Έρχεται κάποια στιγμή στις ζωές πολλών ανθρώπων που πρέπει να ξαναπιάσουν το νήμα από την αρχή. Έχουν χαθεί μέσα στο λαβύρινθο της προσωπικής ιστορίας τους και κινδυνεύουν να πέσουν θύματα του «Μινώραυρου», αν δεν βρεθεί μια Αριάδνη να τους δώσει το μίτο της εξόδου. Για τον καθένα ο «Μινώταυρος» έχει διαφορετικό πρόσωπο. Από την κατάθλιψη και τα ναρκωτικά μέχρι τον φανατισμό και την εγκληματικότητα. Το αποτέλεσμα όμως είναι το ίδιο. Αυτό που χάνεται είναι το νόημα της ζωής, διότι ο άνθρωπος παύει να είναι ελεύθερος.
Το ίδιο πάνω κάτω συμβαίνει και με τα κράτη. Η ιστορία τους τα οδηγεί σε ένα «κουβάρι» διεθνών σχέσεων που εάν δεν καταφέρουν να το ξεμπερδέψουν, απειλούνται με καταστροφή. Σε αυτή τη μεταιχμιακή κόψη βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα. Πρωτίστως διότι έχει χαθεί το νόημα του τι σημαίνει να είσαι Έλληνας. Ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες πιστέψαμε πως μπορούμε να ζούμε ως αμέριμνοι κληρονόμοι ενός ένδοξου παρελθόντος. Κάποιοι δε πίστεψαν πως μπορούν να είναι διαχειριστές αυτής της κληρονομιάς, χωρίς να χρειάζεται να κάνουνε τίποτα περισσότερο από κάμποσους διορισμούς στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Ωστόσο, η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης οδηγεί σε τεκτονικές συγκρούσεις και είμαστε ακριβώς πάνω στο ρήγμα, γεωγραφικά και πολιτισμικά. Στεκόμαστε λίγα μέτρα μακριά από το στόμα του «Μινώταυρου», είτε το έχουμε συνειδητοποιήσει, είτε όχι. Και για μια ακόμη φορά παραμένουμε διχασμένοι ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή. Ωστόσο, όποια επιλογή κι αν κάνουμε είναι λάθος και θα φαγωθούμε από τον «Μινώταυρο». Εξ ου και το αδιέξοδο στο οποίο έχουμε περιέλθει.
Ελλάδα και Έλληνες μπορούν να υπάρχουν μόνο στο βαθμό που έχουν τον τρόπο να υπερβαίνουν το σχίσμα Δύσης και Ανατολής. Να δημιουργούν μια ανώτερη σύνθεση. Αυτή είναι και η μεγάλη πρόκληση για την Ελλάδα και τους Έλληνες, ξανά. Να δείξουμε πως τίποτα δεν είναι αναπόφευκτο και πως οι άνθρωποι μπορούμε να ορίζουμε αυτεξούσια τη μοίρα μας. Διότι σε τελική ανάλυση το να είσαι Έλληνας σημαίνει να μην εκχωρείς την ευθύνη της ελευθερίας σου.
Μόνο πάνω σε αυτή την αρχή, η οποία συμπυκνώνει όλες τις κατακτήσεις του ανθρώπινου πολιτισμού από την Αγορά της Αρχαίας Αθήνας μέχρι σήμερα, μπορούμε να επανατοποθετήσουμε την εθνική ταυτότητά μας στον σύγχρονο κόσμο, εκπέμποντας ένα δυνατό μήνυμα: η ζωή έχει νόημα μόνο ως ελευθερία. Αλλά δεν είναι ένα δώρο που πέφτει από τον ουρανό. Η ελευθερία κατακτάται διαρκώς με αρετή και τόλμη. Δυστυχώς μας έχουν λείψει και οι δυο, πιστεύοντας, ατυχώς, πως με μερικά χρήματα παραπάνω σε ένα τραπεζικό λογαριασμό, η ελευθερία μπορεί να είναι εγγυημένη. Ε, το παράδειγμα της Κύπρου έδειξε σε ολόκληρο τον κόσμο πως αυτό δεν συμβαίνει πλέον.
Γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο σήμερα πως αυτό που ζει η Ελλάδα και οι άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου δεν είναι ένα τεχνικό ζήτημα δημοσιονομικής διαχείρισης, έστω κι αν καταβάλλεται προσπάθεια να εμφανιστεί σαν τέτοιο. Είναι σύγκρουση ανάμεσα στη δημοκρατία και τον αυταρχισμό. Ανάμεσα στην ελευθερία της μεσαίας τάξης και την υπερσυγκέντρωση του πλούτου στην κορυφή της πυραμίδας. Ανάμεσα στα ανθρώπινα δικαιώματα και σε μια φεουδαρχική αντίληψη για τον άνθρωπο, που μας οδηγεί σε έναν «high tech μεσαίωνα».
Όταν ολόκληρος ο κόσμος ανησυχεί πλέον για την ελευθερία του, είναι μια μεγάλη επικοινωνιακή ευκαιρία να γίνεις το σύμβολο της ανησυχίας του και όχι ένα «μαύρο πρόβατο» που οδηγείται σε θυσία και σφαγή.
Αντί λοιπόν να περιμένουμε τι μπορεί να κάνει από μόνο του το brand name για μας, είναι ώρα να σκεφτούμε τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για το brand name. Διότι ανάμεσα στο «this is Sparta» και το «έλα πάρ’ τα», υπάρχει μεγάλο χάσμα. Αλλά αυτό δεν είναι πρόβλημα επικοινωνίας, για να λυθεί με μια καμπάνια όσο δημιουργική κι αν είναι. Πρόκειται για κατ’ εξοχήν πρόβλημα εθνικού σχεδιασμού και πολιτικής στρατηγικής.
ΥΓ1: Να συνειδητοποιούμε πότε πότε και τους στίχους του εθνικού μας ύμνου. Δεν είναι κακό… Ο Σολωμός δεν υπήρξε τυχαίος ποιητής. Και οι μεγάλοι ποιητές δεν γράφουν μόνον για τα παρόντα στην εποχή τους, προφητεύουν και τα μέλλοντα.
ΥΓ2: Σ’ ένα κόσμο που σκοτεινιάζει όλο και περισσότερο, μήπως κάποιος πρέπει να ανάψει το φως;