Εγκαινιάστηκαν σήμερα οι νέες κλειστές ελεγχόμενες δομές στη Λέρο και στην Κω. «Η σημερινή ημέρα είναι ιστορική», τόνισε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς. «Εικόνες σαν και αυτές που έζησαν τα νησιά μας την περίοδο 2015-2019 ανήκουν οριστικά στο παρελθόν», σημείωσε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης.
«Τα νέα σύγχρονα και πολλαπλών χρήσεων κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης που εγκαινιάσαμε σήμερα στη Λέρο και την Κω αποτελούν ακόμη μια χειροπιαστή απόδειξη της αμέριστης ευρωπαϊκής αλληλεγγύης προς την Ελλάδα», επισήμανε σε ομιλία του ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Επίτροπος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, Μαργαρίτης Σχοινάς. Ο κ. Σχοινάς χαρακτήρισε τη σημερινή ημέρα «χωρίς αμφιβολία ιστορική και αποτελεί τη σφραγίδα της υλοποίησης της απόφασης που λάβαμε ακριβώς πριν από ένα χρόνο, τον Νοέμβριο του 2020, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφώνησε να χρηματοδοτήσει την κατασκευή νέων κέντρων στα νησιά της πρώτης γραμμής, στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απάντησε στις κριτικές για κατασκευή μεγάλων κέντρων τη στιγμή που οι προσφυγικές ροές έχουν μειωθεί αισθητά λέγοντας ότι τα πρόσφατα γεγονότα στα σύνορα Λευκορωσίας-Πολωνίας έδειξαν ότι «το πρόβλημα αυτών των υβριδικών επιθέσεων με την εργαλειοποίηση απελπισμένων συνανθρώπων μας που καθίστανται όμηροι κυκλωμάτων διακινητών -με τις ευλογίες ανεύθυνων ηγεσιών- είναι πως πρόκειται για μεγάλο ζήτημα ασφάλειας και όχι μόνο μετανάστευσης και ασύλου. Και ως τέτοιο θέμα, απειλής και ασφάλειας αντιμετωπίζεται». Τα γεγονότα αυτά, συνέχισε, «μας υπενθυμίζουν και μας εγκαλούν για το πόσο άμεσα και απόλυτα χρειαζόμαστε μια ολοκληρωμένη, ολιστική ευρωπαϊκή προσέγγιση στη μετανάστευση, τώρα περισσότερο από ποτέ». Η ευρωπαϊκή αυτή προσέγγιση, κατέληξε, «είναι μονόδρομος και περνά μέσα από τη συμφωνία για το Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο».
Από την πλευρά του, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, υπογράμμισε ότι «η ολοκλήρωση του Εθνικού Συστήματος Υποδοχής είναι βασικός πυλώνας της αυστηρής, αλλά δίκαιης μεταναστευτικής πολιτικής που εφαρμόζουμε από την πρώτη στιγμή». Επίσης, ανέφερε ότι «με σχέδιο, συστηματική προσπάθεια, υπομονή και επιμονή, έχουμε εμφανώς ανακτήσει τον έλεγχο του Μεταναστευτικού, έχουμε αφήσει οριστικά πίσω την κρίση που ξεκίνησε το 2015. Μία κρίση που ούτε η Ελλάδα ούτε η Ευρώπη θέλουν να ξαναζήσουν. Σήμερα στη Λέρο και την Κω, όπως πριν από λίγες ημέρες στη Σάμο και σε λίγους μήνες στη Χίο και τη Λέσβο, ξεκινά μία νέα περίοδος. Εικόνες σαν και αυτές που έζησαν τη νησιά μας την περίοδο 2015-2019 ανήκουν οριστικά στο παρελθόν».
Ο κ. Μηταράκης παρατήρησε επιπλέον ότι με τις νέες δομές δίνεται «ένα οριστικό τέλος σε αστικούς πλέον μύθους», συμπληρώνοντας ότι οι δομές «δεν φτιάχνονται για μόνιμη παραμονή προσφύγων και μεταναστών», «λειτουργούν αποτρεπτικά και ταυτοχρόνως προληπτικά για νέες μεταναστευτικές ροές» και «θα λειτουργήσουν ως αιχμή του δόρατος μιας πολιτικής που στοχεύει στη σκοτεινή δράση των κυκλωμάτων λαθροδιακίνησης».
