Παρόντος του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, παρουσιάστηκε από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά του Καπνίσματος, σε ενημερωτική καμπάνια στο Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά του Καπνίσματος αναπτύσσεται σε 4 άξονες και φιλοδοξεί να συνεισφέρει στην πρόληψη κατά του καπνίσματος, την προστασία των μη καπνιστών από το παθητικό κάπνισμα, την υποστήριξη των πολιτών στη διακοπή καπνίσματος και στην ανάπτυξη ενός νέου ρυθμιστικού και κανονιστικού πλαισίου ελέγχου και παρακολούθησης των νέων προϊόντων καπνού.
Οι τέσσερις άξονες του Σχεδίου Δράσης
Ο πρώτος άξονας αφορά στην προαγωγή Υγείας και και την πρόληψη με στόχο να αποτραπεί η έναρξη του καπνίσματος ειδικά σε νέους από 15 ετών και άνω. Πρόκειται για ολοκληρωμένες παρεμβάσεις με στόχο τη διαμόρφωση και την καθιέρωση της αντικαπνιστικής κουλτούρας. Εστιάζει σε μέτρα πρόληψης κατά του καπνίσματος με τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα. Ορισμένα από αυτά, αφορούν σε εκστρατεία ενημέρωσης με στόχο τους γονείς και τις εγκύους, επιμόρφωση των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, για σύγχρονες και τεκμηριωμένες στρατηγικές πρόληψης του καπνίσματος, δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού για τους κινδύνους του καπνίσματος και ένταξή του στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Δημοτικού και του Γυμνασίου, ανάδειξη της φυσικής δραστηριότητας και κατ’ επέκταση του αθλητισμού, ως σύγχρονου τρόπου ζωής και πολιτική επιβραβεύσεων και διακρίσεων καινοτόμων αντικαπνιστικών δράσεων στην κοινότητα.
Ο δεύτερος άξονας εστιάζει στην προστασία των μη-καπνιστών από το παθητικό κάπνισμα, με στόχο τον περιορισμό των επιπτώσεων στον γενικό πληθυσμό και ιδιαίτερα στα παιδιά, καθώς και στην καθιέρωση κουλτούρας σεβασμού προς τους μη-καπνιστές. Οι δράσεις του άξονα αυτού αφορούν κυρίως στη βελτίωση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, την πλήρη εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, σύστημα υποστήριξης δικαιωμάτων μη-καπνιστών και δημιουργία μητρώου εθελοντικών οργανώσεων.
Ο τρίτος άξονας έχει να κάνει με την υποστήριξη στη διακοπή καπνίσματος, με στόχο την μείωση του αριθμού των καπνιστών. Οι δράσεις αυτές ουσιαστικά προσφέρουν ένα δίκτυ προστασίας για τους καπνιστές, που επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα και περιλαμβάνουν δημιουργία Χάρτη Ιατρείων Διακοπής Καπνίσματος, πιστοποίηση αυτών, καθώς και δημιουργία πλατφόρμας και γραμμής επικοινωνίας για την υποστήριξη διακοπής του καπνίσματος.
Οι δράσεις του τέταρτου άξονα αφορούν στην ανάπτυξη ενός νέου ρυθμιστικού και κανονιστικού πλαισίου ελέγχου και παρακολούθησης των νέων προϊόντων καπνού.Οι διατάξεις του Ν. 4633/2019, που ψηφίσθηκε από τη Βουλή στις 16/10/2019 απαλείφουν τις εξαιρέσεις και τα «παραθυράκια», απλοποιούν τους κανόνες και διευκολύνουν τον αποτελεσματικό έλεγχο των παραβάσεων.
Οι βασικές αλλαγές είναι:
Πού δεν επιτρέπεται το κάπνισμα
Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) σε κλειστό δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο, στον οποίο παρέχεται εργασία.
Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) στο εσωτερικό ΟΛΩΝ των Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος. Επιτρέπεται μόνο στους εξωτερικούς χώρους. Ως εξωτερικοί χώροι θεωρούνται όσοι είναι περιμετρικά ανοικτοί σε δύο πλευρές τουλάχιστον και δεν είναι στεγασμένοι.
Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) σε ΟΛΑ τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) στα ΙΧ και ΔΧ οχήματα, που επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών.
Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα (τσιγάρο, πούρο, πίπα, άτμισμα, θερμαινόμενα, ναργιλές κλπ) σε Νυκτερινά Κέντρα, Κέντρα Διασκέδασης, Καζίνο, Καταστήματα Τυχερών Παιγνίων (καταργήσαμε τις αντισυνταγματικές εξαιρέσεις που υπήρχαν).
