Γράφει ο Όμηρος Τσάπαλος
Follow @OmirosTsapalos
Καλώς ή κακώς τα 2/3 των πολιτών σήμερα χρησιμοποιούν για την ενημέρωσή τους τα ηλεκτρονικά μέσα. Το διαδικτυακό τοπίο όμως εν τη γενέσει του σε αυτή τη χώρα λειτούργησε και συνεχίζει να λειτουργεί άναρχα, όχι μόνο χωρίς να εξασφαλίζεται η απαραίτητη διαφάνεια σε επίπεδο ιδιοκτησίας και φορολογικής κατοχύρωσης (αλλά και σχέσης με τα κρατικά ταμεία) αλλά και χωρίς να φέρεται καμία ευθύνη για ανυπόγραφα δημοσιεύματα και αναρτήσεις που πολλές φορές δηλητηριάζουν το πολιτικό σύστημα και την κοινωνική ζωή.
Όλα αυτά τα χρόνια, στο όνομα της ελευθερίας του τύπου θυσιάστηκαν στοιχεία όπως η εγκυρότητα, η δημοσιογραφική δεοντολογία, η τεκμηρίωση στοιχείων πριν την δημοσίευση ενός κειμένου. H επίκληση της ελευθερίας έγινε το άλλοθι της ασυδοσίας. Χιλιάδες ιστοσελίδες και blogs σε μια χώρα 10 εκατομμυρίων επηρέαζαν κοινή γνώμη και πολιτικό σύστημα λαμβάνοντας παράλληλα δεκάδες εξ αυτών κρατική διαφήμιση (είτε άμεσα είτε μέσω media shops) την ίδια στιγμή που πολλά κρυβόντουσαν πίσω από την ελευθεριότητα του διαδικτύου και απέκρυπταν τόσο το όνομα όσο και την υπογραφή των εμπνευστών τους…
Αν και χρειάστηκε αρκετός καιρός για να προκύψει η κατάλληλη πρωτοβουλία από πλευράς κυβέρνησης, η ρύθμιση του υπουργού Επικρατείας Νίκου Παππά σχετικά με το Μητρώο Ηλεκτρονικών Μέσων, το επονομαζόμενο και e-media, φαίνεται πως κινείται στη σωστή κατεύθυνση, ξεκινώντας από την καταγραφή όλων των ιστοσελίδων και των blogs που επιθυμούν να συμμετάσχουν στην διανομή της κρατικής διαφήμισης, θέτοντας τους παράλληλα αυστηρά κριτήρια λειτουργίας που μέχρι πρότινος σε μεγάλο βαθμό δεν υπήρχαν (ή που και υπήρχαν απλά δεν τηρούνταν).
Συγκεκριμένα, η νέα αυτή ρύθμιση προβλέπει τη δημιουργία ενός on line μητρώου στο οποίο θα εγγράφονται οι Επιχειρήσεις Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης και συνεπάγεται αποκλειστικά για τους εγγεγραμένους α) πρόσβαση στα ιστορικά αρχεία οπτικοακουστικών μέσων και β) ανάθεση και καταχώριση διαφημιστικών ή άλλων συναφών μηνυμάτων του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα καθώς και των τραπεζών.
Το σημαντικό της ρύθμισης Παππά προβλέπει πως οι ιστοσελίδες που θα θέλουν να εγγραφούν στο μητρώο θα πρέπει να έχουν υποχρεωτικά ΑΦΜ, να αναφέρουν τον ακριβή αριθμό εργαζομένων, τους μετόχους τους, τον εκδότη και τους διευθυντές. Με αυτό τον τρόπο αποκλείονται ιστοσελίδες και blogs χωρίς συγκεκριμένη ιδιοκτησιακή και φορολογική κατοχύρωση και με αμφίβολα παραστατικά από την κρατική διαφήμιση, ευνοώντας έτσι την διαφάνεια μεταξύ του πελάτη (Δημόσιο) και του πωλητή (διαδικτυακό μέσο). Αποτελεί δε και λογικό επακόλουθο ο πελάτης, δηλαδή όλοι οι Έλληνες πολίτες, να γνωρίζουμε σε ποιους ακριβώς διανέμονται χρήματα για προβολή των δράσεων του Δημοσίου.
Δεν είναι λοιπόν καιρός να επιτευχθεί επιτέλους η πολυπόθητη χαρτογράφηση του διαδικτυακού τοπίου; Δεν είναι απολύτως λογικό το Ελληνικό Δημόσιο να γνωρίζει με ποιους συνεργάζεται γα την προβολή των δράσεων του και την διανομή των χρημάτων του ελληνικού λαού; Δεν είναι καιρός σε αυτή τη χώρα να υπάρξει επιτέλους ένα ξεκαθάρισμα των νομότυπων και σοβαρών επιχειρήσεων από τους ανώνυμους του διαδικτίου με τα αμφίβολα παραστατικά και το μερίδιο στη διαφημιστική πίτα; Η απάντηση είναι ναι και η επίλυση αυτού του ζητήματος θα έπρεπε να είχε γίνει εδώ και χρόνια.
Φυσικά και υπάρχουν ατέλειες, καθώς και σημεία που χρήζουν συγκεκριμενοποίησης, ειδικά στο κομμάτι των κριτηρίων που πρέπει να τεθούν για να μπορεί μια ιστοσελίδα να λαμβάνει κρατική διαφήμιση (όπως η επισκεψιμότητα, η απήχηση σε συγκεκριμένα κοινά στόχους και όχι η προνομιακή σχέση του κάθε ιδιοκτήτη με τον εκάστοτε υπουργό ή πρόεδρο μιας ΔΕΚΟ). Και εδώ είναι πολύ σημαντικό την εν λόγω ρύθμιση να την συζητήσουν και οι λοιπές πολιτικές δυνάμεις καταθέτοντας προτάσεις βελτίωσης ή και περαιτέρω εξειδίκευσης της.
Κανείς δε μπορεί να παραβλέψει όμως, ότι η ρύθμιση Παππά μπορεί να είναι ένα πρώτο βήμα για να εξασφαλιστεί η διαφάνεια στο διάτρητο διαδικτυακό τοπίο και να δοθεί παράλληλα η δυνατότητα να ανοίξει μια σοβαρή συζήτηση και για τους εργαζόμενους στις διαδικτυακές ενημερωτικές σελίδες. Αν είναι να ανοίξουμε τη συζήτηση για τις ιστοσελίδες ας την ανοίξουμε συνολικά και με όλους στο τραπέζι…
Υγ. Είναι καιρός λοιπόν σε αυτό το άναρχο διαδικτυακό περιβάλλον να μπει μια τάξη ξεκινώντας από την διανομή της κρατικής διαφήμισης σε αυτούς που τολμούν αυτά που γράφουν να τα υπογράφουν κιόλας. Και αυτή είναι μια διαπίστωση ενός μέσου, του Rizopoulospost, που από την πρώτη στιγμή που βγήκε στον αέρα παρουσιάστηκε με όνομα και υπογραφή. Αλλά και από την πρώτη στιγμή βίωσε και την κλοπή πρωτογενούς περιεχόμενου του από ιστοσελίδες αγνώστου πατρότητας και ταυτότητας…
