«Η πίεση που δέχεται η Ελλάδα στα χερσαία, αλλά και θαλάσσια σύνορα της δεν συγκαλύπτεται κάτω από ένα μεταναστευτικό προπέτασμα», υποστηρίζει ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Ν. Μηταράκης στον Ελεύθερο Τύπο και προσθέτει: «Αλλά, ενορχηστρώνεται από την τουρκική ηγεσία. Ήδη, έχουμε εκθέσει στην Ευρώπη τα πειστήρια αυτής της γεωστρατηγικής επιλογής της γειτονικής χώρας. Μαζικές προτροπές και μεταφορές μεταναστών στον Έβρο, εκβιασμοί της τουρκικής αστυνομίας για να επιχειρήσουν να περάσουν τα σύνορα, καθώς και ρίψη χημικών προς την ελληνική πλευρά συνθέτουν μια ασύμμετρη απειλή. Μια απειλή που αντιμετωπίζουμε με αποφασιστικότητα στην πρώτη γραμμή, για όσο χρόνο και αν απαιτηθεί».
Ο ίδιος υποστηρίζει πως υπάρχει διαφορετική κυβερνητική πολιτική, «εμείς δεν θέλουμε καθόλου μεταναστευτικές ροές. Και σήμερα οι ροές στην Ευρώπη είναι κατά πλειοψηφία παράτυποι οικονομικοί μετανάστες. Σήμερα φυλάμε τα σύνορα, ενώ το 2015, η χώρα ακολουθούσε πολιτική ανοιχτών συνόρων και ανεξέλεγκτων διελεύσεων».
Σε άλλο σημείο της συνέντευξής του αναφέρει ότι: «Υπήρξε πράγματι μια κρίση εμπιστοσύνης. Και μια δυσκολία σε στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης που κλήθηκαν να πάρουν ιδιαίτερα κρίσιμες αποφάσεις, μέσα σε ένα περιβάλλον fake news. Η Κυβέρνηση τόνισε από την πρώτη στιγμή ότι τα κλειστά κέντρα είναι βασική επιλογή μας για να αποκαταστήσουμε το αίσθημα ασφάλειας, τόσο εντός των δομών φιλοξενίας, όσο και στα αστικά κέντρα των νησιών μας. Να δώσουμε ένα τέλος στις ανοχύρωτες υγειονομικά δομές και στους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν για τις τοπικές κοινωνίες, με αποκορύφωμα τον κορωνοϊό. Επίσης, θα συμβάλλουν καθοριστικά στην αποσυμφόρηση των νησιών μας και στην μετακίνηση χιλιάδων μεταναστών προς την ηπειρωτική Ελλάδα».
Ήδη, αυτό γίνεται πράξη από την αρχή του έτους, όπως λέει ο κ. Μηταράκης. Συγκεκριμένα, «στο πρώτο τρίμηνο έχουμε προαναγγείλει 10.000 μεταφορές μεταναστών στην ενδοχώρα και επίσης εξασφαλίσαμε την χρηματοδότηση για επιπλέον 5.000 εθελούσιες επιστροφές άμεσα στις χώρες προέλευσης. Ήδη, προχωρήσαμε στη μεταφορά όσων είχαν παραμείνει πάνω από 14 μήνες στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης και με τροπολογία οδηγούμε στην έξοδο όσους έχουν λάβει άσυλο και μέχρι τώρα ελάμβαναν επιδόματα τα οποία πλέον δεν δικαιούνται. Οικοδομούμε μια στέρεα σχέση εμπιστοσύνης με τις τοπικές κοινωνίες, η οποία δοκιμάστηκε από άκρατο λαϊκισμό».
Και συμπληρώνει: «Να ξεκαθαρίσω ότι βασικοί μας στόχοι είναι η μείωση των ροών, η επιτάχυνση του ασύλου και η αύξηση των επιστροφών όσων δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας. Παράλληλα ψηφίσαμε πρόσφατα τροπολογία για την αποβολή από προγράμματα φιλοξενίας όσων δεν δικαιούνται πλέον αυτών των παροχών, σύμφωνα και με το διεθνές δίκαιο. Αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών είναι πρώτον να χρειαζόμαστε μικρότερες δομές στα νησιά και λιγότερες νέες θέσεις στην ενδοχώρα. Ο σχεδιασμός μας προέβλεπε τη δημιουργία 20.000 θέσεων φιλοξενίας στην ενδοχώρα, και 20.000 στα νησιά (σε αντικατάσταση ανοικτών δομών 42.000 περίπου διαμένοντες σήμερα). Θέλω να ευχαριστήσω τους Δήμους Ωρωπού και Σιντικής που πρόσφατα έδειξαν έμπρακτα εθνική αλληλεγγύη στα νησιά του Αιγαίου και περιμένω περισσότερες τέτοιες ενέργειες από την τοπική αυτοδιοίκηση….».
