Η έννοια του ανταγωνισμού υπήρξε άγνωστη ή σχεδόν άγνωστη στην ελληνική αγορά. Αυτή άλλωστε ήταν και μια βασική «δουλειά» (με το αζημίωτο πάντοτε) του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Να κλείνει δηλαδή τα μάτια και να αφήνει να δημιουργούνται καρτέλ, ολιγοπώλια, μονοπώλια και πάει λέγοντας. Ενώ οι πάντες δήλωναν δημοσίως την πίστη και την αφοσίωσή τους στην ελεύθερη αγορά και τον ανταγωνισμό, τα πράγματα εξελίσσονταν διαφορετικά «κάτω από το τραπέζι».
Θα περίμενε κανείς η κρίση να έχει δώσει κάποια μαθήματα, αλλά φαίνεται πως σε τούτο τον τόπο ισχύει διαχρονικά και οριζόντια το «πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι». Δείτε, για παράδειγμα, τις αερομεταφορές. Κοντεύουμε να πιστέψουμε πως μια πτήση Θεσσαλονίκη – Χανιά είναι υπερατλαντικό ταξίδι … με τις τιμές της άτυπης κοινοπραξίας μεταξύ Aegean της οικογένειας Βασιλάκη και της Ολυμπιακής του Mr. MIG.
Είναι γνωστό πως ό,τι ξεκίνησε σαν πόλεμος μεταξύ των δύο εταιρειών κατέληξε σε έρωτα. Και μάλιστα έρωτα σφοδρό, με εκδηλωμένη την πρόθεση να έρθουν σε γάμο, κατά το ευαγγελικό «έσονται δύο εις σάρκαν μίαν». Είχαν βρει και «κουμπάρους», είχαν βρει και το «παπά» αλλά τον «γάμο» δεν τον ευλόγησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού. Στις αρχές του 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαγόρευσε, με βάση τον κανονισμό συγκεντρώσεων της ΕΕ, την προτεινόμενη συγκέντρωση της Aegean Airlines με την Olympic Air, καθώς θα οδηγούσε σε οιονεί μονοπώλιο της ελληνικής αγοράς αεροπορικών μεταφορών. Η εν λόγω πράξη θα είχε ως συνέπεια υψηλότερους ναύλους για τέσσερα από τα έξι εκατομμύρια ελλήνων και ευρωπαίων καταναλωτών που ταξιδεύουν σε δρομολόγια από και προς την Αθήνα κάθε χρόνο.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης οι δύο αεροπορικές εταιρείες ελέγχουν από κοινού ποσοστό μεγαλύτερο από το 90% της ελληνικής εγχώριας αγοράς αεροπορικών μεταφορών και κατά την έρευνα της Επιτροπής διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχουν ρεαλιστικές προοπτικές να εισέλθει στα εν λόγω δρομολόγια νέα αεροπορική εταιρεία ικανού μεγέθους και να συγκρατήσει τις τιμές της συγχωνευθείσας οντότητας.
Έκτοτε καταβάλλονται προσπάθειες να αλλάξει το «κλίμα» στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού και να πάρουν οι δύο εταιρείες την πολυπόθητη «ευλογία» για τον γάμο τους. Μαθαίνω πως η Επιτροπή θα αποφανθεί εκ νέου στις 16 Οκτωβρίου 2013. Ελπίζω να συνεκτιμήσει κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία, όπως για παράδειγμα το γεγονός πως με τη σημερινή κατάσταση στην εγχώρια αγορά αερομεταφορών ένα ταξίδι από Αθήνα προς και από Αλεξανδρούπολη κοστίζει περισσότερο από όσο ένα εισιτήριο Φραγκφούρτη – Βαρκελώνη. Να συνεκτιμήσει επίσης πως από τον Οκτώβριο θα είναι πραγματικά ανέκδοτο να μιλάει κανείς για επιλογές και ανταγωνισμό. Ήδη η Olympic Air ανακοίνωσε πως μόνο μέχρι τις 13 Οκτωβρίου 2013 θα συνδέει τη Θεσσαλονίκη και το Ηράκλειο με την Αθήνα, διακόπτοντας τις πτήσεις της. Παράλληλα, την 30η Σεπτεμβρίου διακόπτει τις πτήσεις και προς Ρόδο!
Ευελπιστώ λοιπόν ότι ισχύει στο ακέραιο η δήλωση που έκανε τον περασμένο Απρίλιο ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για την πολιτική ανταγωνισμού, κ. Joaquín Almunia, σύμφωνα με την οποία : «Έχουμε καθήκον να εξασφαλίσουμε ότι οι Έλληνες επιβάτες και οι επισκέπτες της Ελλάδας θα μπορούν να ταξιδεύουν με εισιτήρια σε ανταγωνιστικές τιμές, ιδίως σε αυτούς τους χαλεπούς οικονομικά καιρούς.»
ΥΓ1: Αν αναρωτιέστε τι κάνει η ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού, σας ενημερώνω πως κοιμάται ήσυχη. Όπως αποκαλύφθηκε σε σχετική συζήτηση στη Βουλή, το καλοκαίρι του 2010, ναι καλά διαβάσατε, διεξήχθη ο τελευταίος επιτόπιος έλεγχος των Aegean Airlines και Olympic Air. Έκτοτε, ουδείς εντεταλμένος υπάλληλος της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού έχει επισκεφθεί τα γραφεία των δύο εταιρειών, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για τον “μεγαλύτερο γάμο” της εγχώριας επιχειρηματικής σκηνής.
ΥΓ2: Όταν δείχνεις πως έχεις τον τρόπο να κάνεις «κουμάντο» είναι λογικό να αντλείς και πλεονεκτήματα. Τα τελευταία δύο χρόνια που κανένας από την ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν μπήκε στον κόπο επιτόπιων ερευνών, η τιμή της μετοχής της Aegean τριπλασιάστηκε!
ΥΓ3: Όχι βέβαια πως η Ryan Air που προσπαθεί να «τρυπώσει» στις εσωτερικές αερομεταφορές είναι κανένα αθώο λευκό προβατάκι. Έχουμε ράμματα και για τη δική τους «γούνα». Θα τα διασταυρώσουμε πρώτα και θα τα πούμε εν καιρώ…
