Μια γιγάντια κλεψύδρα μετρά το πέρασμα των ανθρώπων από τη Γη

Το 2022, ο κόσμος έφτασε σε ένα σημαντικό ορόσημο – έναν πληθυσμό οκτώ δισεκατομμυρίων. Φυσικά, αυτή η δραματική αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού στον κόσμο είναι ένα σχετικά νέο φαινόμενο. Για πολλές χιλιάδες χρόνια, λιγότεροι άνθρωποι περιφέρονταν στη Γη από όσους ζουν σήμερα σε μια πόλη μεσαίου μεγέθους.

Ωστόσο, αυτό εγείρει ένα ενδιαφέρον ερώτημα: πόσοι άνθρωποι έχουν ζήσει συνολικά σε ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία;

Η ομάδα του Our World in Data οπτικοποίησε με εξαιρετικό τρόπο την απάντηση σε αυτό το ερώτημα, δείχνοντας παράλληλα και πόσο μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας βρίσκεται σήμερα εν ζωή.*

Για να το κάνει αυτό, χρησιμοποίησε μια γιγάντια κλεψύδρα, που αντί να μετρά το πέρασμα του χρόνου, μετρά το πέρασμα των ανθρώπων.

Κάθε κόκκος άμμου εδώ αντιπροσωπεύει 10 εκατομμύρια ανθρώπους: κάθε χρόνο γεννιούνται 140 εκατομμύρια μωρά. Προσθέτουμε λοιπόν 14 κόκκους άμμου στην κλεψύδρα. Οι 795 πράσινοι κόκκοι αντιπροσωπεύουν τα 7,95 διεσκατομμύρια ανθρώπων που ήταν εν ζωή το 2022, όταν και σχεδιάστηκε το γράφημα (λίγο πριν φτάσουμε το ορόσημο των 8 δισεκατομμυρίων, που θα έκανε τους πράσινους κόκκους 800). Κάθε χρόνο, 60 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν. Αυτό σημαίνει ότι 6 κόκκοι περνούν από την κλεψύδρα και προστίθενται στον μεγάλο αριθμό των ανθρώπων που έχουν πεθάνει, που απεικονίζονται ως 10.900 κόκκινοι κόκκοι άμμου στη βάση της κλεψύδρας.

Ποσοτικοποιώντας τους Προγόνους μας

Πόσοι άνθρωποι προηγήθηκαν της ύπαρξής μας; Αυτή είναι η ερώτηση που αποπειράθηκαν να απαντήσουν δημογράφοι όπως ο Toshiko Kaneda και ο Carl Haub. Ο ποσοτικός προσδιορισμός ολόκληρης της ανθρωπότητας απαιτεί μια σταθερή ημερομηνία έναρξης για το πότε οι άνθρωποι έγιναν …άνθρωποι. Η εξέλιξη είναι μια σταδιακή διαδικασία, επομένως το να καταλήξει κανείς σε μία ημερομηνία έναρξης για την ανθρωπότητα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Για τους σκοπούς αυτής της άσκησης, ωστόσο, οι δύο δημογράφοι χρησιμοποίησαν το 190.000 π.Χ. ως σημείο μηδέν.

Υπάρχουν δύο αντίθετα σημεία που πρέπει να λάβουμε υπόψη όταν σκεφτόμαστε τους προϊστορικούς ανθρώπους:

Γύρω από την επιλεγμένη ημερομηνία έναρξης, η παγκόσμια ανθρώπινη ομάδα ήταν αρκετά μικρή—ίσως μόλις 30.000 άτομα. Πριν από τη σύγχρονη εποχή, η διάρκεια ζωής ήταν πολύ μικρότερη, επομένως μεγάλα χρονικά διαστήματα μπορούν πραγματικά να επηρεάσουν τους αριθμούς δραστικά.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι δημογράφοι υπολογίζουν ότι 109 δισεκατομμύρια άνθρωποι έζησαν και πέθαναν κατά τη διάρκεια αυτών των 192.000 ετών. Οι μισοί από αυτούς έζησαν τα τελευταία 2000 χρόνια. Αν προσθέσουμε τον αριθμό των ανθρώπων που ζουν σήμερα, θα έχουμε 117 δισεκατομμύρια ανθρώπους που έχουν ζήσει ποτέ στη Γη.

Αυτό σημαίνει ότι για κάθε άτομο που ζει σήμερα, υπάρχουν περίπου 14 άτομα που δεν είναι πλέον μαζί μας. «Αυτά τα 109 δισεκατομμύρια ανθρώπους πρέπει να ευχαριστήσουμε για τον πολιτισμό στον οποίο ζούμε. Οι γλώσσες που μιλάμε, το φαγητό που μαγειρεύουμε, η μουσική που απολαμβάνουμε, τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε – όσα ξέρουμε τα μάθαμε από αυτούς», γράφει ο Max Roser στο Our World in Data.

Πόσο μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας ζει σήμερα;

Αν σκεφτεί κανείς ότι το 7% όλων των ανθρώπων που έζησαν ποτέ είναι ζωντανοί σήμερα, ειδικά όταν μετράμε σε ένα διάστημα που ξεπερνά τους χίλιους αιώνες, είναι αξιοσημείωτο ότι ένα τόσο μεγάλο ποσοστό ανθρώπων ζει αυτήν τη στιγμή.

Αν όμως δούμε στο διάγραμμα την πρόσφατη παγκόσμια πληθυσμιακή έκρηξη, αρχίζει να βγάζει νόημα.

Χρειάστηκε όλη η ανθρώπινη ιστορία μέχρι το 1803 για να φτάσει o πληθυσμός του πλανήτη στο πρώτο δισεκατομμύριο. Το επόμενο δισεκατομμύριο χρειάστηκε 124 χρόνια και το τρίτο μόλις 33 χρόνια. Μέχρι το τέταρτο δισεκατομμύριο, αυτή η περίοδος μειώθηκε στα 15 χρόνια. Η περίοδος της ταχύτερης ανάπτυξης σημειώθηκε από το 1975 έως το 2011, κατά την οποία κάθε 12 χρόνια ο πληθυσμός του πλανήτη αυξανόταν κατά ένα δισεκατομμύριο.

Αν και το διάγραμμα περιέχει προβλέψεις με βάση τα δεδομένα του 2015, αποτυπώνει την σταδιακή μείωση του ρυθμού αύξησης του πληθυσμού, που έχει επιβραδυνθεί ακόμα περισσότερο – σύμφωνα με νεότερες προβλέψεις, το 2100 δεν θα έχουμε φτάσει τα 11 δισεκατομμύρια. Μάλιστα, πρόσφατη έρευνα από Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME), που δημοσιεύτηκε στο The Lancet, υποδηλώνει ότι ο αριθμός των ανθρώπων στον πλανήτη μπορεί τελικά να αρχίσει να συρρικνώνεται πολύ πριν από το έτος 2100.