Επίσης, λέει ότι: «Η Ελλάδα είναι στην πρώτη γραμμή της Ευρωπαϊκής διαπραγμάτευσης για το νέο Σύμφωνο το οποίο πρέπει να προβλέπει έμπρακτο και ουσιαστικό επιμερισμό των βαρών της μεταναστευτικής κρίσης σε όλα τα Κράτη-Μέλη. Επίσης απαιτείται η Ευρώπη να μεταβάλλει την Κοινή Δήλωση ώστε να μην μετατρέπονται τα νησιά μας, όπως έπραξε με την υπογραφή του το 2016 ο ΣΥΡΙΖΑ, σε αποθήκες ψυχών. Είναι ιδιαίτερα θετική η χρηματοδότηση από την ΕΕ των εθελοντικών επιστροφών 5.000 μεταναστών που ανακοινώσαμε με την Ευρωπαία Επίτροπος, κ. Γιοχάνσον, κατά την πρόσφατη επίσκεψη της. Επίσης ανακοινώσαμε μια διακρατική πρωτοβουλία για την μετεγκατάσταση 1.600 ασυνόδευτων ανηλίκων. Όλα αυτά συντείνουν σε μια γενικευμένη αλλαγή στάσης της Ευρώπης προς την Ελλάδα. Πλέον, η χώρα μας βρίσκεται σε θέση να απαιτεί και όχι να επαιτεί από τα διεθνή και ευρωπαϊκά fora».
Σύμφωνα με τον υπουργό, η κυβέρνηση βρίσκεται διαρκώς σε επικοινωνία με τους φορείς αυτοδιοίκησης των νησιών και «είμαστε πρόθυμοι να εξετάσουμε διεξοδικά όποια λύση μας προταθεί. Με την προϋπόθεση, βέβαια, να είναι τεχνικώς εφικτή και εφαρμόσιμη. Πάντως εξακολουθώ να πιστεύω ότι οι σημερινές δομές δημιουργούν πολλαπλάσια προβλήματα στα νησιά σε σχέση με τις προτεινόμενες λύσεις. Όπως σωστά επισήμανε ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, κ Γεώργιος Χατζημάρκος, ο οποίο ζητά την άμεση δημιουργία κλειστών δομών σε Κω και Λέρο. Σήμερα, έχουμε περισσότερο ανάγκη από οποιαδήποτε άλλη φορά, από γενναίες αποφάσεις της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης. Δεν υπάρχει άλλος χρόνος για χάσιμο».
Για τα κλειστά κέντρα, ισχύει το ακριβώς αντίθετο, λέει ο ίδιος.
«Η δημιουργία τους αποτελεί αίσθημα ευθύνης προς τα 5 νησιά του Βορείου Αιγαίου και απέναντι σε όλους τους Έλληνες πολίτες. Όπως και η διακοπή παροχών όπου δεν απαιτούνται από το διεθνές δίκαιο. Στέλνουμε, με αυτόν το τρόπο, ένα ισχυρό και ξεκάθαρο μήνυμα πως η Ελλάδα δεν αποτελεί, πλέον, μεταναστευτικό προορισμό. Η εποχή που η χώρα είχε ανοιχτά και διάτρητα σύνορα, καθώς και δομές φιλοξενίας χωρίς κανόνες έχει περάσει ανεπιστρεπτί».
Τρεις είναι οι βασικές προτεραιότητες έθεσε το υπουργείο.
«Πρώτον, την αυξημένη προστασία των συνόρων. Με την ενίσχυση των πλωτών και εναέριων μέσων, καθώς και της Frontex, η οποία, πλέον, αποκτά ενεργό ρόλο στην αποτροπή των μεταναστευτικών ροών. Δεύτερον, την ανακατανομή των μεταναστευτικών ροών και κατ’ επέκταση του προσφυγικού πληθυσμού στα κράτη-μέλη. Πλέον, αρχίζουν όλοι να αντιλαμβάνονται ότι η ταυτότητα του Ευρωπαίου κουβαλά εκτός από δικαιώματα και υποχρεώσεις. Τρίτον, την θέσπιση κοινών κανόνων ασύλου και επιστροφών. Ειδικά, η διάνοιξη διαδρόμων επιστροφών απευθείας σε τρίτες χώρες μπορεί να υλοποιηθεί μέσω διαπραγματεύσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενός, δηλαδή, οργάνου με αυξημένο πολιτικό εκτόπισμα. Χθες, όλα αυτά αποτελούσαν φρούδες ελπίδες και «λόγια του αέρα». Σήμερα, αποτελούν μια νέα πραγματικότητα. Σε αυτή τη πραγματικότητα η χώρα μας πρωτοστατεί».
Επισημαίνεται ότι μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει κανένα περιστατικό προσβολής από τη νόσο του κορονωϊού ατόμων που διαμένουν μέσα στα ΚΥΤ, λέει ο υπουργός. «Φυσικά είμαστε σε εγρήγορση καθώς είναι σχεδόν δεδομένο ότι θα υπάρξουν κρούσματα. Διατηρήσαμε εκτός των υπαρχόντων ΚΥΤ τους αφιχθέντες μετά την 1/3/2020, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος μετάδοσης του κορωναϊού. Τους περισσότερους ήδη τους μεταφέραμε σε κλειστές δομές της ηπειρωτικής Ελλάδος. Έχει ήδη επιβληθεί περιορισμός της κυκλοφορίας όσων διαμένουν στα ΚΥΤ με διάρκεια ισχύος 30 ημέρες, με μέριμνα της Ελληνικής Αστυνομίας, ενώ η μετάβασή τους θα γίνεται μόνο με την αποκλειστική χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς ελεγχόμενης και περιορισμένης κίνησης. Θα προκριθεί όπου είναι εφικτή η τροφοδοσία των διαμενόντων με τηλεφωνικές παραγγελίες. Επίσης βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία ανάπτυξης μέσα στα ΚΥΤ ειδικών υγειονομικών μονάδων που περιλαμβάνουν ιατρεία, χώρους απομόνωσης νοσούντων για την περαιτέρω πρόληψη, αλλά και την αντιμετώπιση τυχόν κρουσμάτων».
