «ισορροπεί» ως πρωθυπουργός μιας Αριστεράς που μπορεί να κυβερνάει, υπό τις δεδομένες συνθήκες. Στην αρχή το επιχείρησε με την «υπόσχεση του ονείρου» κι αφού μεσολάβησε ο θρίαμβος του «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα, έφτασε στη γνωστή «17ωρη διαπραγμάτευση» του περασμένου Ιουλίου που κατέληξε στο «τρίτο μνημόνιο». Η στρατηγική της «υπόσχεσης του ονείρου» ηττήθηκε έξω αλλά νίκησε μέσα.
Ο Τσίπρας ξεφορτώθηκε δύο επικίνδυνους πολιτικούς αντιπάλους του, τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο, καθώς και όλη την «αριστερή πτέρυγα» του κόμματός του μαζί με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου και τον Γιάνη Βαρουφάκη. Και λίγο αργότερα ο Τσίπρας παραιτήθηκε, έκανε εκλογές και αυτή η «δεύτερη φορά Αριστερά» δεν είναι ίδια με την πρώτη. Η υπόσχεσή της αυτή τη φορά υπήρξε πιο… ρεαλιστική. Υποσχέθηκε μια αξιοπρεπή διαχείριση της ήττας με τους έξω και δημιουργία κάτι νέου μέσα.
Πριν αλέκτωρα φωνήσαι τρις , εις εκ των βασικών εμπνευστών αυτού του αφηγήματος, του «παράλληλου προγράμματος», εκφραστής της κίνησης των 53 και εν δυνάμει «πονοκέφαλος» του Τσίπρα, ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης «οδηγήθηκε» με συνοπτικές διαδικασίες στην έξοδο από την πολιτική.
Καθόλου παράξενο που το διάστημα που ακολούθησε τις εκλογές του Σεπτεμβρίου δεν δικαιώνει, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, την υπόσχεση του νέου. Τίποτα ακόμη στον ορίζοντα που να μοιάζει σαν κάτι νέο. Η κατάσταση στην αγορά τραγική. Η κοινωνία στη γωνία, απογοητευμένη. Ίδιες διαχειριστικές λογικές, όχι μόνο στα προαπαιτούμενα του μνημονίου αλλά και συνολικά στον τρόπο διακυβέρνησης. Η ίδια «αγωνία» για το στήσιμο «συστήματος εξουσίας» αλλά κανένα διαφορετικό «ύφος και ήθος» στην άσκησή της, που θα μπορούσε να πείσει για την ειλικρίνεια των προθέσεων και για το χτίσιμο της συλλογικής εμπιστοσύνης που χρειάζεται αυτή τη στιγμή η χώρα σε ένα περιβάλλον κατακλυσμιαίων αλλαγών. Η κρίση δυστυχώς συνεχίζει ακάθεκτη και εν πολλοίς αυτοτροφοδοτούμενη, εξαιτίας της έλλειψης ενός συλλογικού σχεδίου πλεύσης, το οποίο θα κέρδιζε πραγματικά την εμπιστοσύνη της κοινωνίας.
Οι δημοσκοπήσεις που επιβεβαιώνουν την απαισιοδοξία της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών, οι αρνητικές γνώμες για το κυβερνητικό έργο και η δημοσκοπική κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με τα εκλογικά ποσοστά του είναι ένα πρώτο ηχηρό καμπανάκι για τον Τσίπρα. Η λογική «κάντο όπως το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα» δεν αποδίδει τα αναμενόμενα. Και μπορεί το γραφείο του Σπίρτζη να είναι γεμάτο από φωτογραφίες του Άρη Βελουχιώτη αλλά αυτό δεν είναι παρά η επανάληψη της τραγωδίας της «Αλλαγής» των 80’s σε σύγχρονη εκδοχή “stand-up comedy”…
Αν αυτή είναι η μόνη εκδοχή κυβερνώσας Αριστεράς που μπορεί να σκεφτεί ο Τσίπρας τότε είναι χαμένος από χέρι. Η σοσιαλδημοκρατία της «διαχείρισης των συμβόλων» έχει εξαντλήσει τον ιστορικό της ρόλο από τη στιγμή που εξαντλήθηκαν τα δάνεια με τα οποία «έχτιζε» τους «στρατούς» που είχε ανάγκη για τη διατήρηση της εξουσίας. Την ώρα της πληρωμής των δανεικών, είναι προφανές πως δεν είναι έξυπνο να ζητάς επιστροφή στη συνταγή που δημιούργησε το πρόβλημα, ακόμη κι αν αυτή τη φορά οι ημέτεροι «μη προνομιούχοι» βολεύονται και με … ψίχουλα.