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του υπουργείου, στα εγκαίνια παραβρέθηκαν ακόμη, ο γενικός γραμματέας Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο, Μάνος Λογοθέτης, ο περιφερειάρχης Ν. Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκου και οι βουλευτές της ΝΔ, Βασίλης Υψηλάντης και Γιάννης Παππάς.
Ο γενικός γραμματέας Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο, Μάνος Λογοθέτης, δήλωσε ότι «σήμερα, με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και άξονες της πολιτικής μας την ευρωπαϊκή συνεργασία και τη διασφάλιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, στεκόμαστε με αυτοπεποίθηση και αποφασιστικότητα, απέναντι στις προκλήσεις του 21ου αιώνα».
Ο περιφερειάρχης Ν. Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκου επισήμανε ότι «στο προσφυγικό – μεταναστευτικό ζήτημα, το νότιο Αιγαίο πλήρωσε τα προηγούμενα χρόνια πολύ βαρύ τίμημα -μεγαλύτερο από όσο του αναλογούσε- και κατόρθωσε να κρατήσει ψηλά την αξιοπρέπεια και τη φήμη, όχι μόνο των νησιών του, αλλά και της χώρας ολόκληρης, τιμώντας την ιστορία, τον πολιτισμό και τον ανθρωπισμό της» και συνέχισε λέγοντας ότι «η θωράκιση των νησιών απέναντι σε καταστάσεις και κινδύνους αντίστοιχους αυτών που αντιμετωπίσαμε το 2015, δεν μπορεί να είναι μια θεωρητική συζήτηση. Η γειτονία μας με την Τουρκία και η ιστορία, μας δείχνουν ότι οφείλουμε να λειτουργούμε στην βάση ενός συνεκτικού σχεδίου. Η προστασία των νησιών μας απαιτεί δράση και αποφάσεις που οδηγούν σε λύσεις».
Ο γενικός διευθυντής Τομέα Έργων Βιώσιμης Ανάπτυξης της αναδόχου κατασκευάστριας εταιρείας MYTILINEOS, Παναγιώτης Γαρδελίνος, περιέγραψε τις δομές αναφέροντας ότι «σχεδιάσαμε, αναπτύξαμε και κατασκευάσαμε δομές υγείας, εκπαίδευσης, άθλησης, κοινωνικής και ψυχολογικής υποστήριξης και ασφάλειας, με παιδικές χαρές, με ειδικές δομές για οικογένειες, μονογονεϊκές οικογένειες και ασυνόδευτα παιδιά, με καταστήματα για όλα τα απαραίτητα, με τον απαραίτητο βιολογικό καθαρισμό. Υιοθετήσαμε τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, και αξιοποιήσαμε τα διεθνή πρότυπα ασφάλειας και ποιότητας».
Οι δύο δομές
Το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου σημειώνει ότι οι νέες δομές «περιλαμβάνουν όλες τις σύγχρονες τεχνικές και λειτουργικές υποδομές ώστε να καθίστανται ασφαλείς για διαμένοντες, εργαζόμενους αλλά και κατοίκους, καθώς είναι μακριά από τον αστικό ιστό. Πρόκειται για δομές που εγγυώνται συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης σε ανθρώπους που αιτούνται διεθνούς προστασίας, αλλά και τους αναγκαίους όρους φρούρησης και περιορισμού για τους παράνομους μετανάστες που είναι προς επιστροφή/απέλαση».