Τέλος, δεν επιτρέπεται το κάπνισμα σε παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς, ιδρύματα Α’ βάθμιας, Β’ βάθμιας και Γ’ βάθμιας εκπαίδευσης, σε κλειστούς και υπαίθριους χώρους άθλησης και διασκέδασης ανηλίκων, αθλοπαιδιών, παιδότοπους, παιδικές χαρές, θεματικά πάρκα κλπ, καθώς και σε οποιοδήποτε άλλο ανοικτό χώρο όταν υπάρχουν ανήλικοι (θεσπίσαμε τη διάταξη με το Ν4633/2019)
Ποιες είναι οι Αρχές και οι Ελεγκτικοί Μηχανισμοί:
Εποπτεία: Υπουργείο Υγείας, Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας
Οργανα Ελέγχου:
Ελληνική Αστυνομία
Επόπτες Δημόσιας Υγείας Περιφερειών
Δημοτική Αστυνομία
Λιμενικό Σώμα
Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ)
Ελεγκτές του ΕΟΤ
Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.)
Μεικτά κλιμάκια των παραπάνω.
Ποιες είναι οι νέες κυρώσεις και τα πρόστιμα
Α) Φυσικά πρόσωπα:
200 ευρώ για όσους καπνίζουν σε υπαίθριους χώρους διεξαγωγής αθλοπαιδιών, ψυχαγωγίας και συγκέντρωσης ανηλίκων
200 ευρώ για όσους καπνίζουν σε κλειστούς χώρους νοσηλευτικών ιδρυμάτων & φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας
200 ευρώ για όσους καπνίζουν σε χώρους παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών, παιδότοπων κλειστών & υπαίθριων και όλων των ιδρυμάτων Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δημόσιων & ιδιωτικών,
100 ευρώ για όσους καπνίζουν στους λοιπούς κλειστούς ή στεγασμένους χώρους δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους παροχής εργασίας, Μέσα Μαζικής Μεταφοράς,
1500 ευρώ για όσους καπνίζουν μέσα σε οχήματα που επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών (3000 ευρώ για τον οδηγό)
Β) Καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος (Εστιατόρια, Μπαρ, Κέντρα Διασκέδασης κα):
Εμβαδόν έως 100 τ.μ.:
500 ευρώ την 1η φορά
1.000 ευρώ τη 2η φορά
2.000 ευρώ την 3η φορά
4.000 ευρώ την 4η φορά και προσωρινή σφράγισης / αναστολή της λειτουργίας για 10 ημέρες
8.000 ευρώ την 5η φορά και οριστική ανάκληση της άδειας λειτουργίας
Εμβαδόν άνω των 100 τ.μ.:
2.000 ευρώ την 1η φορά
4.000 ευρώ τη 2η φορά
6.000 ευρώ την 3η φορά
8.000 ευρώ την 4η φορά και προσωρινή σφράγισης / αναστολή της λειτουργίας για 10 ημέρες
10.000 ευρώ την 5η φορά και οριστική αφαίρεση της άδειας λειτουργίας
Εμβαδόν άνω των 300 τ.μ.:
6.000 ευρώ την 1η φορά
7.000 ευρώ τη 2η φορά
8.000 ευρώ την 3η φορά
9.000 ευρώ την 4η φορά και προσωρινή σφράγισης / αναστολή της λειτουργίας για 10 ημέρες
10.000 ευρώ την 5η φορά και οριστική αφαίρεση της άδειας λειτουργίας
Από 1.001 άτομα και άνω:
10.000Euro την 1η φορά
10.000Euro την 2η φορά και προσωρινή σφράγισης / αναστολή της λειτουργίας για 10 ημέρες
10.000Euro την 3η φορά και οριστική αφαίρεση της άδειας λειτουργίας
Υπεύθυνοι Διαχείρισης και Λειτουργίας Οργανισμών Δημοσίου, Υπηρεσιών Δημοσίου, ΔΕΚΟ κλπ
Πρόστιμο 500 ευρώ για:
Μη Κατάρτιση Σχεδίου Αποτροπής Καπνίσματος και ορισμό υπευθύνων
Μη Ανάρτηση σήμανσης και λοιπών μέτρων αποτροπής (απομάκρυνση σταχτοδοχείων)
Μη ανταπόκριση του υπευθύνου σε διαμαρτυρία για την πραγματοποίηση της παράβασης
Μη κλήση των αρμοδίων οργάνων
Μη συνεργασία με τους ελεγκτές