Η δυσκολία απόδοσης θετικού κυβερνητικού έργου αρχίζει ήδη να αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης της ηγεμονίας του Τσίπρα στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. H εύηχη και ευπροσάρμοστη ρητορική δεν είναι πλέον αρκετή, όταν η κοινωνία για ακόμη μια φορά παρατηρεί το γεγονός πως οπουδήποτε συγκεντρώνεται η εξουσία, τότε τα ιδιαίτερα συμφέροντα του «ηγεμόνα» υποστηρίζονται από τη διακυβέρνησή του περισσότερο σθεναρά απ’ ό,τι το κοινό συμφέρον της χώρας. Αλήθεια παλιά όσο κι ο κόσμος.
Ο Τσίπρας έχει μια οριακή δυνατότητα διάσωσης της αριστερής του τιμής. Να καταφέρει να επιλύσει ένα κατ’ ουσία πολιτικό πρόβλημα: Την απελευθέρωση της χώρας από τις απάνθρωπες συνθήκες ζωής στις οποίες υποχρεώνεται ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της και κυρίως της νεολαίας της.
Η λύση δεν είναι ούτε αριστερά, ούτε δεξιά. Η λύση είναι πάντα προς τα πάνω. Το ερώτημα είναι αν μπορεί ο Τσίπρας να αφυπνίσει την πραγματική δημιουργική δύναμη της χώρας, η οποία συντίθεται από τη γεωγραφία της, το ιστορικο – πολιτισμικό απόθεμά της, τα συγκριτικά παραγωγικά πλεονεκτήματά της και το ανθρώπινο δυναμικό της. Αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει ο Τσίπρας να βρει και την ομάδα των ανθρώπων που μπορεί να πάρει στην πλάτη της ένα τέτοιο στοίχημα και να το κερδίσει, με δεδομένο πως η κυβερνητική σύνθεση ως έχει είναι «μετρίως μέτρια και πάντα μετρημένη», δηλαδή πολύ κατώτερη των προκλήσεων.
Πολιτικό μάνατζμεντ στις σημερινές συνθήκες σημαίνει ομάδα ανθρώπων που δεν θα καταθέτει διαπιστευτήρια δουλικότητας ή κομματικά ένσημα, ούτε θα θεωρεί αυτονόητες τις «φιλικές εξυπηρετήσεις» και τη διαχείριση του κράτους με όρους «φαμίλιας». Αντίθετα, θα πρέπει να συνεισφέρει με την ευρύτητα της αντίληψής της για το σύγχρονο παγκόσμιο σύστημα, την επιστημονική της ακεραιότητα και τις ικανότητές της να μετατρέπει καλές ιδέες σε πράξεις. Ταυτόχρονα δε, θα πρέπει να βρίσκεται σε άμεση συνεργατική σχέση με τη μόνη αληθινά επαναστατική πρωτοπορία της εποχής μας, την Τεχνολογία.
Αν δεν ηττηθεί «η συνομωσία των μέτριων» – που καταδυναστεύει τη χώρα για δεκαετίες μέσω του κομματικού συστήματος – από την Αριστερά που θέλει να εκπροσωπεί το μέλλον και το νέο, τότε από ποιον πρέπει να περιμένουμε να ηττηθεί; Από τη «συντήρηση»;
Η χρονιά του Τσίπρα τελειώνει ημερολογιακά. Μένει να διαπιστωθεί αν τελειώνει κι ο πολιτικός χρόνος του. Αν δεν καταφέρει ο Τσίπρας να «ξυπνήσει» πολύ γρήγορα αυτή τη δημιουργική δύναμη, τότε την επόμενη φορά που θα θελήσει να χρησιμοποιήσει έναντι των δανειστών το επιχείρημα «μετά από μένα το χάος», ενδέχεται να εκπλαγεί εισπράττοντας την απάντηση « Α … όχι! Τώρα υπάρχει ο Κυριάκος!». Οπότε αυτομάτως θα βρεθεί στη δυσάρεστη θέση των προκατόχων του που εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το Μαξίμου πριν προλάβουν να φτάσουν στην πηγή και να πιουν νερό. Κι ας είχαν κάνει πολλά από τα δύσκολα κομμάτια της διαδρομής…
