«Πριν από δυόμισι χρόνια στην χώρα μας εκκρεμούσαν 200.000 αιτήσεις ασύλου. Αυτή τη στιγμή εκκρεμούν 26.000, φιλοξενούνται σε δομές φιλοξενίας 18.000 αιτούντες άσυλο. Μέχρι στιγμής έχουμε 13.000 αφίξεις από την αρχή της χρονιάς, πέρυσι είχαμε 8.745. Άρα φέτος βλέπουμε μια αύξηση σε σχέση με το 2021, αλλά παρόλα αυτά οι αφίξεις του 2022 θα είναι οι δεύτερες χαμηλότερες ροές της δεκαετίας» ανέφερε ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Καθρέφτης» με τον Χρήστο Μιχαηλίδη. «Από το 1 εκατ. αφίξεις που βιώσαμε το 2015 ή τις 72.000 αφίξεις που βιώσαμε το 2019, πλέον είμαστε στο ύψος των 10-15 χιλιάδων το χρόνο» συμπλήρωσε.
Παράλληλα, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο κ. Μηταράκης φέτος υπάρχει μια αύξηση 12% στις εθελοντικές απελάσεις και υπάρχει μια «έμφαση της Ελληνικής Αστυνομίας στις αναγκαστικές απελάσεις». «Δεν είναι εύκολη διαδικασία. Η αλήθεια είναι ότι όλη η ΕΕ αντιμετωπίζει ένα τεράστιο ζήτημα μη αποδοχής της επιστροφής υπηκόων τους από πολλές χώρες προέλευσης. Εμείς βιώνουμε περαιτέρω και την άρνηση της Τουρκίας από το Μάρτιο του 2020 να εφαρμόσει τη συμφωνία που έχει με την Ευρωπαϊκή Ένωση από την κοινή δήλωση του 2016. Κατά συνέπεια, αυτό παραμένει ένα ζήτημα συνολικά για την Ευρώπη και η παρούσα Επιτροπή έχει προσπαθήσει, με καλά αποτελέσματα μέχρι στιγμής, να συνδυάσει την αποδοχή επιστροφών από κράτος προέλευσης και διέλευσης με τη γενικότερη πολιτική θεωρήσεων της ΕΕ αλλά και με άλλα εργαλεία οικονομικής και εμπορικής πολιτικής» προσέθεσε.
Στη Μεσόγειο παρατηρείται το εξής φαινόμενο, σύμφωνα με τον Υπουργό, να υπάρχουν διάφορα πλοία τα οποία ανήκουν σε ΜΚΟ με σημαίες κυρίως Νορβηγίας και Γερμανίας, οι οποίες λειτουργούν στη Μεσόγειο για να διασώζουν αυτούς που ξεκινάνε από τις λιβυκές ακτές. Όπως είπε ο κ. Μηταράκης, η Ιταλία έχει θέσει πολλές φορές το ζήτημα αν η παρουσία αυτών των σκαφών τελικά προστατεύει ανθρώπινες ζωές ή το αντίθετο, δίνει κίνητρο δηλαδή, στα κυκλώματα διακινητών, μια δήθεν ασφάλεια για να ξεκινάνε πλοιάρια από τη Λιβύη προς την Ιταλία, γνωρίζοντας ότι πιθανόν αν έχουν κίνδυνο θα σωθούν. «Αυτό είναι ένα μεγάλο ζήτημα που αυτή τη στιγμή συζητάμε και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πραγματικότητα είναι ότι πρέπει να υπάρξει μια ευρωπαϊκή λύση γι’ αυτές τις αποβιβάσεις, δεν μπορεί να ζητάμε από την Ιταλία να αποδέχεται μόνη της όλα τα πλοία τα οποία μπορεί να επιχειρούν στη Μεσόγειο. Χρειάζεται γενικότερα στην Ευρώπη να υπάρξει μια πολιτική καταρχήν περιορισμού των άκρατων παράτυπων μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη και δεύτερον, να υπάρξει και αυτό είναι ένα αίτημα κοινό των μεσογειακών κρατών, να υπάρξει ένας υποχρεωτικός ευρωπαϊκός αναγκαστικός μηχανισμός ανακατανομής αυτών που έχουν έρθει ως αιτούντες άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωσ绨υπογράμμισε ο κ. Μηταράκης.