Η νέα κλειστή ελεγχόμενη δομή στη Λέρο αναπτύσσεται σε έκταση περίπου 60 στρεμμάτων στην τοποθεσία Λέπιδα. Είναι δυναμικότητας 1.780 φιλοξενούμενων και συγκεκριμένα: 1.440 άτομα γενικός πληθυσμός, 100 ασυνόδευτα ανήλικα και 240 ευάλωτες ομάδες, μονογονεϊκές οικογένειες και γυναίκες. Οι χώροι διαμονής αναπτύσσονται σε 8.900 τ.μ. και διαιρούνται σε διακριτές ζώνες, ενώ αποτελούνται από επτά διώροφα κτίρια διαμονής των 1.000 τ.μ., τρία ισόγεια κτίρια διαμονής των 500 τ.μ. και ένα των 400 τ.μ. Η τοποθέτηση των αιτούντων άσυλο θα γίνεται βάσει εθνοτικών και κοινωνικών κριτηρίων (οικογένειες, άτομα με κινητικές αναπηρίες, σοβαρά προβλήματα υγείας, έγκυοι). Επιπλέον, προβλέπονται χώροι κράτησης ΠΡΟΚΕΚΑ για 360 άτομα. Στη δομή θα λειτουργούν επίσης υγειονομικοί χώροι, χώροι διοίκησης, χώροι δημιουργικής απασχόλησης, αίθουσα υπολογιστών, εστιατόρια, χώροι καταστημάτων, χώροι πλυντηρίων κουζίνας, δύο παιδιές χαρές, τρία γήπεδα και επτά ισόγεια κτίρια ατόμων με κινητικά προβλήματα. Ο προϋπολογισμός κατασκευής είναι 35,3 εκατομμύρια ευρώ.
Η νέα κλειστή ελεγχόμενη δομή στην Κω αναπτύσσεται σε έκταση περίπου 90 στεμμάτων, στην τοποθεσία του πρώην στρατοπέδου «Μακρυγιάννη», εκατέρωθεν της υπάρχουσας δομής. Είναι δυναμικότητας 1.540 φιλοξενούμενων και συγκεκριμένα: 960 άτομα γενικός πληθυσμός, 100 ασυνόδευτα ανήλικα και 480 ευάλωτες ομάδες, μονογονεϊκές οικογένειες και γυναίκες. Οι χώροι διαμονής αναπτύσσονται σε 8.900 τ.μ. και διαιρούνται σε διακριτές ζώνες, ενώ αποτελούνται από έξι διώροφα κτίρια διαμονής των 1.000 τ.μ, πέντε ισόγεια κτίρια διαμονής των 500 τ.μ. και ένα ισόγειο των 400 τ.μ. Και εκεί η τοποθέτηση των αιτούντων άσυλο θα γίνεται βάσει εθνοτικών και κοινωνικών κριτηρίων, ενώ προβλέπονται χώροι κράτησης ΠΡΟΚΕΚΑ για 600 άτομα. Επίσης, η δομή περιλαμβάνει υγειονομικούς χώρους, χώρους διοίκησης και φρουράς, χώρους δημιουργικής απασχόλησης, αίθουσα υπολογιστών, εστιατόρια, χώρους πλυντηρίων και κουζίνας, χώρους καταστημάτων, τέσσερα γήπεδα, δύο παιδικές χαρές και πέντε ισόγεια κτίρια για άτομα με κινητικά προβλήματα. Ο προϋπολογισμός κατασκευής είναι συνολικά 39,36 εκατομμύρια ευρώ.
Και τα δύο κέντρα χρηματοδοτούνται εξ ολοκλήρου από την Ευρωπαϊκή Ένωση – Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης/ Επείγουσα Βοήθεια.
Επισημαίνεται ότι για τις δύο δομές έχει προβλεφθεί η εγκατάσταση Κλειστού Συστήματος Παρακολούθησης (CCTV), το οποίο χρησιμοποιεί «έξυπνο» λογισμικό με σκοπό να προειδοποιεί εγκαίρως για τυχόν έκτακτα συμβάντα, ενώ έχει τη δυνατότητα να δίνει ειδοποιήσεις και εικόνα στο Τοπικό Κέντρο Συμβάντων, στο Κέντρο Ελέγχου στην Αθήνα και στα Κέντρα Ελέγχου λοιπών εμπλεκόμενων φορέων, όπως η Ελληνική Αστυνομία. Επίσης, υπάρχει διπλή περίφραξη τύπου ΝΑΤΟ, καθώς και τουρνικέ με καρταναγνώστες, με χρήση δακτυλικού αποτυπώματος, στις διακριτές ενότητες της δομής για την ελεγχόμενη είσοδο και έξοδο, με σκοπό την προστασία των εργαζόμενων σε αυτές αλλά και των ευάλωτων ομάδων, όπως τα ασυνόδευτα παιδιά και οι μονογονεϊκές οικογένειες.
