Γράφει ο Γιάννης Καραμαγκάλης
Απόγευμα Παρασκευής και ενώ το Μοναστηράκι έχει αρχίζει να γεμίζει από ανθρώπους που ψάχνουν τα πρώτα ψύγματα της διασκέδασης του Σαββατοκύριακου, 30 τρελοί, αγνοούμε τα υπέροχα μαγαζιά της περιοχής και ανηφορίζουμε την Αθηνάς με τελικό προορισμό την οδό Βλαχάβα, στο κέντρο καινοτομίας ΕΠΙ.ΝΟΩ. Τι μας τράβηξε εκεί; Μία εκδήλωση του ΕΕΛ/ΛΑΚ για τα ανοικτά οικονομικά δεδομένα στην περίοδο της κρίσης και τον ρόλο που μπορούν να συντελέσουν στην πάταξη της αδιαφάνειας.
Ανάμεσα στις τρεις άκρως ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις των τριών εισηγητών, στάθηκα σε εκείνη του κ. Βαφόπουλου, με θέμα Η ευκαιρία του ανοιχτού προϋπολογισμού στην κρίση, και συγκεκριμένα σε μία διεθνή πλατφόρμα καταγραφής δεδομένων των εθνικών προϋπολογισμώνκρατών, εν ονόματι ΟΒS Tracker (Open Budget Survey Tracker). Η ΕΕΛ/ΛΑΚ σε συνεργασία με το Center on Budget and Policy Priorities συμμετέχουν στην International Budget Partnership (IBP) (http://internationalbudget.org), ένα διεθνές think tank για την προώθηση ανοιχτών και διαφανών διαδικασιών κατάρτισης και εκτέλεσης δημόσιων προϋπολογισμών. Στα πλαίσια του εγχειρήματος αυτού, η ΙΒP ανέπτυξε το Open Budget Survey (OBS) Tracker το οποίο σε συνδυασμό με το Open Budget Survey αποτελούν δύο μοναδικά ανεξάρτητα εργαλεία αξιολόγησης της δημοσιονομικής διαφάνειας σε διεθνές επίπεδο. Στα πλαίσια αυτής της συνεργασίας εκπονήθηκε και δημοσιεύτηκε η μελέτη “Η Διαφάνεια και η Ανοιχτότητα του Προϋπολογισμού στην Ελλάδα” (διαθέσιμη σε .pdf)
Ο προϋπολογισμός, παρότι είναι ο ισχυρότερος νόμος του κράτους και θέτει τα πλαίσια εφαρμογής κάθε πολιτικής, παραμένει απόμακρος και αναξιοποίητος. Λίγοι τον καταλαβαίνουν και τον αναλύουν και ακόμα λιγότεροι αποφασίζουν για αυτόν. Με μία απλή επίσκεψη στο site http://obstracker.org/, θα μπορέσετε να δείτε τα κράτη που συμμετέχουν στην προσπάθεια αλλά και την πρόοδο που έχουν επιτελέσει σε επίπεδο «ανοιχτότητας» του προϋπολογισμού τους στους απλούς πολίτες και όχι μόνο. Παρά το γεγονός πως η Ελλάδα ανήκει στα 50 πλουσιότερα κράτη του κόσμου, βρίσκεται ακόμα πολύ πίσω σε επίπεδο διαφάνειας και ελεύθερης πρόσβασης στα δεδομένα του κεντρικού της προϋπολογισμού. Η ΕΛΛ/ΛΑΚ φιλοδοξεί να είναι ο φορέας εκείνος που για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας θα κάνει το τεράστιο βήμα απλοποίησης του προϋπολογισμού προς τους πολίτες και μορφοποίησής του σε σε συγκρίσιμες με άλλα κράτη νόρμες, συμβάλλοντας στην ελεύθερη πρόσβαση και την διαφάνεια της δημοσιονομικής πολιτικής.
Πρωτοπόρος στην Ευρώπη σε αυτά τα θέματα είναι η Μ.Βρετανία, η οποία ήδη από το 2010 έχει δημιουργήσει την εφαρμογή «Where do my money go», όπου καταγράφονται με συχνότητα διμήνου όλα τα δεδομένα του κρατικού προϋπολογισμού σε απλοποιημένη μορφή προκειμένου να είναι κατανοητά και προσπελάσιμα από απλούς πολίτες.
Εμείς πότε θα κάνουμε το μεγάλο βήμα;
