Ανταπόκριση από το Βερολίνο: Γιώργος Ευγενίδης
Η ελληνική διπλωματία εσχάτως προσδιορίζεται από μια και μόνο λέξη, η οποία συζητείται ευρέως στον κόσμο: «Κερδάμε». Πράγματι, η διαφαινόμενη εμπλοκή του ΝΑΤΟ στον χώρο του Αιγαίου, πράγμα που ζητούσαν μετ’ επιτάσεως οι Τούρκοι γείτονες, είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση αναφορικά με το πόσο πολύ «κερδάμε» από τη στιγμή που έχει ξεκινήσει η ιστορία του προσφυγικού.
Η ελληνική κυβέρνηση στην αρχή απέρριπτε κατηγορηματικά τις κοινές περιπολίες με την Τουρκία. Και ορθά έκανε, διότι οι Τούρκοι δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τη σταθερότητα της Ευρώπης (κάτι που φάνηκε και από τους διαλόγους Ερντογάν-Γιούνκερ-Τουσκ που δημοσίευσε το Euro2day.gr), αλλά αντίθετα προσπαθεί να μοχλεύσει την κατάσταση υπέρ της και να βάλει πόδι στο Αιγαίο. Πλέον, μπορεί να μην πήρε τις κοινές περιπολίες, αλλά έχει μια σημαντική πιθανότητα να πετύχει ένα ιδιότυπο καθεστώς συνδιαχείρισης της κατάστασης υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ.
Δεν χρειάζεται, νομίζω, να πούμε πόσο έχει αποτύχει εκείνη η λαμπρή ιδέα να χρησιμοποιήσουμε το προσφυγικό ως όπλο για να πετύχουμε παραχωρήσεις στο οικονομικό πρόγραμμα. Αποδείχθηκε περίτρανα πως οι Ευρωπαίοι, μαστιζόμενοι από το πρόβλημα του προσφυγικού, τα διαχωρίζουν πλήρως και τα θέλουν όλα από την Αθήνα, η οποία διαπιστώνει πως απείλησε με ένα «τζούφιο» πιστόλι. «Τζούφιο» γιατί το πραγματικό πιστόλι, το γεμάτο και το οπλισμένο, το κρατά η Τουρκία, η οποία είναι αυτή που διαδραματίζει τον πιο κομβικό ρόλο στην όλη κατάσταση.
Η εμπλοκή του ΝΑΤΟ έρχεται σε μια περίοδο που η Γερμανία αναζητούσε μανιωδώς μια λύση που θα συμπεριλάβει και την Τουρκία στο επίπεδο της φύλαξης του θαλασσίου χώρου του Αιγαίου. Οι Γερμανοί αξιωματούχοι είναι…πελαγωμένοι και μονολογούν πως «δεν μπορεί να μην μπορεί να φυλάσσεται το Αιγαίο». Ήθελαν εξ’ αρχής να βρεθεί μια φόρμουλα συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας. Πώς έδεσε το γλυκό; Η Τουρκία δεν θέλει την εμπλοκή της Frontex, διότι δεν είναι μέλος της ΕΕ και άρα δεν έχει δικαιοδοσία επί της αρχής. Πλην όμως, τόσο αυτή όσο και η Ελλάδα είναι μέλη του ΝΑΤΟ, συνεπώς η εμπλοκή του θα μπορούσε να είναι η δικλείδα ασφαλείας που τόσο αναζητούσε το Βερολίνο. Η Άνγκελα Μέρκελ το δέχθηκε ασμένως. Τι άλλο θα μπορούσε να κάνει άλλωστε; Είναι εμφανές πως όλη η πολιτική της περιστρέφεται γύρω από το πώς θα πείσει την Άγκυρα να συνεργαστεί με τους Ευρωπαίους εταίρους, μιας και η συμφωνία του Νοεμβρίου δεν δουλεύει.
Η ελληνική πλευρά ζητά, παρά τη διαφαινόμενη εμπλοκή του ΝΑΤΟ, να γίνουν απολύτως αποδεκτά τα εθνικά σύνορα και να υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ ελληνικών και τουρκικών χωρικών υδάτων. Αντιλαμβάνομαι πλήρως τη σπουδή της ελληνικής κυβέρνησης, πλην όμως μοιάζει λίγο με αυτό που λένε οι Αγγλοσάξονες: too little, too late. Πολύ λίγα, πολύ αργά, με άλλα λόγια. Το σενάριο των κοινών περιπολιών διακινείται από τον Οκτώβριο και η Ελλάδα έχει αρκεστεί να τις απορρίπτει. Όταν τέθηκε το ζήτημα της δράσης της Frontex με ενισχυμένο mandate, η Ελλάδα δεν το ήθελε. Στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, Έλληνες αξιωματούχοι άφηναν να εννοηθεί πως θα κάνουν παραχωρήσεις στο ζήτημα της φύλαξης του θαλάσσιου χώρου, σε περίπτωση που οι δανειστές δείξουν κάποια επιείκεια για το Μνημόνιο. Τώρα, όλα αυτά είναι παρελθόν, κατά πώς φαίνεται, και οι εταίροι έχουν ήδη αναζητήσει δραστικότερες λύσεις.
Ακόμα μια συντριπτική επιτυχία της ελληνικής διπλωματίας, το δίχως άλλο!
