Γράφει ο Ceteris Paribus
Η μεγάλη είδηση τις τελευταίες μέρες ήρθε από τον «φίλο» κ. Μοσκοβισί, που αποκάλυψε πως ύψιστη ανάγκη επιτάσσει να μην αποκαλυφθεί το περιεχόμενο του σχεδίου για το Grexit, το οποίο έχει εκπονηθεί από το καλοκαίρι του 2015.
Σε απαντητική επιστολή του στην Άννα Διαμαντοπούλου που αιτήθηκε την αποκάλυψη του σχεδίου, ο κ. Μοσκοβισί αρνήθηκε, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι αυτό θα υπονόμευε τη σταθερότητα στην Ελλάδα και θα προκαλούσε κλυδωνισμούς στην Ευρωζώνη. Τόσο το πρώτο (η απειλή για τη σταθερότητα στην Ελλάδα) όσο και το δεύτερο (η απειλή για τη σταθερότητα στην Ευρωζώνη), είναι αδιαμφισβήτητα. Το ερώτημα όμως είναι γιατί ενώ η απειλή είναι διπλή, εκβιάζεται μονίμως μόνο η μία πλευρά, δηλαδή η Ελλάδα; Γιατί είναι πάντα η Ελλάδα (για την ακρίβεια, οι κυβερνήσεις που την εκπροσωπούν) το… κοτόπουλο στο chicken game με τους δανειστές;
Ας αφήσουμε όμως το ερώτημα μετέωρο για να συνδυάσουμε αυτή την είδηση με τις τρέχουσες εξελίξεις στην Ευρωζώνη. Όπου η «κόντρα πρώτου βαθμού» μεταξύ Ολλανδίας και Τουρκίας απειλεί να πυροδοτήσει με έναν καθόλου «βολικό» για τις ευρωπαϊκές καγκελαρίες τρόπο τον εκλογικό «κύκλο» που ξεκινάει ήδη από την Τετάρτη με τις εκλογές στην Ολλανδία.
Στον παρόν άρθρο δεν ενδιαφέρει να αξιολογήσουμε το πραγματικό περιεχόμενο της «κόντρας» (που όπως πολλές φορές έχουμε πει, σχεδόν πάντα δεν είναι «αυτό που φαίνεται» ή έστω δεν είναι μόνο «αυτό που φαίνεται»), αλλά τα άμεσα και μεσοπρόθεσμα αποτελέσματά της. Και δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η κρίση στις ολλανδο-τουρκικές σχέσεις είναι βούτυρο στο ψωμί του κ. Χερτ Βίλντερς, επικεφαλής του ακροδεξιού και ξενοφοβικού Κόμματος της Ελευθερίας (PVV), του οποίου οι πιθανότητες να αναδειχτεί πρώτο κόμμα ενισχύονται πλέον σοβαρά. Ωστόσο, το πράγμα δεν σταματάει εδώ. Η ολλανδο-τουρκική κρίση είναι τμήμα μόνο μιας ευρύτερης κρίσης των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ε.Ε. και ιδιαίτερα μεταξύ Τουρκίας και Γερμανίας αλλά και Αυστρίας. Η φωτιά αυτής της κρίσης είναι βέβαιο ότι θα αγκαλιάσει και τις γαλλικές προεδρικές εκλογές, δίνοντας πόντους στην κ. Μαρίν Λεπέν.
Η Ευρωζώνη εισέρχεται στον περιλάλητο εκλογικό κύκλο με τους χειρότερους οιωνούς. Φαίνεται σαν η δυναμική των πραγμάτων να οδηγεί «κάπου αλλού» από κει που «κοιτούν» οι ηγέτιδες δυνάμεις και οι ισχυρές καγκελαρίες – ό,τι συμβαίνει στην πραγματική ζωή, κινείται ενάντια στα σχέδια των ισχυρών. Και αυτό το «κάπου αλλού» μπορεί μόνο διαλυτικές επιδράσεις να έχει για τη συνοχή της «υπαρκτής Ευρωζώνης».
