Ο εμπλουτισμός του τουριστικού προϊόντος είναι το μεγάλο στοίχημα για την Ελλάδα συνολικά αλλά και για κάθε επιμέρους τουριστικό προορισμό. Δυστυχώς όμως προς αυτή την κατεύθυνση γίνονται πολύ λίγα πράγματα. Το μοντέλο «ήλιος, θάλασσα, σουβλάκι» μας έχει τελειώσει προ πολλού αλλά σπανίζουν οι πρωτοβουλίες που δίνουν μια προστιθέμενη αξία στην τουριστική εμπειρία.
Ανάμεσα στις μετρημένες στα δάκτυλα εξαιρέσεις είναι η Μήλος. Ένα ηφαιστειογενές νησί στη νοτιοδυτική άκρη των Κυκλάδων, με πάνω από 75 μικρές και μεγάλες παραλίες, με κρυστάλλινα και καταγάλανα νερά, πολύχρωμα σμιλεμένα βράχια και λευκόχρυσες αμμουδιές. «Όποιος πάει, ξαναπάει» λένε οι ντόπιοι με περηφάνια για τους ισχυρούς δεσμούς που καταφέρνει να δημιουργήσει το νησί με τους επισκέπτες του.
Η Μήλος ωστόσο έχει μια σημαντική ιδιαιτερότητα. Από την αρχαιότητα μέχρι και τις μέρες μας έχει μια πλούσια μεταλλευτική δραστηριότητα. Από την εξόρυξη και εμπορία του οψιδιανού, στην αυγή της νεολιθικής εποχής, φθάσαμε στο να είναι σήμερα η Μήλος το μεγαλύτερο κέντρο παραγωγής και επεξεργασίας μπεντονίτη και περλίτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλιστα καθώς η μεταλλευτική δραστηριότητα σήμερα έχει κυρίως εξαγωγικό προσανατολισμό είναι προφανή τα πλεονεκτήματα για την τοπική οικονομία του νησιού, έχοντας καταφέρει να μην εξαρτάται από την τουριστική «μονοκαλλιέργεια» όπως συμβαίνει σε πάρα πολλές περιοχές.
Σε άλλες περιοχές η συνύπαρξη μεταλλευτικών δραστηριοτήτων και τουρισμού αποδείχθηκε δύσκολη, αν όχι αδύνατη. Η Μήλος έχει αποδείξει διαχρονικά το αντίθετο. Μπορεί να ζήσει και η μεταλλευτική δραστηριότητα και ο τουρισμός. Και το πιο σπουδαίο να υπάρχει και μια σχέση αλληλοτροφόδητησης. Στο νησί υπάρχει και λειτουργεί ένα εξαιρετικά φροντισμένο Μεταλλευτικό Μουσείο, το οποίο φιλοξενεί αντικείμενα, εικόνες και φωτογραφίες που παρουσιάζουν την εντυπωσιακή γεωλογική ιδιαιτερότητα της Μήλου και αφηγούνται με τον τρόπο τους τη μεταλλευτική ιστορία του νησιού, αποτίοντας, παράλληλα, έναν ελάχιστο φόρο τιμής σε όλους αυτούς που εργάστηκαν και εργάζονται για την ανάπτυξη της μεταλλείας στο νησί, συνδέοντας το παρελθόν με το σήμερα.
Το Μεταλλευτικό Μουσείο με την υποστήριξη του Ομίλου S&Β που δραστηριοποιείται στο νησί, ανέπτυξε πρόσφατα μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα διαδικτυακή εφαρμογή, το Miloterranean Geo Experience το οποίο απευθύνεται στους ανά τον κόσμο λάτρεις της γεωλογίας, ο αριθμός των οποίων δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητος. Η διαδικτυακή ξενάγηση στο τοπίο και στο υπέδαφος της Μήλου είναι ταυτόχρονα και μια πολύ πειστική πρόκληση για επίσκεψη που θα ενισχύσει το τουριστικό ρεύμα προς το κυκλαδίτικο νησί. Λεπτομερώς χαρτογραφημένες διαδρομές και επιμελημένα κείμενα ξενάγησης αποκαλύπτουν στον περιηγητή τη μοναδική γεωλογία, το πλούσιο μεταλλευτικό παρελθόν και παρόν και το ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον, αναδεικνύοντας μια ως τώρα «κρυφή» Μήλο. Γεωλόγοι, μεταλλειολόγοι, δασολόγοι, χαρτογράφοι και ιστορικοί ένωσαν όχι μόνο τις γνώσεις αλλά και τις εμπειρίες τους προκειμένου να δείξουν σε ολόκληρο τον κόσμο μια Μήλο που δεν είναι εύκολα ορατή με μια πρώτη ματιά.
Η καινοτόμα αυτή εφαρμογή παρουσιάστηκε μάλιστα στο TedxAthens αποσπώντας πολύ κολακευτικά σχόλια ενώ ιδαίτερη αίσθηση έκανε το βίντεο της παρουσίασης.
Η σημερινή αναφορά στη Μήλο και τις καινοτόμες εφαρμογές που προωθεί για να ενδυναμώσει την ταυτότητά της και να εμπλουτίσει το τουριστικό προϊόν της, έχει ένα και μόνο στόχο. Να δείξει πως η δημιουργική σκέψη αποδίδει πάντα καρπούς. Να δείξει πως οι προκαταλήψεις και οι εύκολοι αφορισμοί είναι αιτίες αδράνειας και στασιμότητας. Να δείξει πως ζούμε σε μια νέα αποχή που απαιτεί νέες ιδέες, μακριά από ιδεοληψίες και άγονες αντιπαραθέσεις.
Η Μήλος αποδεικνύει έμπρακτα πως ανάπτυξη και περιβάλλον, τουρισμός και μεταλλεία, δεν είναι αλληλοϋποβλεπόμενες και αλληλοσυγκρουόμενες δραστηριότητες, όπως δυστυχώς εκπαιδεύτηκε ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης να θεωρεί. Αντίθετα μπορεί να υπάρξει εποικοδομητική συμβίωση και δημιουργική συνεργασία, στο βαθμό που υπάρχουν καλές ιδέες και υψηλού επιπέδου εταιρική κοινωνική ευθύνη. Είναι το θετικό μήνυμα μιας εξαιρετικής εμπειρίας που αξίζει να βρει μιμητές.