Σε ό,τι αφορά στις επαναπροωθήσεις μεταναστών, ο κ. Μηταράκης σημείωσε ότι «η χώρα μας προστατεύει τα σύνορά της, αυτό είναι κάτι το οποίο δεν έχουμε κρύψει καμία στιγμή». «Δεν επιτρέπουμε παράνομες εισόδους στο ευρωπαϊκό έδαφος. Συνορεύουμε με μια χώρα, την Τουρκία, η οποία θεωρείται από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση ως ασφαλής χώρα. Είναι μία χώρα στην οποία είναι μια χώρα μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης. Είναι μια χώρα που έχει υπογράψει τη Συνθήκη της Γενεύης. Είναι μια χώρα που ανήκει στο ΝΑΤΟ. Κατά συνέπεια, όσοι βρίσκονται στην Τουρκία μπορούν και πρέπει να δικαιούνται προστασία εκεί. Η χώρα μας λοιπόν αποτρέπει παράνομες εισόδους» συμπλήρωσε.
«Προβλέπεται ρητώς στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, στους κανόνες για τη λειτουργία των θαλασσίων συνόρων, το δικαίωμα αποτροπής. Και θέλω να πω, επειδή έχουν ακουστεί και έχουν γραφτεί πολλά για το Διεθνές Δίκαιο τα τελευταία χρόνια, οι δύο πιο πρόσφατες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου από το Στρασβούργο, η υπόθεση εναντίον της Ισπανίας και η υπόθεση εναντίον της Βόρειας Μακεδονίας και στις δύο περιπτώσεις το δικαστήριο επιβεβαίωσε το δικαίωμα των κρατών να προστατεύουν τα σύνορά τους και να αποτρέπουν παράνομες αφίξεις. Υπάρχει μια παρερμηνεία πολλές φορές, κυρίως από πλευράς μη κυβερνητικών οργανώσεων, τι υποτίθεται ότι λέει το Διεθνές Δίκαιο. Η αλήθεια, είναι ότι το Διεθνές Δίκαιο προστατεύει το δικαίωμα των κρατών να φυλάνε τα σύνορά τους» ανέφερε ακόμα ο Υπουργός Ασύλου και Μετανάστευσης.
Ερωτηθείς αν υπάρχουν παράνομες επαναπροωθήσεις, ο κ. Μηταράκης εξήγησε ότι όταν κάποιος βρίσκεται πλέον σε ευρωπαϊκό έδαφος «δεν μπορείς χωρίς να εξετάσεις ατομικά την υπόθεσή του να τον επιστρέψεις στη χώρα από την οποία ήρθε». Συμπλήρωσε ωστόσο ότι και στην υπόθεση της Βόρειας Μακεδονίας τελικά αυτό είχε κάνει η Βόρεια Μακεδονία και στη συγκεκριμένη περίπτωση το δικαστήριο έκρινε υπέρ της.
Στην εσωτερική πολιτική σκηνή, σχετικά με το δημοσίευμα του Documento, ο κ. Μηταράκη σχολίασε πως «το θέμα των υποκλοπών οπωσδήποτε πρέπει να διαλευκανθεί».
«Είναι ιδιαίτερα σημαντικό καταρχήν να επιβεβαιώσουμε τι πραγματικά έχει γίνει. Δηλαδή αυτή η λίστα ισχύει, δεν ισχύει, υπάρχουν στοιχεία γι’ αυτό; Πράγματι γινόντουσαν παρακολουθήσεις και αν γινόντουσαν από ποιους γινόντουσαν; Γιατί μέχρι στιγμής απ’ ό,τι είδα και στα ρεπορτάζ, πολιτικά η αντιπολίτευση προσπαθεί να υπονοήσει μια κεντρική εμπλοκή της κυβέρνησης, η οποία όμως από τα στοιχεία που μέχρι στιγμής έχουμε δει σε κανένα βαθμό δεν αποδεικνύεται. Δεν είναι η πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια που βιώσαμε αυτή την ακραία σκανδαλολογία, την υπόθεση Νοβάρτις, όπου δέκα πολιτικοί, το μεγαλύτερο σκάνδαλο της μεταπολίτευσης, διαφημίστηκε εντόνως και μετά από λίγους μήνες κατέρρευσε πλήρως η οποιαδήποτε ευθύνη, η εμπλοκή πολιτικών προσώπων σε οτιδήποτε σχετικά με τη Νοβάρτις. Άρα νομίζω θέλει αναμονή. Από την άλλη μας προβληματίζει όλους η ακραία τοξικότητα που προσπαθεί να δημιουργηθεί στο πολιτικό κλίμα σε μια εποχή που αντιλαμβάνεστε υπάρχουν εθνικά θέματα, είμαστε στον δρόμο για τις εκλογές. Χρειάζεται να προστατεύσουμε όλοι τη σοβαρότητα και τη σταθερότητα του πολιτικού συστήματος» ανέφερε ο Υπουργός.