Εδώ αναδεικνύεται ένα εντελώς κρίσιμο δίλημμα: οι διαδικασίες για την Ευρωζώνη των δύο «ταχυτήτων» θα είναι ικανές και θα κερδίσουν τη μάχη με το χρόνο ώστε να ανασχέσουν την πορεία προς αυτό το επίφοβο «αλλού»; Πέρα από τις αντικειμενικές δυσκολίες, αν κρίνουμε από τη συνοχή μεταξύ των ηγητόρων της πρώτης «ταχύτητας» (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία), τα πράγματα δεν φαίνονται και πολύ ευνοϊκά…
(Για να μη μιλήσουμε για τους ψιθύρους που ήδη ακούγονται ότι η κρίση στις ολλανδο-τουρκικές και γενικότερα στις ευρω-τουρκικές σχέσεις είναι ένα καλά μελετημένο σχέδιο, μια πολιτική προβοκάτσια που εκπορεύεται από τους σκληρούς της ίδιας της Γερμανίας, που θεωρούν ότι η κ. Μέρκελ είναι υπέρ το δέον «γενναιόδωρη» στη διαχείριση των ευρωπαϊκών υποθέσεων…)
Σε κάθε περίπτωση, αν όλη αυτή η υπόθεση αφήσει ανεξίτηλα ίχνη στους ολλανδικούς πολιτικούς συσχετισμούς (όπου ο Γερούν Ντάισελμπλουμ κινδυνεύει να μην εκλεγεί καν βουλευτής) και αυτό αποτελέσει την αρχή ενός πολιτικού ντόμινο με εντελώς αστάθμητες συνέπειες, η ροπή προς αυτό το διαλυτικό «αλλού» μπορεί να γίνει ακατανίκητη.
Τα είπαμε όλα αυτά γιατί μας ενδιαφέρει να ξαναγυρίσουμε στο… κοτόπουλο, δηλαδή την Ελλάδα. Που έχει εθιστεί να εκβιάζεται με το ίδιο ακριβώς δίλημμα: υποταγή ή Grexit. Ενώ η Ευρώπη βαδίζει προς τεκτονικές αλλαγές, που μπορεί να πάρουν το χαρακτήρα ακόμη και μιας χαοτικής διάλυσης, η Ελλάδα θα προσφερθεί οικειοθελώς για να γίνει το αντικείμενο μιας νέας «αρπαχτής» των δανειστών, για να καταλήξει -την κατάλληλη γι’ αυτούς στιγμή- να γίνει το πειραματόζωο αυτών των τεκτονικών αλλαγών;
Ο κ. Μοσκοβισί φρονίμως ποιεί όταν αρνείται να δώσει στη δημοσιότητα το σχέδιο για το Grexit, που θα αποκάλυπτε πόσο ψεύδονται όσοι δημοσίως δηλώνουν πως οι συνέπειες του Grexit θα ήταν μικρές και διαχειρίσιμες από την Ευρωζώνη. Αν ωστόσο ξαναγινόταν σήμερα αυτή η αποτίμηση, στο πλαίσιο της τωρινής ευρωπαϊκής και παγκόσμιας συγκυρίας, τα «κόστη» για την Ευρωζώνη θα ανέβαιναν κατακόρυφα.
Θα πρέπει να συνειδητοποιηθεί ότι το μόνο Grexit που θα είναι ενδεχομένως διαχειρίσιμο για την Ευρωζώνη, θα είναι αυτό που θα επιβάλουν την «κατάλληλη στιγμή» γι’ αυτούς και με την κατάλληλη προετοιμασία γι’ αυτούς, οι ισχυροί της πρώτης «ταχύτητας». Το Grexit σαν προϊόν αδιεξόδου στη διαπραγμάτευση για το ελληνικό πρόγραμμα, στην τωρινή διεθνή συγκυρία έχει εντελώς απαγορευτικό οικονομικό και πολιτικό κόστος για τους ισχυρούς της Ευρωζώνης.
Ο ιστορικός χρόνος έχει πυκνώσει και απαιτεί αποφάσεις με ιστορικό ορίζοντα. Θα πρέπει να είναι παραπάνω από προφανές ότι οι δανειστές οδηγούν την κυβέρνηση -και δι’ αυτής την Ελλάδα- από «πρόοδο» σε «πρόοδο» της διαπραγμάτευσης στο «στόμα του λύκου». Αν πρόκειται να γίνει κάτι «δραστικό», κάτι έξω από το πλαίσιο μιας νέας «αρπαχτής» των δανειστών πριν την υποβάθμιση στη δεύτερη ευρωπαϊκή κατηγορία, πρέπει να γίνει τώρα! Η μοίρα του… κοτόπουλου στο chicken game με τους δανειστές μπορεί να αλλάξει τώρα – αύριο θα είναι πλέον αργά…
